Alleen uw eigen kinderen en niet hun aangetrouwde partners zijn op grond van de wet uw erfgenamen. U hoeft 'de koude kant' dus niet specifiek te onterven. Toch kan uw (voormalige) schoondochter of schoonzoon recht hebben op een deel van uw erfenis.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap
Tegenwoordig krijgt de langstlevende partner automatisch de erfenis, zelfs als er bijzondere huwelijkse voorwaarden zijn, met koude uitsluiting, zoals dat heet. Kinderen erven een kindsdeel, maar ontvangen dat pas na het overlijden van de langstlevende.
Als men spreekt over de koude kant, bedoelt men de aangetrouwde kant, de niet-echte familie. Over het algemeen gaat ons die familie wat minder aan het hart dan de bloedverwanten (zij laten ons koud). Daar komt de uitdrukking 'de koude kant' vandaan.
Ja, dat is zeker mogelijk. U moet daarvoor bij de notaris een testament op laten maken. Daarin moet u een uitsluitingclausule voor uw schoonzoon(s) opnemen. Door zo'n antischoonzoon- of schoondochterclausule komt uw nalatenschap alleen uw kinderen ten goede.
Op grond van de wet zijn de eigen kinderen erfgenamen en dus niet de 'schoonkinderen'. De schoonkinderen erven niet direct van u. Een echtscheiding kan echter tot gevolg hebben dat uw schoonkind toch recht heeft op een gedeelte van uw erfenis.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders. Het maakt daarvoor niet uit hoe de relatie van de kinderen met de ouders is.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
Koude uitsluiting is het uitsluiten van elke huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap tussen u en uw partner. Om dit te doen heeft u huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden nodig.
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
Er is een manier om dit te voorkomen: een testament maken met een zogeheten uitsluitingsclausule er in opgenomen. Door deze bepaling komt uw erfenis uitsluitend ten goede aan uw eigen kind. Het valt daardoor niet in de gemeenschap van goederen en hoeft dus niet gedeeld te worden met de aangetrouwde partner.
Wanneer uw ene schoonouder tijdens het huwelijk, en de andere (ex)schoon-ouder (de langstlevende) na de echtscheiding komt te overlijden, dan maakt u geen aanspraak op de erfenis van de langstlevende, maar maakt u mogelijk wél aanspraak op een deel van de erfenis van de schoonouder die tijdens het huwelijk overleed.
U kunt als aangetrouwd familielid erven van een overledene als die dat in zijn testament zo heeft geregeld. In dat geval betaalt u even veel erfbelasting als uw echtgenoot die wél bloedverwant is. Is uw echtgenoot bijvoorbeeld kind van de overledene, dan geldt u voor het erfrecht ook als kind van de overledene.
Het kindsdeel van de erfenis is pas opeisbaar op het moment dat beide ouders overleden zijn. Dit geldt bijvoorbeeld ook als uw biologische ouder overleden is, maar hij of zij opnieuw getrouwd was. Zolang de stiefouder in leven is, dan maakt u nog geen aanspraak op uw kindsdeel van de erfenis.
Schoonfamilie en aangetrouwde kinderen erven dus via de wet niets van jou. Een erfgenaam moet wel in leven zijn. Een kind dat nog niet geboren is of een familielid wat overleden is, kan geen erfgenaam zijn.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Iedereen die belang heeft bij een erfenis kan een testament aanvechten. Het beste doet u dit met een advocaat die gespecialiseerd is in erfrecht. Hij of zij kan u helpen om het testament nietig te laten verklaren.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Kinderen zijn zogenaamde reservataire erfgenamen. Dit wil zeggen dat zij altijd recht hebben op een bepaald deel van de nalatenschap van hun ouders. Je kan ze dus niet onterven, maar het is wel mogelijk om het ene kind meer te geven dan het andere.
De “langst-leeft-al clausule” houdt in dat Erna alles krijgt, daar waar de kinderen niets zullen ont- vangen en dus ook niet zullen moeten betalen. Erna zal slechts successierechten betalen op de ene helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is namelijk reeds van haar.
Nee, u heeft niet in alle gevallen een testament nodig. Het erfrecht is in Nederland in een wet vastgelegd. Deze wet regelt naar wie uw erfenis gaat na uw overlijden.
Wettelijke beperkingen aan inhoud testament
Je kan jouw kind(eren) wel onterven, maar het recht op de legitieme portie kan je niet in jouw testament ontzeggen. Een onmogelijk te vervullen voorwaarde is ook ongeldig. Daarnaast bepaalt de wet dat je soms niet aan een bepaalde persoon mag nalaten.
Indien u samenwoont of gehuwd bent en kinderen heeft, is het verstandig uw oude testamenten eens te laten bekijken. De kans is groot dat met uw oude testamenten te veel erfbelasting betaald wordt over de “papieren” erfdelen van de kinderen. Met een goede estate planning kunt u erfbelasting besparen.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).