Zware houtsoorten zijn haagbeuk, valse acacia, beuk, eik, es, kastanje, notenboom, olm, kers en esdoorn. Lichte houtsoorten zijn berk, linde, wilg, gewone den, douglas, els, spar en populier. Haagbeuk levert uitstekend brandhout, maar is zeer gevoelig voor schimmels.
Gebruik onbehandeld hout
Stookhout mag niet behandeld, geverfd of gelakt zijn. Bij verbranding komen er schadelijke stoffen vrij. Dit kan gevaar opleveren voor jezelf en voor je omgeving. Bovendien ontstaat hierdoor meer aanslag in je houtkachel of houthaard en in het rookkanaal.
Berkenhout is ook een populaire houtsoort voor de houtkachel. Het hout heeft een schone ontbranding. Berkenhout is een iets minder harde houtsoort, geeft veel warmte af en spat niet. Elzenhout is ook een zachte houtsoort.
De beste soorten haardhout zijn dus: Berkenhout – extra schoon, veel warmte. Essenhout – brandt traag, mooi vlammenspel. Eikenhout – brandt traag, weinig rook en geeft knetterende vlammen.
Vurenhout is een houtsoort die erg veel voorkomt en vooral als timmer- en pallethout gebruikt wordt. Is een zachte houtsoort, die alleen geschikt is om in een kachel gestookt te worden. Er willen bij het stoken nogal eens vonken afspringen en het brandt snel op.
Het hout kan dan wel tot 20 jaar goed blijven. Douglas heeft van nature een hoge duurzaamheid en valt in duurzaamheidsklasse 3. Dit betekent dat het een matig-goede duurzame houtsoort is die 10 tot 15 jaar mee kan gaan. Ter vergelijking, Vuren of Grenen vallen in duurzaamheidsklasse 5.
Net als de meeste andere naaldbomen brandt een den snel en fel, met veel (smerige) rookontwikkeling. Een den klooft makkelijk, droogt snel, brandt goed, geeft matige warmte, rookt matig, spat maar is wel goed aanmaakhout.
Douglas hout is een naaldhout soort die meer en meer wordt ingezet in oeverbescherming en waterkeringen. Het is een van de hardste Europese naaldhoutsoorten en wordt om die reden ook gebruikt in constructies van bruggen, vlonders en veranda's. Het is een goedkoper alternatief voor het duurdere hardhout.
In een open haard moet je geen hout branden dat veel hars bevat, dit geeft vonken die brandplekken kunnen geven. Je kunt het beste loofhout in de open haard stoken, dit hout bevat weinig hars. In het algemeen kan je stellen dat hout van loofbomen hard hout is. Let daar dus op bij openhaardhout kopen.
Douglas hout is hout van de douglasspar. Het kernhout van de douglasspar valt onder klasse 3-4 en is dus matig duurzaam. Het is één van de hardste Europese houtsoorten en wordt na uitdroging steeds harder.
Hout van fruitbomen geeft het mooiste vuur met de minste rook. Eik en beuk branden lang, geven mooie vlammen, en de kooltjes gloeien lang na. Zachtere houtsoorten (populier of wilg) branden minder lang maar geven sneller warmte, en je vuur laait hoger op.
Vergeet de mythe dat enkel eik en beuk geschikt zijn voor brandhout. Alle hout is brandbaar, ook dat van coniferen. Enkel, coniferen bevatten harsen die moeilijker drogen, die ook door en door droog moeten zijn om niet aan te laden in de schouw, en die dus meer geduld vergen vooraleer ze brandhout zijn.
Berkenhout /Elzenhout
Dit type hout is uitermate geschikt voor speksteenhaarden, Finovens, openhaarden, buitenhaarden en haarden met weinig trek. Deze houtsoorten zijn zeer gemakkelijk aan te steken en blijven “zonder veel omkijken” met veel vlam branden en geven daardoor veel sfeer.
Ongeschikt haard hout
Bijvoorbeeld populierenhout verspreidt een nare stank. Esdoornhout geeft bij verbranding een scherpe, prikkelende geur. Ook het gebruikt van naaldhout kunt u beter vermijden in uw kachel.
Het drogen duurt 1 tot 2,5 jaar. Es, linde, wilg en berk (1,5 jaar drogen) en fruitbomen, eik en beuk (2,5 jaar drogen) leveren favoriet brandhout. Let er op dat de houtblokken niet te dik zijn, want dunner hout droogt sneller en brandt beter.
Toch is er een verschil tussen zogenaamd hardhout en harshoudend (zacht) hout. Die laatste categorie (den, spar, berk, pallethout, ...) is niet geschikt voor de meeste kachels en haarden. Bij de verbranding komen harsen vrij die verdampen.
In de Wet milieubeheer (artikel 10.2) staat dat het verboden is om afvalstoffen te stoken. Daarom mag iemand in een houtkachel of vuurkorf alleen onbehandeld en ongeverfd hout verbranden. Gemeenten kunnen een ontheffing verlenen als het niet om gevaarlijke afvalstoffen gaat.
Hout met hars, zoals dennen- en sparrenhout, verbrand je best niet in je kachel. Hierdoor ontstaat roet in de schoorsteen, wat een schouwbrand kan veroorzaken.
Dennenhout bevelen we ook niet aan, in de open haard tijd was het een hele vette “nee!” omdat het dennenhars in een open haard niet goed verbrande. In de moderne houtkachel is dat niet meer belangrijk. Toch bevelen wij het niet aan omdat het hout dan wel echt perfect gekloofd en droog (max12% vocht) moet zijn.
Beide houtsoorten zijn redelijk tot goed te impregneren (grenen beter dan Douglas) waardoor het hout langer beschermd blijft. Omdat Grenen houtdelen vaak meer spinthout bevat dan Douglas hout, zijn deze onbehandeld juist iets minder duurzaam en moet deze altijd worden geïmpregneerd worden voor buitentoepassingen.
Het verschil tussen Douglas hout en hardhout zit hem ook in de duurzaamheidsklasse. Douglashout heeft duurzaamheidsklasse 3 en gaat wel 10 tot 15 jaar mee! Hardhout heeft een duurzaamheidsklasse 1 is gaat zo'n 25 jaar mee.
Douglas is zeer geschikt als constructiehout. Over het algemeen krijgt de duurzaamheid van douglashout een nog betere beoordeling dan vuren- of grenenhout, zeker als het ook nog eens verduurzaamd is. Het hout heeft na impregnatie eerst een licht groene kleur, maar dit verdwijnt in de loop der tijd.
Nee, een houtkachel is niet verboden en op dit moment zijn er geen plannen om het stoken van hout te verbieden. Echter worden de eisen van houtkachels wel steeds strenger. De hoofdreden hiervoor is dat uit onderzoek blijkt dat de uitstoot van schadelijke stoffen vanuit deze kachels en haarden nog te hoog ligt.
Bovendien vervuilt de schoorsteen sneller en door de roetvorming kunnen schoorsteenbranden ontstaan. Beter niet doen dus. Ook tropisch hardhout is niet geschikt. Een extra waarschuwing: er zijn ook houtsoorten die ook onbehandeld bij verbranding giftige dampen afgeven.
Hardhoutsoorten als Meranti en Bankirai zijn bijvoorbeeld schadelijk voor de kachel of haard. Ook het vochtgehalte van het hout is belangrijk. Controleer dit altijd door middel van een vochtmeter! Het komt vaak voor dat zogenaamd gedroogd hout veel te vochtig is.