Vroeger werd er niet geslapen in een bed, heerlijk languit liggend. Men sliep juist half zittend in een afgesloten houten kast, ook wel de bedstede of beddenkast genoemd.
Onze voorouders sliepen zelfs 12 uur, maar niet aan één stuk. Ze gingen bij valavond voor ongeveer 4 uur naar bed. Dan bleven ze 2 uur wakker, om nadien weer voor een uur of 6 te gaan slapen. Die 'wakkere' periode gebruikten ze om te luieren, lezen, bidden of … een baby te maken.
Vanaf de Middeleeuwen tot het begin van de 17e eeuw sliepen mensen zittend omdat ze bang waren dat ze anders zouden sterven. Dit deden ze vooral omdat ze dachten dat als je liggend zou slapen al het bloed naar je hoofd zou lopen en je dit niet zou overleven.
Ze lagen dicht tegen elkaar, op jutten zakken, gevuld met stro. De rijken sliepen in een hemelbed. De gordijnen hielden de tocht tegen en de hemel zorgde ervoor dat er geen stof of ongedierte op hen neerviel. In tijden van oorlog sliepen de ridders met hun harnas aan.
Een van de voordelen van een bedstede is dat hij in de woonkamer kan worden ingebouwd, terwijl hij overdag door de afgesloten deuren toch onzichtbaar is. Een aparte slaapkamer is daardoor overbodig.
Slapen in een bedstede: op een houten plank bedekt met stro
Deze waren door houten wanden van elkaar gescheiden, de ingangen aan de voorkant werden door deuren of gordijnen afgesloten. In boerderijen werden ze vaak naast elkaar gebouwd zodat er hele wanden met slaapruimten ontstonden.
Kleine ruimten
Bedsteden waren zo kort dat je er niet languit in kon liggen. Dat was niet alleen vanwege het feit dat de mensen vroeger kleiner waren. Ook gaven mensen er de voorkeur aan om (half) zittend te slapen. Men dacht toen dat die slaaphouding gezonder was.
Een echte ridder moest sowieso het verschil tussen mijn en dijn kennen. 'De lepels waarmee wordt gegeten, mag je niet meenemen. ' Ook mocht een waardige ridder nooit eten wanneer anderen dronken noch met volle mond praten of drinken.
Naast brood en pap aten mensen in de middeleeuwen veel bonen en peulvruchten. Van melk maakten ze de 'luxeproducten' boter en kaas. Om eten langer te bewaren, werd het gedroogd, gerookt, gezouten, gezoet, bewaard onder vet of werd er zuur en zwavel aan toegevoegd.
Napoleon sliep naar verluidt hooguit een uur of vier per nacht, net zoals Margaret Thatcher, Madonna, Thomas Edison, Bill Clinton en Joop den Uyl. Je hebt dus geen lange nachtrust nodig om tot grootse daden te komen.
MENS: Mensen slapen meestal liggend, uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat, ongeveer 50% van de mensen bij voorkeur op hun zij slapen, iets meer op de rechter dan op de linker zij. Ongeveer 40% op de rug en zo'n 10% op hun buik. Mensen kunnen uiteraard ook zittend en sommigen zelfs staand slapen.
Is zittend slapen gezond? Het lichaam kan minder ontspannen in een zittende positie dan wanneer je ligt. Als je regelmatig en langere tijd zittend slaapt dan kan het wel ongezond zijn. Het maakt niet uit als er tijdens een autorit, trein of vliegtuig enkele uren in een zittende positie in slaap valt.
Mensen die drukpunt gevoelig zijn, kunnen vaak beter op hun rug slapen, omdat het draagvlak voor de spieren en de weefsels hierbij groter is. De gelijkmatige verdeling van het gewicht van het lichaam werkt ook goed tegen gewrichtspijnen en artritis. Ook bij schouderklachten is op de rug slapen de beste slaaphouding.
De slaapmuts werd sinds de Middeleeuwen gedragen. De belangrijkste functie was het warm houden van het hoofd. In die tijd was er nog geen centrale verwarming. Het vuur ging 's nachts uit en dan kon het behoorlijk koud worden in huis.
Het waren de Egyptenaren die rond 3400 voor Christus als eersten bedachten om hun slaapplek door middel van een bed van de grond af te houden. Dit waren korte houten bedden die licht naar beneden afliepen, met een bedbodem van gevlochten leer of touw.
Mensen hadden geen lampen in huis, dus je ging naar bed als het donker werd. 's Ochtends werd je vanzelf wakker van het licht, een kraaiende haan of de kerkklokken. Vanaf de negentiende eeuw veranderde alles. Als gevolg van de industrialisatie gingen mensen werken in grote fabrieken.
De arme mensen aten uit een oud stuk brood. Maar de rijke mensen van adel af rijke handelaren aten uit borden van zilver en goud. De mensen in de middeleeuwen hielden van vlees, maar dat mochten ze niet alle dagen eten dat kwam door de kerk.
Vroeger toen alles beter was, aten mensen stukken minder vlees. Veel vlees eten is een typisch teken van welvaart. Lekkers was alleen voor de zondag, zoals vla in plaats van pap en iets lekkers bij de koffie. Brood was basisvoedsel.
De mensen aten vroeger van alles! Gevogelte, vlees, groenten en fruit. Eigenlijk een hele gezonde keuken. Ze aten alles wat er in de natuur voorkwam, zelfs kleine vogeltjes.
Je bent pas echt ridder als je de ridderslag krijgt van een koning of een hertog of graaf. jaar, dus op je veertiende kan je schildknaap worden. Ben je 21 jaar dan word je pas ridder als jij jouw opleiding hebt voltooid en ook een ware ridder blijkt te zijn.
Hun speciale wapenuitrusting kostte erg veel geld. En om dat geld te verdienen, boden ridders zich aan bij graven en prinsen, en vochten mee in hun legers. In ruil voor dat meevechten konden de ridders geld lenen van hun heer. Van dit geld kochten ze een groot stuk land, en dat lieten ze bewerken door boeren.
Het vooraanzicht is wat je ziet wanneer je voor het voetenbord van het bed staat met je gezicht naar het hoofdbord. Conclusie: wanneer je een rechtsslaper bent, slaap je rechts van je partner en dus aan de linkerzijde van het bed.
Bedsteden waren zo kort dat je er niet languit in kon liggen. Dat was niet alleen vanwege het feit dat de mensen vroeger kleiner waren dan nu. Ook gaf men er de voorkeur aan om (half) zittend te slapen. Men dacht toen dat die slaaphouding gezonder was.
Het woord bedstee staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.