Onveilig gehecht op latere leeftijd: Ook op latere leeftijd kan hechtingsproblematiek ontstaan, bijvoorbeeld doordat een kind te maken heeft met een ingrijpende verandering in de leefsituatie, zoals een scheiding, verhuizing of langdurige afwezigheid van ouders.
Vaak is het verstopt onder andere problemen, zoals gedragsproblemen, emotionele geremdheid, onrustig en alert gedrag, moeite je te binden, geen of juist veel oppervlakkige contacten, zwak zelfvertrouwen, manipuleren, snel beledigd of afgewezen voelen, controle willen houden, weinig basisvertrouwen, depressie enzovoort.
Reactieve hechtingsstoornis (RAD) begint in de vroege kindertijd, maar kan tot ver in de volwassenheid aanhouden . Een van de meest voorkomende ervaringen van RAD bij volwassenen is moeite met het onderhouden van vertrouwelijke, intieme relaties. Het wordt ook geassocieerd met hogere percentages van andere mentale gezondheidsproblemen.
Oorzaken van hechtingsstoornissen
Hechtingsstoornissen komen vooral voor na ernstige verwaarlozing, misbruik of mishandeling, of wanneer een kind veel verschillende opvoeders of verzorgers heeft gehad. Het kind moest overleven in een ongebruikelijke omgeving en heeft als reactie hierop een stoornis ontwikkeld.
Uit onderzoek blijkt dat je een onveilige hechting kunt corrigeren door fijne en positieve ervaringen op te doen. Daarbij kan bijvoorbeeld een relatie met een veilig gehechte partner, veel zelfonderzoek, gezonde zelfreflectie en geduld hebben je een handje helpen.
Niet alle kinderen die onveilig gehecht zijn ontwikkelen hechtingsproblemen. Maar is dat wel het geval, dan is het belangrijk om te weten dat aan betere hechting gewerkt kan worden. Het vertrouwen van het kind kan hersteld worden door te werken aan de band tussen ouder en kind.
Begin met het erkennen van je emoties zonder oordeel. Sta jezelf toe om te voelen wat er ook opkomt: verdriet, woede of verlangen. Stel vervolgens duidelijke grenzen om ruimte te creëren tussen jou en de persoon. Dit kan betekenen dat je contact beperkt, triggers vermijdt of ze zelfs ontvolgt op sociale media.
Bij hechtingsproblemen vind je het moeilijk om een band op te bouwen met je ouders of andere volwassenen in je omgeving. Dan voel je je daar niet veilig bij. Daardoor vind je het moeilijk om veel van jezelf te laten zien en heb je het idee dat je niet op andere mensen kunt rekenen.
De borderline persoonlijkheidsstoornis wordt ook als een vroege hechtingsstoornis beschreven. Het is goed denkbaar dat het verstoorde hechtingsgedrag dat deze mensen als kind vaak vertonen, ervoor zorgt dat hun ouders zich ook minder aan hén hechten.
Kind zoekt weinig contact
Het kind vermijdt de opvoeder, omdat het weet dat die niet emotioneel of fysiek beschikbaar is. Het kind voelt dat het op zichzelf aangewezen is. Het kind vertrouwt alleen op zichzelf. Kinderen die dit gedrag laten zien, noemen we onveilig-vermijdende gehecht.
Uit onderzoek blijkt dat voor kinderen met een hechtingsstoornis een veilige en stabiele plek in een gezin positief werkt. Verder moet er een emotioneel beschikbare, betrouwbare opvoeder zijn, bij wie het kind zich veilig voelt en op wie het kind leert vertrouwen.
Behandeling hechtingsproblematiek
Dit kan schematherapie, systeemtherapie of Emotion Focused Therapy zijn. De doelen van behandelingen bij hechtingsproblematiek kunnen bijvoorbeeld het verbeteren van je zelfbeeld en het leren omgaan met je emoties zijn.
Gehechtheidsrelaties kunnen onderverdeeld worden in vier categorieën: veilig, onveilig vermijdend, onveilig ambivalent en gedesorganiseerd.
Hechtingstrauma ontstaat door onveilige of inconsistente relaties met verzorgers in de vroege kindertijd. Dit kan gebeuren door: Hechtingstrauma komt voor wanneer je als kind niet tegemoet bent gekomen in je basisbehoeftes zoals warmte, nabijheid, veiligheid en zorg.
Kinderen die onveilig gehecht zijn, zoeken niet direct contact met of de nabijheid van de ouder. Ze reageren bijvoorbeeld boos, angstig of gestrest op de ouder of ze vermijden de ouder. Het is belangrijk dat je als professional alert bent op de signalen van hechtingsproblemen.
Herkennen van de angstige hechtingsstijl
Overmatige bezorgdheid over de relatie en angst voor verlating. Hier heb ik het over relaties in je volwassen leven, zoals intieme relaties of vriendschappen. Constante behoefte aan bevestiging en geruststelling van de partner.
Splitting is het verschijnsel waarbij een cliënt niet in staat is tegenstrijdige gevoelens tegenover anderen te beleven: de ander is ofwel helemaal goed, ofwel helemaal slecht. Een deel van het team ondervindt geen of weinig problemen met een als moeilijk ervaren cliënt.
De dissociatie en het gefragmenteerde zelfgevoel bij BPS zijn echter theoretisch gezien consistent met gedesorganiseerde gehechtheid , en noch angst noch vermijding kunnen de reeks symptomatologieën die doorgaans bij BPS worden waargenomen, volledig verklaren (American Psychiatric Association, 2013; Beeney et al., 2017).
Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben veel moeite met stabiliteit in hun denken, voelen en gedrag. Hierdoor zijn ze vaak erg impulsief, prikkelbaar of agressief en op zoek naar een snelle behoeftebevrediging.
Welke leeftijd is hechting belangrijk? Het hechtingsproces is al vanaf het het eerste levensjaar al belangrijk. De eerste relaties waarbij een kind bewust is van een persoon en diegene herkent, komt al voor tussen de 6 en 12 maanden.
Symptomen van bindingsangst
Je staat er niet voor open om verliefd te worden. Het idee alleen al geeft je het gevoel dat je verstikt wordt. Je bent heel kritisch en vindt niemand interessant genoeg.
Hechtingsproblemen kun je oplossen. Het vertrouwen kan altijd hersteld worden als je werkt aan de band tussen kinderen en ouders.
Je wil dat iemand waar je veel van houdt gelukkig is. Bij gehechtheid speelt vaak het vervullen van eigen behoeften een grotere rol. Het gaat hierbij om wat een ander persoon jou kan bieden in de relatie. Je wil bijvoorbeeld dat de andere persoon jou gelukkig en geliefd laat voelen.
Jezelf omringen met mensen die echt om je geven, is waarschijnlijk een van de meest gehoorde adviezen om over iemand heen te komen.
Kun je een hechtingsstijl veranderen? Volgens onderzoek uit de ontwikkelingspsychologie kan de hechtingsstijl inderdaad worden beïnvloed en veranderd door therapie en bewuste inspanning.