Bramen kunnen slecht tegen zeer strenge vorst. Als het meer dan 10 graden gaat vriezen, is het raadzaam om wat bescherming te geven. Verder is het goed om onkruid weg te houden bij de basis van de plant, zodat de wortelstok weinig concurrentie van andere planten ondervind.
Weinig schaduw omdat de meeste soorten geen uitgesproken schaduwbomen zijn (zoals de beuk, Am. eik en douglas). Bramen zijn op veel plaatsen onderhand een plaag geworden. Een paar struiken en wat lage ranken zijn welkom, maar als het grotere oppervlakken beslaat bemoeilijken ze de toegankelijkheid voor onderhoud.
De braam dient bij voorkeur van de winter tot het vroege voorjaar te worden geplant op een beschutte, zonnige of licht beschaduwde plaats. De grond bevat bij voorkeur voldoende voeding, is doorlatend en vochtig. Bij het planten moeten de wortels worden verspreid en aangedrukt.
In tegenstelling tot de nauw verwante frambozen, zijn bramen uiterst tolerant wat de standplaats betreft. Ze verdragen zowel zonnige als ook halfschaduwrijke plaatsen. Een te donkere plaats is ongunstig omdat dan de bloei en zodoende de vruchtzetting karig uitvalt.
PLANTEN / RASSEN
Bedenk daarbij ook wat een braam nodig heeft: minimaal 2,5 meter maar liever nog 3 meter ruimte in de breedte. Je leidt bramen en hebt er dus stokken of palen met draden nodig, of een ander soort hekwerk waar je de takken aan kunt opbinden.
Planten die bessen of vruchten dragen zijn ook gevoelig voor zonnebrand: bramen, herfstframbozen, kruisbessen, rode aalbessen, witte trosbessen, ... Foto: Hitteschade na door te felle zon. Rijpe bramen kunnen na een hittegolf witte vlekken vertonen en smaken niet lekker meer.
De vruchten worden door veel vogelsoorten gegeten. Maar ook zoogdieren als de vos en de das eten de vruchten. Wilde zwijnen eten de vruchten en wortels. Herten als de ree en het edelhert eten bladeren, twijgen, en vruchten.
De gewone braam (Rubus fruticosus) is een in heel Europa inheemse plant die met name langs bosranden voorkomt. De plant is een heester die 2 tot 6 meter hoog wordt. Elk jaar worden nieuwe stengels gevormd.
Na de oogst (of tot begin winter) kun je bramen en frambozen snoeien: knip alle stengels die vruchten gaven laag bij de grond weg. Bind dan meteen de nieuw gevormde eenjarige stengels van dat seizoen aan.
De plant is al eeuwenoud en werd door de Grieken behalve voor de lekkere smaak, ook gebruikt om wonden te helen en jicht te behandelen. De tannine of looizuur van de vruchten was bovendien heilzaam bij keelpijn of diarree. Bramen groeien dus vaak ook in het wild.
Onder het kroontje willen nog wel eens wormpjes voorkomen. In de winkel komt u dat zelden tegen, maar bij zelfgeplukte bramen wel. Als u ze tegenkomt legt u de bramen even in zout water. Spoel ze daarna goed af en alle wormpjes zijn er uit.
De braam geeft pas na augustus vruchten. De vogels die de braam eten zijn de goudvinken, vos en das. De braam is niet alleen voor vogels een voedingsbron maar ook voor nachtvlinders.
Oorzaak is de braamgalmijt. Dit beest legt haar eitjes in de bloem. De jonge mijten zuigen aan verschillende delen van de plant, maar alleen de vruchten ondervinden daar schade van. In de bessen scheiden ze een stof af waardoor de braam niet verder rijpt !
De Himalaya-braam heeft een geweldige smaak en aroma. Hij is ook zeer zoet en sappig. Word over het algemeen als de beste braam gezien.
Leid de braam langs een latwerk of langs draden die je aan een zonnige muur bevestigt, zodat de vruchten goed rijpen. Het mooie van bramen is dat je aan één struik tegelijkertijd bloemen, onrijpe vruchten en rijpe vruchten kunt zien. Daarom worden bramenranken ook vaak in schikkingen gebruikt.
Waarom zijn bramen goed voor je gezondheid:
Bramen zitten tjokvol vitamines. Zo bevatten ze vitamine E en vitamine C, welke beiden als antioxidant je lichaamscellen helpen beschermen tegen schadelijke vrije radicalen.
Taybessen zijn een kruising van bramen en frambozen. Bij slechte groei kunnen de vruchten abnormaal klein blijven.
In het voorjaar (maart) kunnen de frambozen een geringe hoeveelheid organische mest krijgen, zoals koemestkorrels, oude stalmest of compost. Veel mest heeft een framboos niet nodig, ook zonder uitgebreide bemesting zullen de planten goed groeien.
Het opbinden van bramen en frambozen kun je tegen een schutting, muur of pergola doen. Ook kun je zelf een eenvoudige constructie maken waar je de scheuten op kunt binden. Gebruik hiervoor palen die je met een afstand van 3 meter van elkaar in de grond slaat. Vervolgens span je draden tussen deze palen.
Bramenplanten nemen veel ruimte in beslag. Reken op tenminste 2,5 strekkende meter per plant. Bramen worden over het algemeen langs een constructie geleid. Kortom, ze nemen in de lengterichting veel ruimte in beslag en groeien ook een flink stuk de hoogte in, maar hebben in de breedte relatief weinig ruimte nodig.
Een Braam stekken is een goede manier om nieuwe bramenstruiken te creëren. Zo kun je jouw (moes)tuin uitbreiden, of er natuurlijk iemand anders blij mee maken. De Braam is een ijzersterke plant en is op meerdere manieren te stekken. Veel gebruikte methodes zijn: wortelstekken, stengelstekken en afleggen.
Zomerstekken van bramen:
Men kan stekken met één oog (knop) en met twee ogen (knoppen) gebruiken (= lidstek). De steklengte is ca 10 cm. Knip de stekken onder en boven een blad af en verwijder de onderste bladeren. Steek de stekken in een luchtige stekgrond en druk de stekken onderaan licht aan.
De voornaamste reden dat wildplukken verboden is, is om de natuur te beschermen. "De bessen zijn voedsel voor dieren", legt de woordvoerder van Staatsbosbeheer uit.
Bramen, frambozen en bosbessen: hartstikke lekker natuurlijk. Misschien wist je het niet, maar zelf plukken mag niet en kan gevaarlijk zijn. Vooral in Zuid-Limburg loop je dan risico om besmet te raken met vossenlintworm. Pluk ze daarom niet.
Bramen hebben een zoete, sappige en soms iets zure smaak. Je kunt ze lekker uit de hand eten, maar ook gebruiken voor heerlijke gerechten. Verwerk ze bijv. in een fruitsalade, smoothie (bowl) of als garnering op ijs, taart of gebak.