Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Frituurolie is olie om in te frituren. Frituurolie bestaat meestal uit plantaardige oliën. Het meest gebruikte frituurolie is zonnebloemolie. De meeste plantaardige oliën staan in de Schijf van Vijf.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Kokosolie is alles bij elkaar genomen de beste keus. Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.
Je kunt een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie of arachideolie, maar ook een daarvoor bestemde frituurolie of frituurvet. Meestal gaat frituren op 170 tot 180 graden Celsius, maar soms ook op lagere temperaturen. Schep het product voorzichtig in de olie.
Vooral koudgeperste olie is een hoogwaardig voedingsmiddel, omdat vele vitaminen en bioactieve stoffen dan behouden blijven. Hierbij mag de olie niet warmer worden dan 30°C. Deze olie bevat veel onverzadigde vetzuren en is goed bestand tegen hitte en kan daarom voor het frituren tot zo'n 180°C gebruikt worden.
Cafetaria's die Verantwoord Frituren gebruiken vloeibaar frituurvet of frituurolie. Daarin zitten, in vergelijking met vaste frituurvetten, veel onverzadigde vetzuren in. Onverzadigde vetzuren helpen een normaal cholesterolgehalte te behouden.
Zonnebloemolie is een geliefde olie om in te frituren. Gebruik jij normaal gesproken zonnebloemolie? Je kunt deze vervangen door frituurolie, dit is een mix van verschillende plantaardige oliën. Ook arachide-, rijst-, sla- en sojaolie zijn erg geschikt om in te frituren.
Zonnebloemolie kan gevaarlijke transvetten bevatten. Plantaardige oliën, waaronder zonnebloemolie, zijn hoog in essentiële omega-6 vetzuren waardoor de broodnodige balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren in het lichaam wordt verstoord.
Niet alle olies zijn geschikt om te verhitten. Het kan zelfs ongezond zijn omdat er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie.
Belangrijke factoren zijn de oogst die niet (goed) lukt en het transport dat een lastige opgave is ten tijden van oorlog. "Ook de mensen in de productie zijn van groot belang voor het realiseren van zonnebloemolie", vertelt Martis aan Hart van Nederland.
Frituurvet. Frituurvet is ongebruikt ongeveer 6 maanden tot een jaar houdbaar. Bij frituren gebruik je je olie of vet vaak meer dan 1 keer.
Vul een frituurpan voor maximaal de helft met olie. Anders kan de pan overstromen en in de brand vliegen. Dat komt omdat olie kan gaan bruisen.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Arachideolie. Misschien dat je deze olie kent als pindaolie. Wil je de temperaturen in de keuken flink omhoog gooien? Dan is arachideolie de meest veilige optie, omdat het een van de hoogste rookpunt heeft van alle oliën.
De tekorten worden veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Dat land is een grote producent van plantaardige olie. "Twee derde van de zonnebloemolie die hier in de winkels ligt, komt daar vandaan", zegt een woordvoerder van het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL).
Koudgeperste zonnebloemolie is het meest geschikt om koude gerechten mee op smaak te brengen of te bereiden, terwijl geraffineerde zonnebloemolie meer geschikt is om mee te bakken en te braden in de pan.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Wat de frietjes bij een snackbar zo lekker maakt, is dat er vaak genereus om wordt gegaan met het zoutvaatje. Met alleen een beetje zout strooien na het frituren zul je deze smaak nooit bereiken, daarom is het nodig om de frieten eerst te weken in een badje met zout water.
Het beeldmerk Verantwoord frituren betekent dat de snackbar of de cafetaria met vloeibaar vet frituurt. Vloeibaar vet bevat minder transvet en verzadigd vet en is daardoor beter voor de gezondheid dan vast vet. Het beeldmerk moet hangen aan de gevel van een snackbar of cafetaria.
Het is volkomen veilig om de olie bij uw huis te bewaren omdat het niet brandbaar is.
Bovendien zijn tot 4% van de vetzuren giftige transvetten. Arachideolie is dus relatief ook gezonder om mee te frituren dan zonnebloemolie.
Rijstkorrel
Als je wil zien of je olie helemaal klaar is om je vlees, vis of groenten van 'n heerlijk korstje te voorzien, gooi dan eens een rijstkorrel in de pan. Bij de juiste temperatuur (dat is rond de 180°C) zal het korreltje naar de oppervlakte komen en beginnen garen.