Soms kan een moedervlek zich ontwikkelen tot een melanoom, dat beter bekend staat als huidkanker. Wanneer de moedervlek donkerder of groter wordt, ga dan direct naar de huisarts. Over de “gewone pigmentvlekken” hoef je je vrijwel geen zorgen te maken.
Rond het tweede levensjaar worden de pigmentvlekken meestal donkerder en dus beter zichtbaar. Vaak groeien ze bij het groter worden mee. Heb je een donkere huid? Dan is de kans op café-au-lait vlekken groter.
Hoe herken ik een kwaadaardige moedervlek ? De moedervlek mag niet a-symmetrisch groeien; d.w.z de ene helft ziet er anders uit dan de andere helft van de vlek. Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood.
In principe zijn pigmentvlekken niet gevaarlijk. Denk bijvoorbeeld aan 'ouderdomsvlekken', een zwangerschapsmasker of pigmentvlekken die door beschadigingen van de huid zijn ontstaan. Houd ze wel goed in de gaten.
Hoe ziet een pigmentvlek eruit? Een pigmentvlek is meestal een lichtbruin gekleurde vlek in de huid. Ze zijn regelmatig van vorm, en scherp begrensd. Er zitten geen zwart gekleurde gedeelten in.
Kwaadaardige pigmentvlekken
Naast de goedaardige vlekjes bestaat er ook het maligne melanoom. Deze vlekken zijn een ernstige vorm van huidkanker die in een vroeg stadium gemakkelijk behandeld kunnen worden. In een later stadium kan de kwaadaardige vlek echter uitzaaien naar andere organen.
Over het algemeen zijn pigmentvlekken goedaardig, maar zoals we aangaven zijn ook moedervlekken vormen van pigmentvlekken. Soms kan een moedervlek zich ontwikkelen tot een melanoom, dat beter bekend staat als huidkanker. Wanneer de moedervlek donkerder of groter wordt, ga dan direct naar de huisarts.
Color, kleur: verschillende kleuren door elkaar (licht en donkerbruin, rood, blauw, zwart, wit). Diameter: huidvlekken met een diameter die groter wordt dan een halve centimeter (meer dan 5 millimeter). Evolutie: het letsel verandert van uitzicht, grootte, dikte, kleur.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Het woord lentigo betekent pigmentvek, in het meervoud lentigines (pigmentvlekken). Lentigo senilis/solaris zijn pigmentvlekken in de opperhuid, die ontstaan door blootstelling aan zonlicht. Ze lijken soms op sproeten, maar kunnen ook groter zijn. In tegenstelling tot sproeten verdwijnen deze vlekken niet.
Hoe men huidkanker kan herkennen is niet in een paar zinnen te omschrijven. Dit kan variëren van een veranderende moedervlek tot een glazig huidkleurig plekje op de huid . Ook ziet het er soms uit als een eczeemplek maar reageert niet op zalfbehandeling.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Via de lymfevaten komen de kankercellen in de lymfeklieren. Van een uitzaaiing in een lymfeklier merkt u in het begin niets. Het duurt maanden tot jaren voordat de lymfeklier zo groot is dat u deze kunt voelen. U voelt dan een stevig bolletje onder de huid van ongeveer 1 tot 2 centimeter groot.
De huid voelt hobbelig aan en heeft dezelfde structuur als kippenvel. De pigmentvlekken zijn meestal gelijkzijdig of symmetrisch.
De oorzaak: overproductie van melanine, het pigment dat verantwoordelijk is voor huid- en haarkleur. Dit kan resulteren in donkere vlekken op de huid. Pigmentvlekken worden dus veroorzaakt door een overmatige productie van melanine. Het beschermt de huid tegen schadelijke UV-strale en absorbeert de warmte van de zon.
Ouderdomsvlekken behoren tot de groep van pigmentvlekken met uitzondering van de seniele angiomen die immers rood of paars zijn. Andersom geldt echter niet: Pigmentvlekken zijn niet altijd ouderdomsvlekken. Denk hierbij aan witte pigmentvlekken zoals te zien bij vitiligo.
Dit is de meest voorkomende vorm van het melanoom. In ongeveer 75% van alle gevallen van melanoom betreft het de superficieel spreidende vorm. Zoals de naam al zegt groeit deze vorm eerst in horizontale richting voordat het de diepte in gaat. Dit groeiproces kan maanden tot enkele jaren duren.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Een melanoom kan ontstaan uit een bestaande moedervlek of plotseling uit pigmentcellen in een voorheen 'gave' huid. Een melanoom komt steeds vaker voor, vooral bij mensen met een blanke huid. In Nederland worden per jaar bijna 3000 nieuwe melanomen (ongeveer 10% van alle gevallen van huidkanker) ontdekt.
Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.
Een uitzaaiing van een melanoom gaat meestal via de lymfebanen in de huid. De lymfebanen komen uit in de lymfeklieren. Wanneer in een lymfeklier een uitzaaiing zit, is deze meestal te voelen als een stevig bolletje onder de huid dat ongeveer 2 tot 3 centimeter groot is.
Meestal begint een plaveiselcelcarcinoom als een roze-rood knobbeltje, soms met een schilferend korstje erop. Als dit korstje wordt afgestoten, blijft er een oppervlakkig zweertje achter dat niet geneest. De karakteristieke parelachtige glans en de verwijde bloedvaatjes van het basaalcelcarcinoom ontbreken.
Limoen en citroen zijn goede middelen om pigmentvlekken te verwijderen of te verminderen. Biedt bavetten namelijk een zuur dat melanine kan afbreken. Melanine bepaalt de kleur van de huid en wordt aangemaakt in de pigmentcellen. Limoen en citroen staan er om bekend dat ze gezichtsvlekken aanzienlijk kunnen verminderen.
Let op plekjes die veranderen van kleur, schilferen of een onregelmatige vorm krijgen. Let ook op plekjes die ruw zijn, waar steeds korstjes op zitten of die gemakkelijk bloeden. Heeft u al eens huidkanker of een voorstadium daarvan gehad? Let dan ook op het litteken op de plek waar de huidafwijking is weggehaald.
Dit soort kanker ontstaat uit de melanocyten of pigmentcellen. Normale melanocyten zijn verspreid over de hele huid. Zij komen ook wel in groepjes voor en vormen dan pigmentvlekken, zoals een moedervlek. Er is sprake van huidkanker als op één plaats in de huid pigmentcellen zijn veranderd in kankercellen.