Insecten hebben geen centraal zenuwstelsel, een voorwaarde om pijn te kunnen voelen. Daarom nemen wetenschappers aan dat insecten in ieder geval niet hetzelfde gevoel hebben als zoogdieren. Onderzoek toont aan dat insecten zich wel bewust zijn van beschadiging van hun lichaam.
Kunnen ze denken? Of al deze dieren kunnen denken, is moeilijker te beantwoorden, zelfs bij zoogdieren. “Als je “denken” echter definieert als “abstract redeneren en bewustzijn”, dan is het antwoord voor de ongewervelde dieren: neen.”
Slakken, mosselen en garnalen kunnen ook geen pijn ervaren. En zelfs een kreeft die schreeuwt als hij in kokend water wordt gegooid, voelt geen zier. Het zenuwstelsel van deze ongewervelde dieren is gewoonweg te simpel. Zo simpel dat ze geen benul hebben van wat er gebeurt.
De diertjes hebben geen opiaatreceptoren, maar produceren wel eiwitten die dezelfde functie hebben. Het lijkt er sterk op dat insecten vanuit hun brein zenuwsignalen kunnen afvuren naar andere delen van hun lichaam om zo de vervelende prikkels te onderdrukken.
Dieren voelen pijn. Niet alleen zoogdieren zoals wij, maar ook vogels, vissen en mogelijk kreeften. Wie niet kan praten, voelt geen pijn, was lange tijd het adagium in de wetenschappelijke wereld. Tot de jaren 1980 opereerden artsen baby's die nog niet konden praten zonder verdoving.
Eerder onderzoek van Elwood had al aangetoond dat garnalen en heremietkreeften op pijnprikkels reageren. Dit experiment was zo ontworpen dat het verschil tussen pijn en reflex duidelijk was. Het fenomeen dat een pijnervaring leidt tot een reflex heet nociceptie.
Helaas zijn er nog steeds dierenliefhebbers die moeite hebben om te geloven dat vissen zelfbewust zijn en gevoelens hebben. Ze lijken namelijk expressieloos (net zoals veel katten). Voor wetenschappers is het echter duidelijk dat vissen niet alleen emoties hebben, maar ook zeker vatbaar zijn voor een depressie.
Insecten hebben geen centraal zenuwstelsel, een voorwaarde om pijn te kunnen voelen. Daarom nemen wetenschappers aan dat insecten in ieder geval niet hetzelfde gevoel hebben als zoogdieren. Onderzoek toont aan dat insecten zich wel bewust zijn van beschadiging van hun lichaam.
Niet zo boeiend, zou je denken… totdat je beseft dat de vlieg dat alles doet met een minuscuul brein van slechts honderdduizend neuronen. Als je naar de ratio tussen gedrag en neuronen kijkt, overtreft de vlieg daarmee veruit de mens qua intelligentie.
Zodra de vliegen de val binnenkomen kunnen ze niet meer ontsnappen en verdrinken in het water. Een voorbeeld van een vliegenvangzak is de Redtop vliegenvangzak 3 liter.
Een verbod op mosselen lijkt ze minder van belang te vinden, omdat ze ten onrechte denkt dat die 'al dood' zijn. Ondanks die misser, ook mosselen kook je levend, weet Oskam het zeker: 'Alle schaal- en schelpdieren leggen dezelfde lijdensweg af' als ze in de pan belanden.
Krabben, kreeften en octopussen kunnen lijden en pijn ervaren, blijkt uit onderzoek dat de Britse overheid heeft laten uitvoeren. Uit een studie door onderzoekers van de London School of Economics (LSE) blijkt dat er "sterk wetenschappelijk bewijs" is dat tienpotige schaaldieren en koppotige weekdieren gevoel hebben.
De uiteindelijk conclusie is dan ook dat ongewervelden, vanwege hun zeer eenvoudige zenuwstelsel, hoogstwaarschijnlijk geen pijn kunnen ervaren. Er kan dus ook geen schade optreden aan hun welzijn.
Hoewel de aanwezigheid van die primitives er op wijst dat de vliegen mogelijk reageren op de stimulus op basis van een soort van emotie, wijzen de onderzoekers er nadrukkelijk op dat deze nieuwe informatie niet bewijst dat vliegen angst kunnen voelen, of blijdschap, of boosheid of om het even welk ander gevoel.
Insecten zullen niet snel verdrinken, want wanneer insecten onderwater komen sluiten de stigmata-kleppen zich zodat het water niet de tracheeën binnen kan komen. Door de lucht dat zich in de tracheeën bevindt zal de bij tevens de neiging krijgen te gaan drijven.
Bovendien verwerken vliegen visuele informatie veel sneller dan wij. Ze onderscheiden zo'n 300 beelden per seconde, tien keer meer dan het maximum dat wij mensen kunnen behappen. Vliegen merken bewegingen van bijvoorbeeld een naderende vliegenmepper daardoor ook tien keer eerder op dan wij zouden doen.
Zo blijken vliegen – net als mensen – niet altijd even diep te slapen, maar houden er verschillende slaapstadia op na. Het betekent dat vliegen die slapen ook lijken te wisselen tussen lichte en diepe slaap.
Hartspiertjes. En het antwoord is… *tromgeroffel*: jazeker! Alle insecten hebben een hart.
Bij insecten die geluid horen, zitten de “oren” niet altijd op hun poten. Ze kunnen zich bijna overal op het lichaam bevinden. Bij de grote wasmot zitten de oren aan de onderkant (de kant waar ook de poten zitten) van het achterlijf. Deze motten zijn in staat om hele hoge geluiden te horen.
Dieren Behalve mensen zijn er ook veel dieren die hersenen hebben. Gewervelde dieren zoals honden, katten, vissen en vogels hebben bijvoorbeeld hersenen, maar ook krabben, insecten en inktvissen. Dieren zoals ringwormen, slakken, sponzen, anemonen en kwallen hebben geen hersenen.
Hebben mieren hersenen? Als je alle hersencellen van 40.000 mieren samenneemt, verkrijg je de grootte van een menselijke brein. De hersenen van een mier tellen immers 250.000 hersencellen terwijl een menselijk brein er 10.000 miljoen telt.
De intelligentie van vliegen
Fruitvliegen hebben hersenen met 100.000 zenuwcellen. Bij mensen is dit ruim 1 miljoen keer zoveel. In 2008 werd er een Zwitsers wetenschappelijk onderzoek met vliegen uitgevoerd. Ze wisten steeds slimmere vliegen te kweken.
“Of je vis depressief is, kan je niet echt weten” zegt biologe Gudrun De Boeck van de Universiteit Antwerpen “maar wel kan je zien of hij zich goed of niet goed voelt.” Een vis die niet lekker in zijn vissenvel zit, zweeft bijvoorbeeld net boven de bodem en beweegt weinig.
Goed nieuws voor vissen wereldwijd! Ook zij kunnen dronken worden. Onderzoek toont aan dat vissen gevoelig zijn aan lage pH waarden. Wanneer deze onder de acht vallen, beginnen vissen zich vreemd te gedragen.
De enige goede reden om een vis te doden, is wanneer de vis ernstig lijdt en niet meer te redden is door eventueel medicijnen en/of goede zorgen. Ongeneeslijke zieke, misvormde en/of verzwakte vissen kunnen zo snel en pijnloos mogelijk uit hun lijden worden verlost.