Met een lage weerstand ben je vatbaarder voor infecties. Ook kan eenzaamheid leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Daarnaast kan eenzaamheid een oorzaak zijn van ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Maar men kan ook letterlijk ziek worden van eenzaamheid. Het is aangetoond dat mensen die eenzaam zijn vaker hart- en vaatziekten krijgen, vaker depressief zijn, meer verslavingsproblemen hebben. Andersom komt eenzaamheid vaker voor bij mensen met gezondheidsproblemen of mensen met een beperking.
Eenzaamheid ondermijnt je motivatie om goed voor jezelf te zorgen, bijvoorbeeld door te sporten. Eenzame mensen troosten zichzelf ook vaak door te veel te eten of te drinken. Ook dat is natuurlijk slecht voor je gezondheid. Eenzaamheid is ook een bron van stress en langdurige stress veroorzaakt ontstekingen.
Het kan iedereen overkomen. Tegelijkertijd heeft eenzaamheid ingrijpende gevolgen. Zo heeft eenzaam zijn grote invloed op iemands welbevinden. Daarnaast kan eenzaamheid psychische en fysieke klachten veroorzaken, denk aan een depressie, of hart- en vaatziekten.
Ernstige eenzaamheid 2020
Sociale eenzaamheid wordt gemeten met onder andere de uitspraak: 'Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht'. Iemand is “ernstig eenzaam” bij negen ongunstige scores. De vragenlijst is bedoeld voor onderzoek onder grote groepen mensen.
Als iemand die eenzaam is, een bekende ziet, wordt het beloningssysteem in de hersenen super actief, veel actiever dan bij mensen die niet eenzaam zijn. 'Dat geeft aan hoe groot de behoefte bij eenzame mensen is om een bekende te zien', zegt Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie.
Wanneer je je alleen voelt, kom je in de buurt van eenzaamheid. Jouw behoefte aan gezelschap, samenzijn, vriendschap en het leven delen wordt niet vervuld. Ook de behoefte om te zorgen of ontzorgd te worden, wordt niet vervuld. Je kunt niet geven en je kunt niet ontvangen.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
Onder emotionele eenzaamheid wordt verstaan het gemis van een intieme (levens) partner, iemand met wie de diepste emotionele banden mogelijk zijn. Eigenlijk is er maar één soort eenzaamheid, maar door verschillende 'soorten' eenzaamheid te beschrijven, beschrijven we eigenlijk de onvervulde behoefte.
Niet alleen lijden mensen onder eenzaamheid, maar deze ernstige, chronische vorm maakt mensen ook ziek. 'Mensen kunnen somber of depressief worden, maar het leidt ook tot fysieke klachten', zegt Anja Machielse.
Verlegenheid, je ongemakkelijk voelen of een sociale angststoornis (SAD) kunnen het moeilijk maken om te socializen. Toch is mensen te ontmoeten de enige manier om vrienden te vinden, en om dat te kunnen doen, moet je manieren vinden om je verlegenheid of sociale angst onder controle te houden.
Innerlijke leegte duidt op gemis. Het is gebrek aan richting, aan zingeving, aan levenslust, aan doelstellingen, aan houvast. Wanneer je je innerlijk leeg voelt kan dat ook wijzen op de energiebalans die niet op orde is. Misschien zit je zelfs in de buurt van de burn-out.
Het menselijk brein is in staat om 150 sociale relaties aan te gaan, volgens onderzoek van de Britse evolutiepsycholoog Robin Dunbar. Daaronder vallen familie, vrienden en kennissen.
Gelukkig worden zonder partner is in principe zeker mogelijk. Er zijn aardig wat mensen die er zelfs voor kiezen om als vrijgezel door het leven te gaan. Maar als het niet je keuze is, kan het moeilijk zijn om aan het idee te wennen dat gelukkig worden zonder partner ook een optie is voor jou.
Niet iedereen maakt even makkelijk contact met andere mensen. Persoonlijke eigenschappen spelen een rol. Denk aan: een gebrek aan sociale vaardigheden, negatief zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen, onvermogen anderen te vertrouwen, sterke verlegenheid, emotionele instabiliteit, introversie en verminderde vitaliteit.
Bij sociaal isolement ontbreekt het mensen aan een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en bekenden. Ze missen de persoonlijke relaties waar zij op terug kunnen vallen wanneer ze steun nodig hebben. Het gaat dan om praktische, emotionele of gezelschapssteun.
Ongeveer 30% van de Nederlanders, dat wil zeggen 3,5 miljoen op een totaal van ruim 12 miljoen volwassenen, is eenzaam. Van deze eenzamen is ongeveer 20% matig eenzaam en 10% sterk eenzaam. Omgerekend naar de volwassen bevolking is dat iets meer dan 1 miljoen sterk eenzame mensen (Van Tilburg, 2007c).
Een periode van negen maanden wordt in het algemeen als normaal beschouwd. Duurt het langer, blijf je je eenzaam voelen, onderneem dan actie en zoek hulp. Wie niet van eenzaamheid af komt, heeft echt hulp nodig om te voorkomen dat het een chronisch probleem wordt.
Eenzaamheid is helaas niet altijd op te lossen. Soms is het te verminderen. Ook kan je doel zijn om te leren beter met eenzaamheidsgevoelens om te gaan.
Maar waar komt eenzaamheid eigenlijk vandaan? Dorret Boomsma, hoogleraar biologische psychologie aan de Vrije Universiteit, ontdekte dat eenzaamheid voor een groot deel erfelijk bepaald is: wie met het 'eenzaamheidsgen' wordt geboren, kan er moeilijk aan ontkomen. Liefhebbende familieleden en vrienden ten spijt.