Bij zeer extreme weersomstandigheden kan de Amstel overstromen. Als dit gebeurt, vangt polder De Ronde Hoep het overtollig Amstelwater op. Deze omstandigheden doen zich naar verwachting minder dan één keer in de 100 jaar voor.
Aanvullende informatie: Overstromingsgevoelig gebied
26% van het landoppervlak van Nederland beneden NAP ligt; 59% van het landoppervlak van Nederland (dus excl. Waddenzee, IJsselmeer en ander open water) gevoelig/kwetsbaar is voor overstromingen.
Ongeveer 59% van het Nederlandse landoppervlak loopt een overstromingsrisico: 26% ligt onder zeeniveau, 29% kan overstromen als rivieren massaal buiten hun oevers treden en 4% ligt buitendijks. Gezien de potentiële gevolgen behoren overstromingen tot de ergste rampen die Nederland kunnen treffen.
Ruim een kwart van Nederland ligt onder zeeniveau. En maar liefst 59% van het land kan overstromen door water uit de zee of rivieren. Om Nederland te beschermen tegen deze overstromingen, heeft ons land ruim 3.700 kilometer aan waterkeringen.
Overstromingen in Nederland zijn een reëel gevaar
Nederland is een delta, grote delen van ons land liggen hierdoor onder de zeespiegel. Grote rivieren zoals de Rijn en de Maas stromen door ons land naar de Noordzee. Overstromingen in ons land ontstaan niet alleen vanuit de zee, maar ook vanuit rivieren.
De bevolkingsgroei, van bijna 17,5 miljoen nu naar 20 miljoen in 2100, wordt voor een belangrijk deel opgevangen in middelgrote, deels nieuwe steden in Zuid- en Oost-Nederland. Als bescherming tegen de stijgende zeespiegel wordt de duinenrij langs de Noordzee verbreed en worden zandsuppleties uitgevoerd.
Zo is de verwachting voor 2050 dat de gemiddelde winterse neerslag met 6-30% zal zijn gestegen, dat periodes van hitte en droogte langer zullen zijn, en dat het aantal tropische dagen zal zijn verdubbeld.
Uit de Flood Analyzer kunnen ook rankings worden afgeleid: de top 11 landen waar de bevolking bijvoorbeeld het meest wordt getroffen door rivieroverstromingen zijn: India, Bangladesh, China, Vietnam, Pakistan, Indonesië, Egypte, Myanmar, Afghanistan, Nigeria en Brazilië.
Als dat scenario zich herhaalt en de kust niet beter beschermd wordt, dan zijn Flevoland, Noord-Holland en Zuid-Holland verleden tijd. Ook de westelijke helft van de provincie Utrecht, delen van Zeeland, Friesland en Groningen en het westen van Brabant bestaan dan niet meer.
Het korte antwoord: ja, dat kan. Maar de kans is wel bijzonder klein. Nederland heeft de best beveiligde delta ter wereld. "De waterkeringen in Nederland zijn uitgerekend op een storm die eens in de 10.000 jaar kan voorkomen", zegt specialist waterveiligheid van Rijkswaterstaat Harold van Waveren.
De gele en oranje delen van Nederland bevinden zich ruim boven het gemiddelde zeeniveau (> 12 meter NAP) en zijn niet kwetsbaar voor overstromingen. Het hoogste punt van Nederland ligt op de Vaalserberg in Zuid-Limburg op 322 meter boven NAP.
Dijken, duinen en dammen beschermen Nederland
Waterkeringen, zoals dijken, duinen en dammen, beschermen ongeveer 60% van Nederland tegen overstromingen. In dit overstroombare gebied wonen zo'n 9 miljoen mensen. Dit aantal neemt toe. Ook is de economische waarde in deze gebieden gestegen.
Check of je in een risicogebied woont
Via overstroomik.nl kun je zelf bekijken of je in een risicogebied woont. De site maakt bezoekers bewust van de kans op een overstroming en geeft tips over wat je dan zou kunnen doen. De site geeft geen informatie tijdens een overstroming.
Amsterdam ligt 2 meter onder de zeespiegel. Het ligt net als veel andere plaatsen in Nederland, sommigen tot wel 7 meter, onder de zeespiegel. De laagste delen bevinden zich in het westen van het land, waaronder Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland.
Om binnen Nederland hoogtes te kunnen vergelijken maken we gebruik van één nulpunt: het NAP. Hierdoor kunnen we zeggen dat het hoogste punt in Nederland dicht bij het Drielandenpunt in Vaals ligt met 322,38 m boven NAP. Het laagste punt ligt bij Nieuwerkerk aan den IJssel met 6,78 m onder NAP.
Als de zeespiegel meer dan 2 meter stijgt, heeft Nederland een groot probleem (deel 1). Als we dat willen voorkomen, moeten de grote ijskappen op hun plek blijven. De beste manier om daarvoor te zorgen is de opwarming beperken tot max 1,5 graad (deel 2).
Het slechte nieuws? In de meeste andere wijken is er zeker kans op overstromingen. Tot wel 2,5 meter kan het water hoog komen. Naast het vele water is er een kans op geen drinkwater en elektriciteit en kunnen er problemen zijn met de riolering, de gaslevering én grote drukte op de weg.
Een groot deel van Utrecht is kwetsbaar voor overstromingen. De dreiging komt zowel vanuit grote wateren (rivieren, randmeren) als uit de regionale wateren. De primaire waterkeringen beschermen de provincie Utrecht tegen overstromingen vanuit de Nederrijn, Lek en het Eemmeer.
Het kan dagen duren voordat er hulp komt of je de straat weer op kunt. Wegen en huizen staan onder water, met allerlei rotzooi en smurrie. Er is geen stromend water, geen elektriciteit, geen gas en de riolering werkt niet. Telefoons en internet vallen uit.
Dan zien we welke gebieden in Nederland waar veel mensen wonen, onder druk komen te staan bij een overstroming. We zien dat de Randstad inderdaad het grootste risicogebied is in Nederland. Het hangt af van de waterstand en de plek van de dijkdoorbraak hoe hoog het water kan komen.
Wetenschappers verwachten dat Venetië in 2100 tussen de 17 en 53 centimeter gezakt is. Op dit moment wordt de stad vier keer per jaar geteisterd door extreem hoog water ('acqua alta'), waarbij de straten blank komen te staan. In 2100 staan de straten 20 tot 250 dagen per jaar blank!
Bijna een derde van Nederland bevindt zich onder zeeniveau. Het laagste punt van Nederland ligt in Nieuwerkerk aan den IJssel op 6,76 meter onder zeeniveau. Het hoogste punt van Nederland bevindt zich op het drielandenpunt van Nederland, België en Duitsland. Dit punt ligt op 323 meter boven zeeniveau.
Zo is de verwachting voor 2050 dat de gemiddelde winterse neerslag met 6-30% zal zijn gestegen, dat periodes van hitte en droogte langer zullen zijn, en dat het aantal tropische dagen zal zijn verdubbeld.
In 2030 is de aarde met gemiddeld 1.5 graden Celsius opgewarmd. De zeespiegels stijgt en kustlijnen worden verder teruggedrongen. Hele ecosystemen gaan verloren en oogsten zullen mislukken. Mensen zullen op grote schaal migreren om de droogte en overstromingen te ontvluchten.
We zijn nog lang niet klimaatneutraal, maar de CO2 uitstoot is eindelijk gehalveerd, tien jaar later dan gepland. Niet zozeer door windmolens en zonnepanelen, want die vormen nog steeds een minderheid van onze energievoorziening.