Zuivel is een onderdeel van onze cultuur en voor veel mensen een onderdeel van een dagelijkse voedingspatroon. Maar is zuivel wel zo gezond? Voor de dieren in elk geval niet. Gelukkig kunnen we uitstekend zonder zuivel (en andere dierlijke producten) leven.
Wie geen melk of melkproducten eet, moet z'n best doen om van bepaalde voedingsstoffen, zoals calcium en vitamine B12, voldoende binnen te krijgen. De voedingsstoffen in melk zitten ook in andere productgroepen zoals fruit, groenten, bonen, vlees, noten, granen en eieren.
Leven zonder zuivel, zoals veganisten doen, is voor je gezondheid niet slecht, zeker als je je calcium ergens anders vandaan haalt. De meeste melkvervangers hebben calcium toegevoegd. En wie voldoende groene bladgroenten, noten en bijvoorbeeld gedroogde vruchten zoals abrikozen eet, leeft gezond zonder zuivel.
Met je dagelijkse portie zuivel verklein je het risico op darmkanker. Melk en melkproducten zoals 30+ kaas, yoghurt en karnemelk leveren daarnaast veel goede voedingsstoffen. Ze bevatten eiwit en zijn een bron van de vitamines B2, B12 en calcium. Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten.
Haal je zuivel uit je voedingsplan, dan is er een kans dat je het omruilt voor simpele koolhydraten wat kan leiden tot extra kilo's. Er zijn gelukkig zat andere alternatieven voor foods met gezonde vetten en eiwitten zoals noten, maar let erop dat je dan niet opeens veel extra calorieën binnenkrijgt.
Je kunt er pukkels en zelfs acne door krijgen. Een lekkere geurJe natuurlijke lichaamsgeur zou er wat frisser door worden. Je krijgt er sterkere botten vanJa, echt. Sterkere botten door het minderen van zuivel: dit bewijzen veel onderzoeken.
Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Deze lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.
Het drinken van verse melk, zonder ziek te worden, dateert van ongeveer 7500 jaar geleden. En de benodigde tolerantie tegen de melksuiker lactose ontstond niet in noordelijke streken, maar ergens tussen de Balkan en Centraal-Europa.
Melk en melkproducten zijn ook een makkelijke en belangrijke bron van calcium. Meer dan de helft van de Belgen neemt minder calcium in via de voeding dan wordt aanbevolen. Volgens de Hoge Gezondheidsraad gebruiken we best 250 tot 500 ml melk en melkproducten (bv. yoghurt of kaas) per dag.
Gezondheidseffecten. Yoghurt levert dezelfde goede voedingsstoffen en geeft dezelfde gezondheidseffecten als melk en andere melkproducten. Zo hangt het nemen van melk en melkproducten samen met een lager risico op darmkanker.
Is zuivel onmisbaar? Nee, maar zuivel is wel een belangrijke bron van eiwit, calcium en vitamine B12. Mensen die geen melk of melkproducten gebruiken, moeten daarom zorgen die essentiële voedingstoffen op een andere manier binnen te krijgen.
Zuivelproducten bevatten calcium en dit mineraal stimuleert de haargroei. In melk en yoghurt zitten ook wei en caseïne (een bepaald eiwit), twee belangrijke bronnen van proteïne. Haar dat snel afbreekt heeft een tekort aan proteïne.
Naast zuivel zijn er dus veel voedingsmiddelen – groenten, fruit, zaden, vlees, vis en schaal- en schelpdieren – die allemaal in meer of mindere mate calcium bevatten. Vergelijk een glaasje melk met boerenkool: 200 ml melk bevat 232 mg calcium en 100 gram gekookte boerenkool bevat 231 mg calcium.
Denk aan appelsap of sinaasappelsap. Mix koffiemelk met een gelijk deel water om je eigen melkvervanger te maken. Bijvoorbeeld: heb je 240 milliliter melk nodig in je baksel? Combineer dan 120 milliliter koffiemelk met 120 milliliter water.
De raad adviseert om tussen de 250 en 500 ml melk per dag te consumeren, als bijdrage aan de inname van calcium, vitamine B2 en B12. Let op: deze aanbevolen hoeveelheid gaat over melk in vloeibare vorm. Het equivalent in bijvoorbeeld yoghurt of kaas vind je in dit overzicht.
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Ja, melk is gezond.
Zo bevat melk eiwitten en fosfor, die bijdragen aan de groei en het behoud van spieren en botten. Daarnaast bevat het onder andere calcium, kalium, vitamine B2 en B12. Calcium is bijvoorbeeld belangrijk voor de opbouw en het onderhoud van botten en de tanden.
Zowel volle, halfvolle als magere melk staan in de lichtgroene zone van de voedingsdriehoek en passen dus in een gezonde voeding. Halfvolle melk krijgt in het algemeen de voorkeur. Hiermee krijg je minder (verzadigd) vet en calorieën binnen maar nog altijd voldoende eiwitten, vitaminen en mineralen.
Het Nederlandse Voedingscentrum adviseert bijvoorbeeld drie tot vier glazen melk per dag. Uit de onderzoeken van Willett blijkt dat mensen die meer dan twee glazen melk per dag nemen, net zo vaak botbreuken krijgen als mensen die minder consumeren.
Melk en melkproducten leveren veel goede voedingsstoffen. Ze bevatten eiwit en zijn een bron van de vitamines B2, B12 en calcium. Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetzuren. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten.
Onderzoekers hebben achterhaald wie mogelijk als eersten ter wereld melk nuttigden. Het team boog zich over gemineraliseerd tandplak van zeven Britse boeren die ongeveer 6000 jaar geleden in de neolithische periode over de aarde liepen. En ze kwamen tot een interessante ontdekking.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Voor vegetariërs is melk (naast eieren) een belangrijke bron van vitamine B12, een vitamine die alleen in dierlijke producten voorkomt. Zonder zuivelgebruik wordt het voor een vegetariër erg moeilijk om via de voeding aan deze vitamine te komen.
Het grootste deel (60-70 %) is afkomstig van zuivelproducten zoals melk, karnemelk, vla, yoghurt en kaas. Daarnaast komt calcium ook voor in groente, noten en peulvruchten. Uit deze producten wordt het calcium minder goed door het lichaam opgenomen.