Ook in duurzaamheid zal een tuinhaard van gietijzer een oplossing zijn. Gietijzer is namelijk erg goed bestand tegen hoge temperaturen. Bij goed onderhoud van deze tuinhaarden kunnen ze zelfs levenslang meegaan.
Heb je je gietijzeren pannen niet goed afgedroogd en in de kast gezet, dan kan er roest ontstaan. Voor veel mensen is het een doodzonde om je pan te laten verroesten, maar als het eenmaal gebeurd is wil je er toch iets aan doen. Weggooien is niet nodig, maar het maakt wel verschil hoe sterk de roest aanwezig is.
Ja, gietijzer roest snel en bij grote temperatuursverschillen, of als je de pan laat vallen, dan kan hij inderdaad breken. Maar… Gietijzer is gemaakt om lang mee te gaan, niet voor niets kom je op rommelmarkten en in antiquariaten regelmatig gietijzeren pannen tegen die al 80 jaar of ouder zijn.
Een gietijzeren pan gaat bij goed onderhoud een leven lang mee. Zo worden er nog steeds gietijzeren pannen gebruikt die meer dan 100 jaar oud zijn. Het voordeel van gietijzer is dat het een puur product is zonder chemische lagen.
Roest verwijderen van gietijzer of gietstaal. Ranex Rustbuster is het middel om roest te verwijderen van gietijzer. Het product maakt snel en eenvoudig een einde aan roestige oppervlaktes. Dit krachtige middel verwijdert en vernietigt zware roest, putroest, vliegroest, roeststrepen én kalk.
Een gietijzeren haard roest niet door, het kan dus prima buiten blijven staan. Een gietijzeren tuinhaard kun je het beste eens in de zoveel tijd met zebraline kachelpoets onderhouden, zodat roest minder snel vat krijgt op het ijzer.
Gietijzeren pan behandelen met olie of wax
Dat noemen ze “seasonen”. Je dient je gietijzer dus in te smeren met een dun laagje wax. Dit laagje werkt als beschermlaag tegen roest, want roesten doet gietijzer heel erg snel. Als “droog” (niet vet dus) gietijzer nat wordt, roest het binnen enkele uren.
De Faitout braadpan van Le Creuset is van hoge kwaliteit, maar dankzij het geëmailleerde gietijzer een stuk goedkoper dan de traditionele braadpannen van het merk. Dit komt mede door de deksel, deze is gemaakt van rvs.
Gietijzer is poreus, wat betekent dat de pan, bij langdurige blootstelling aan water, het vocht kan opnemen en uiteindelijk kan gaan roesten. Hoewel een korte week niet veel schade aanricht, kun je het weken van een gietijzeren pan toch maar het beste zoveel mogelijk vermijden.
Als je net een plaatstalen of gietijzeren pan hebt gekocht, moet je die eerst inbranden (ook wel seasoning genoemd) om te voorkomen dat bij het bakken eten blijft plakken aan het metaal. Het inbranden van de pan gaat niet altijd goed. De pan bakt dan bijvoorbeeld snel aan en soms laat het laagje ook weer los.
Het is een relatief goedkoop materiaal omdat het makkelijk te gieten en te bewerken is. Nodulair gietijzer heeft goede mechanische eigenschappen denk bijvoorbeeld aan een goede treksterkte.
Het gietijzer zal na een uur verkleurd zijn, laat het rooster afkoelen en smeer het vervolgens goed in met plantaardige olie zoals arachideolie, Crisco of zonnebloemolie. Het insmeren van de onderdelen met één van deze middelen heet seasonen.
Gietijzer wordt in mallen gegoten en na afkoeling wordt de mal weggehaald. Gietijzer herken je aan gietnaden bij gegoten objecten. Het oppervlak is vaak ruw en het is erg hard. Hierdoor ook erg bros en bij het breken van gietijzer zie je een korrelige structuur.
Gietijzer kan met alle straalmiddelen gestraald worden. Het is oersterk, maar breekt daarentegen ook weer snel door zijn holle structuur. Diezelfde holle structuur zorgt ervoor dat roest nooit helemaal weg te stralen is. Een volledig afsluitende coating is dus een must.
Plaats een ovenplaat bedekt met aluminiumfolie in de oven en leg de pan ondersteboven op een grillplaat daarboven. De folie zal er voor zorgen dat eventuele druppels olie worden opgevangen. Laat de pan een uurtje op 200 °C inbranden. Laat de pan afkoelen en herhaal dit proces nog 1 of 2 keer.
Gietijzer. Hoewel het een ongelooflijk sterk en duurzaam metaal is, zal het ijzer tuinmeubilair roesten als het buiten wordt achtergelaten in vochtige omstandigheden.
Sterkte van het materiaal
Gietstaal is sterker dan gietijzer. Daarom wordt gietstaal gebruikt bij producten die onder een grotere druk of belasting komen te staan. Gietstaal is minder breekbaar dan gietijzer. Hierdoor is gietstaal minder breekbaar en heeft het een smeltpunt van 1450-1550 gr C.
Gietijzer heeft een aanzienlijk lagere treksterkte dan andere soorten staal. Bovendien is gietijzer niet flexibel en enigszins breekbaar, een beetje te vergelijken met glas maar dan steviger. Terwijl een gesmede vuurkorf bijvoorbeeld netjes meebuigt onder piekbelasting.
Hoe verwijdert u vlekken op gietijzer? Verwijder kleine of hardnekkige vlekken op gietijzer met een schuurmiddel, zoals Cif. Behandel het gietijzer na met schoon water en droog af met een schone theedoek. Poets met vaseline, dat reinigt en geeft een mooie donkere glans.
Gebruik onverzadigde oliën aan die neutraal van smaak zijn met een hoog rookpunt van minimaal 200°: canola olie, avocado olie, zonnebloemolie en andere plantaardige olie met een hoog brandpunt zijn geschikt voor het inbranden van zowel gietijzer als plaatstaal.
Doordat de gietijzeren pannen de voedingsstoffen in jouw maaltijd perfect bewaren, kan jij er zeker gezond mee koken. Deze pannen kan je zowel inzetten om te grillen, stoven en te braden. Het mooie aan een gietijzeren pan is dat jouw voedingsmiddelen gelijkmatig worden verwarmd.
Gietijzeren pan inbranden met extra vierge olijfolie is dus een no go. Dit komt omdat extra vierge olijfolie is niet bestand is tegen hoge temperaturen. Hetzelfde geldt voor boter en lijnzaadolie deze hebben een lager rookpunt en maakt het dus niet geschikt voor het inbranden van een gietijzeren pan.
Hiervoor gebruikt u een metalen borstel. Was vervolgens uw tafel en stoelen in gietijzer met zeepwater en laat goed drogen. Ga er vervolgens met een in azijn gedrenkte doek over. Azijn lost de roest op en zorgt ervoor dat hij vrijkomt van het metaal.
En omdat de braadpan van Le Creuset extreem stevig is, zul je je niet druk hoeven te maken of het wel allemaal goed gaat. De deksel van de Dutch Oven kun je op de pan plaatsen, deze sluit namelijk zeer goed af zodat je al het vocht tijdens het koken in de pan houdt. En dat is precies de bedoeling.