Oververhitting kan iedereen overkomen. Bij hevige inspanning kan het gebeuren dat het lichaam de overtollige warmte via straling en zweten niet goed kwijt kan. Iemand met oververhitting heeft hoofdpijn en is misselijk. Het slachtoffer kan er erg verhit en rood uitzien, maar kan ook bleek zien met transpireren.
Laat het slachtoffer liggen en start met koelen. Dit kun je doen met coldpacks in de nek, oksels, liezen en knieën. Laat iemand (isotone) sportdrank drinken die niet te koud is, en laat iemand eventueel iets eten. Koel en stretch verkrampte spier(en).
Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Als je oververhit bent dan zul je merken dat je je gauw vermoeid voelt. Klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid en neiging tot flauwvallen kunnen hier ook bijhoren. Daarnaast kan het zijn dat je spierkrampen ervaart in de armen en benen. Als je oververhit bent zal je ook meer gaan transpireren.
Indien de huid van het slachtoffer warm, rood en gestuwd is, is er sprake van hittestuwing. De zweetproductie kan verminderd of normaal zijn. Indien het slachtoffer naar een koelere ruimte gaat, komt de zweetproductie meestal goed op gang.
Wikkel het slachtoffer in een nat laken/handdoeken die in (ijs)water gedrenkt zijn. Plaats ijszakken op het lichaam, vooral in oksels en liezen. Geef nooit eten of drinken bij sufheid of bewusteloosheid.
Doordat de vaten wijder zijn daalt de bloeddruk en door het zweten krijgt het bloed dus minder volume. Hermien Kalkman: “Het vocht neemt af, maar het aantal bloedcellen blijft gelijk. Daardoor wordt het bloed stroperiger dan normaal.
We drogen uit van hoge temperaturen
Dan kan het gebeuren dat je meer vocht verliest dan je binnenkrijgt: het lichaam droogt uit. De eerste symptomen van uitdroging zijn vaag: vermoeidheid, sufheid en vergeetachtigheid. Als de uitdroging erg wordt, dan kun je zelfs in een levensbedreigende shock raken.
Vanaf 30 graden is het belangrijk om voorzichtig te zijn. Boven die temperatuur heb je kans dat je klachten krijgt als je veel gaat bewegen. Vooral als er veel vocht in de lucht zit. Dat wordt een hoge luchtvochtigheid genoemd.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Koortspieken van 41°C en 42°C komen ook voor, bij koortspieken van 43°C is de situatie levensbedreigend. Erg hoge lichaamstemperaturen kunnen verschillende gevolgen hebben: Verstoring van de werking van enzymen. Celstofwisseling.
Mogelijke klachten bij hitte zijn hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Bij een zonnesteek helpen een koele douche, in een koele omgeving gaan liggen en drinken.
Hoelang een zonnesteek duurt, hangt af van de ernst van de klachten. Bij een lichte en gewone zonnesteek voel je de klachten een dag later nog steeds. Meestal nemen de symptomen pas na enkele dagen af. Soms duurt een zonnesteek langer dan enkele dagen.
Bij erg warme dagen zijn er een aantal signalen waarbij ons lichaam aangeeft dat de warmte hinderlijk is. We slapen minder goed, waardoor we moe en prikkelbaar kunnen worden. Ook concentratieproblemen kunnen ontstaan wanneer het te warm is en wanneer we minder goed slapen.
Het bleek, dat bij alle drie groepen van temperatuurbepaling de huid van het voorhoofd het hoogst is, namelijk gemiddeld 35°.
Hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, moeite met lopen, extreme hitte ervaren tijdens een hardloopwedstrijd. Een hitteberoerte kan het gevolg zijn van deze klachten, waarbij het lichaam tijdens inspanning zó warm wordt dat organen uitvallen, soms zelfs met overlijden tot gevolg.
De hitteberoerte is het gevaarlijkste hitteletsel. Door uitdroging en hoge lichaamstemperatuur raakt de warmteregulatie in de hersenen in de problemen. Verward en bizargedrag, bewustzijnsverlies of toevallen kunnen voorkomen en door uitdroging zelfs shock.
In het slechtste geval kan het koude water zelfs leiden tot een hartstilstand, een beroerte of bewusteloosheid doordat de hersenen minder doorbloed worden.
Warme dagen vormen een extra belasting voor je hart. Zoals je hierboven kon lezen, raken we veel warmte kwijt via het bloed. Om al het bloed te kunnen koelen, moet het sneller worden rondgepompt. Je hart moet dus krachtiger gaan pompen om zo meer bloed per slag rond te kunnen sturen.
Als je lang in de zon zit en je lichaam te veel vocht verliest, kan je een zonnesteek krijgen. De meest extreme fase van een zonnesteek heet een hitteberoerte. Je lichaamstemperatuur kan oplopen tot meer dan 41 graden. Je kan er zelfs aan overlijden.
Het ontstaat wanneer je het vochttekort (door het zweten) niet compenseert. Water drinken is dan de correcte remedie. Hypotone dehydratatie is uitdroging die gepaard gaat met een tekort aan zout (door zoutverlies via zweten, diarree, braken, …).
Een hitteflauwte is een vrij ongevaarlijk hitteletsel. Een hitteflauwte komt door een tijdelijke verstoring in de hersenen door onvoldoende zuurstof. Dit zuurstoftekort komt door warmte, vochttekort en een lage bloedsuikerspiegel.