Momenteel zijn er nog niet voldoende aanwijzingen dat je antisociale persoonlijkheidsstoornis te genezen is. Het is dan ook zeer belangrijk dat gedragsstoornissen in je kindertijd al worden opgemerkt en behandeld. Hoe sneller daarmee wordt begonnen, hoe beter je vooruitzicht op herstel.
Wanneer er in je familie gedrags- of persoonlijkheidsstoornissen voorkomen, is de kans groter dat jij die ook ontwikkelt. Het is echter nog niet duidelijk of ASP ook erfelijk is. Het kan ook te maken hebben dat ouders met een persoonlijkheidsstoornis jou niet leren om met de gevoelens van anderen rekening te houden.
Wat is een psychopaat precies? Een psychopaat heeft een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent dat deze persoon zich voortdurend antisociaal of crimineel gedraagt. Hij kan zich niet aanpassen aan de sociale normen die de maatschappij heeft gesteld.
Als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebt, vertoon je antisociaal gedrag. Je kunt roekeloos, agressief, prikkelbaar, impulsief en onverschillig overkomen. Rekening houden met (de gevoelens van) anderen is lastig en regels worden vaak niet nageleefd.
Behandeling van de antisociale-persoonlijkheidsstoornis
Er is nog te weinig goed onderzoek gedaan om met zekerheid te kunnen zeggen of de antisociale-persoonlijkheidsstoornis op volwassen leeftijd effectief kan worden behandeld.
Persoonlijkheidsstoornissen kunnen behandeld worden met psychotherapie, psychosociale behandelingen en behandeling met medicijnen. De antisociale-persoonlijkheidsstoornis komt het meest voor in verslavingsklinieken en in forensische settings zoals een gevangenis of forensisch psychiatrisch ziekenhuis.
Een persoon met een antisociale persoonlijkheidsstoornis is meestal opgegroeid in een moeilijk, instabiel gezin in combinatie met een gebrek aan ouderlijke zorg en middelenmisbruik. Als een gevolg van deze problemen waren AsPS-lijders vaak al op jonge leeftijd bekend bij sociale diensten.
Sociopathie uit zich onder meer in een onvermogen om empathie, moraal en respect voor sociale normen te voelen – en resulteert dikwijls in crimineel of antisociaal gedrag. De sociopaat is vaak impulsief, schiet snel uit zijn slof en heeft geregeld last op het werk.
Psychopaten vertonen ernstige emotionele afwijkingen zoals gebrek aan empathie, berouw, schuldgevoel en angst en vluchtige emoties en het ontbreken van emotionele diepgang.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
In de wetenschap zijn aanwijzingen gevonden dat de aanleg voor een antisociale persoonlijkheidsstoornis gedeeltelijk erfelijkheid is en dat bepaalde hersenafwijkingen hiervoor mede verantwoordelijk kunnen zijn. Hierbij gaat het om een verstoring in delen van de hersenen die ons agressieve gedrag regelen.
Psychopaten hebben de neiging meteen te handelen, in plaats van eerst na te denken. Dit komt doordat ze een lage tolerantie voor verveling hebben, en henzelf daarom altijd bezig proberen te houden. Elke activiteit voelt voor hen als een beloning, en daarom zijn ze snel verveeld.
De antisociale-persoonlijkheidsstoornis komt voor bij 0,2 tot 3,3 procent van de Nederlandse bevolking. De stoornis komt het meest voor in verslavingsklinieken en in forensische settings zoals een gevangenis of forensisch psychiatrisch ziekenhuis.
Psychopaten zijn onbetrouwbaar, onverantwoordelijk en geven vaak anderen de schuld van hun eigen acties. Wanneer ze onder druk worden gezet, kunnen ze schuld wel toegeven, maar dit gaat niet vergezeld van een gevoel van schaamte of wroeging. Het toekomstige gedrag van de sociopaat zal dan ook niet veranderen.
“Kenmerken zijn onder andere: charismatisch, charmant, manipulatief, voorkeur om te liegen, moeilijk omgaan met andermans emoties, impulsief, adrenaline junkie, enzovoort.
Waar psychopaten doorgaans koude kikkers zijn, die hun emoties prima onder controle kunnen houden, hebben sociopaten vaak een kort lontje. Waar psychopaten echte koude kikkers kunnen zijn, wordt het gedrag van sociopaten vaak juist geleid door heftige negatieve emoties, zoals woede.
Psychopathie zit deels in de genen. Toch kunnen psychopaten 'hun leven beteren', als ze dat zelf willen en als ze kwalitatieve therapie krijgen. Psychopaten verschillen onderling echter veel. Er zal altijd een groep blijven die niet vatbaar is voor verandering.
Kinderen die zien dat anderen pijn hebben maar hierbij minder hersenactiviteit vertonen dan normaal, lopen mogelijk verhoogd risico om zich op volwassen leeftijd te ontpoppen tot psychopaten.
Als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebt, kun je prikkelbaar, agressief, onverschillig en impulsief overkomen. Je vindt het moeilijk om regels na te leven en rekening te houden met andere mensen. Voor jouw vrienden, partner of familie kan dat zeer belastend zijn.
Impulsiviteit of niet vooruit kunnen plannen. Prikkelbaarheid en agressiviteit, zoals blijkt uit herhaaldelijke vechtpartijen of geweldpleging. Roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen. De persoon vertoont continu onverantwoordelijk gedrag.
Genetische basis
Primaire psychopathie lijkt grotendeels bepaald door genen en minder door ervaringen, terwijl secundaire psychopathie voornamelijk direct voortkomt uit de neurobiologische en psychologische verstoringen door omgevingsfactoren, zoals mishandeling, verwaarlozing en misbruik in de kinderjaren.
Wat is een dissociatieve persoonlijkheidsstoornis? Iemand met een dissociatieve identiteitsstoornis heeft meerdere persoonlijkheden. De klachten kunnen per persoonlijkheidstoestand verschillen. Bij iedere persoonlijkheid hoort ander gedrag en soms ook stemgeluid, smaak of stijl.
Het ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis heeft te maken met erfelijkheid, aanleg en omgevingsfactoren. Je aanleg en wat je leert van anderen bepaalt namelijk hoe je omgaat met je gevoelens en emoties. Dit heeft weer invloed op hoe jij met bepaalde situaties omgaat.
Als iemands gedrag zo onberekenbaar of egocentrisch is dat de omgeving er vrijwel voortdurend last van heeft, dan kan sprake zijn van een persoonlijkheidsstoornis. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis hebben vaak een star patroon in denken, voelen en handelen. Deze karaktertrekken ontstaan vaak al op jonge leeftijd.