Liggen en zitten is net zo goed. In beide gevallen krijgt het lichaam rust. Het is heel belangrijk om spieren te ontspannen. Alle processen in het lichaam komen ook tot rust.
Uit onderzoek is gebleken dat de belasting het minst is als we op de rug liggen. De druk van het lichaamsgewicht wordt hierbij gelijkmatig verdeeld over het hele lichaam en niet alleen de ruggenwervels. Maar de druk blijkt het zwaarst te zijn als we zitten.
Over het algemeen kun je dus zeggen: hoe meer zitten, hoe slechter de gezondheid. Ouderen zouden daarom een tweeledig advies moeten krijgen: overdag zo min mogelijk zitten en liggen, en, als ze dan toch langdurig zitten en liggen, die periodes zoveel mogelijk onderbreken.
Zo verhoogt veel en langdurig zitten het risico op verschillende chronische ziekten, zoals diabetes type 2, metabool syndroom (problemen met de stofwisseling), verschillende soorten kanker en hart- en vaatziekten[4-7]. Ook het risico om vroegtijdig te overlijden neemt toe[4-7].
Er zijn sterke aanwijzingen dat lang zitten samengaat met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Ook zijn er aanwijzingen voor een verhoogd risico op diverse ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, depressie, kanker, en klachten aan het bewegingsapparaat.
Daaruit kwam dat er er geen lichaamshouding zó slecht voor het hart is als stilzitten. Het is al langer bekend dat stilzitten weinig goeds doet voor je gezondheid. Zelfs slapen is gezonder dan stilzitten.
Samenvatting. Te lang zitten of liggen verhoogt het risico op chronische gezondheidsproblemen, zoals hartziekten, diabetes en sommige vormen van kanker . Te veel zitten kan ook slecht zijn voor uw mentale gezondheid. Actief zijn is niet zo moeilijk als u denkt.
Wanneer je zit, zijn je benen inactief en stroomt er minder bloed doorheen, wat kan leiden tot een acute vernauwing van de bloedvaten en stijging van de bloeddruk. De buiging van de slagaders en de hoek in de benen tijdens een zittende houding verergeren dit effect, waardoor de bloeddruk verder kan stijgen.
Mannen en vrouwen zitten ongeveer even veel
In 2023 zaten Nederlandse mannen van 4 jaar en ouder dagelijks gemiddeld 9 uur en 16 minuten. Voor vrouwen was dit 9 uur en 2 minuten. Tussen 2015 en 2023 is het gemiddeld aantal dagelijkse zituren voor mannen stabiel. Voor vrouwen is een lichte stijging te zien.
Op de korte termijn heeft zittenblijven vaak een gunstige invloed op de ontwikkeling van leerlingen, maar op de langere termijn is die niet meer zichtbaar. Zittenblijven zorgt voor vertraging in de schoolloopbaan; het komt ook voor dat leerlingen juist versnellen.
“ Liggen heeft dezelfde schadelijke effecten” als zitten , zei Dr. Thyfault. De enige uitzondering is natuurlijk slapen. Ons lichaam heeft die acht uur of zo liggend nodig om verschillende fysiologische herstelprocessen te voltooien.
Het is beter voor je gezondheid
Als je staat, pompt je hart 10x zoveel bloed door je lichaam dan wanneer je zit. Je hebt dus een veel betere bloedcirculatie. En dat is essentieel voor een goede gezondheid.
Pijn en stijfheid bij langdurig zitten of staan ontstaan meestal door een combinatie van spierspanning, slechte houding, en een gebrek aan beweging. Langdurig zitten kan druk uitoefenen op de onderrug, heupen en benen, terwijl langdurig staan kan leiden tot vermoeide spieren en gewrichten in de benen, knieën en rug.
Hoewel over het algemeen wordt aangenomen dat ruglig de meest gezonde houding is, is het nog beter om geregeld af te wisselen tussen rug- en zijlig. Dat neemt niet alleen de druk op bepaalde lichaamsdelen en/of organen weg, maar komt ook de bloeddoorstroming ten goede.
Staan bevordert de bloedcirculatie, verlicht de druk op de wervelkolom en kan rugklachten verminderen. Bovendien verbrand je meer calorieën wanneer je staat, wat helpt om overgewicht tegen te gaan. Echter, langdurig staan kan ook gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals pijn in de benen, voeten en onderrug.
Eventjes op de bank liggen kan heel ontspannend zijn.Maar als u te lang blijft bankhangen, heeft dat het tegenovergestelde effect. Dan kost dat juist energie en voelt u zich lustelozer. Bovendien loopt u het risico dat u te weinig slaapuren maakt als u tot 's avonds laat voor de televisie blijft hangen.
Hoelang mag je zitten per dag? Er is nog geen norm vastgesteld hoeveel je maximaal mag zitten per dag. Onderzoek heeft wel uitgewezen dat mensen die dagelijks 8 tot 11 uur zitten een grotere kans hebben op vroegtijdig overlijden dan mensen die minder dan 4 uur per dag zitten.
Een dag is de tijdsperiode van een volledige rotatie van de aarde ten opzichte van de zon. Gemiddeld is dit 24 uur (86.400 seconden).
Het begrip nacht wordt ook in wettelijke bepalingen vastgelegd, zoals in de Nederlandse Wet geluidhinder, die er de periode tussen 23.00 uur en 7.00 uur mee definieert.
Gezondheidsrisico's. Lang zitten, ook wel sedentair gedrag genoemd, verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden, diabetes type 2, hart- en vaatziekten, depressieve klachten en sommige vormen van kanker.
Hoe lang mag je per dag zitten
Volgens Sielhorst is het een kwestie van tijd voordat er een norm komt van de wereldgezondheidsorganisatie WHO: "Mensen moeten niet meer dan 30 minuten tot een uur onafgebroken zitten. Vier uur per werkdag zitten is ongezond.
Stilzitten voorkomen
Hard bewijs dat je veel zitten kunt compenseren is er niet, maar wat extra beweging na een dag stilzitten kan ook geen kwaad. Het is nog beter om veel stilzitten te voorkomen. Probeer vaker een rondje te wandelen, neem de trap in plaats van de lift of loop een rondje tijdens het bellen.
Impact van liggen
In tegenstelling tot zitten, vermindert plat liggen de druk op de wervelkolom, waardoor het minder waarschijnlijk is dat het musculoskeletale problemen zoals rugpijn veroorzaakt . Echter, het regelmatig liggen tijdens de wakkere uren kan leiden tot vergelijkbare negatieve effecten van zitten, zoals vertraagde bloedsomloop en verminderd energieverbruik.
Grofweg kan gezegd worden dat teveel verzadigd vet, transvet, suiker en zout ongezond is. Verzadigde vetten zijn met name dierlijke vetten en komen voor in vlees, boter, zuivel en gefrituurde producten. Ook gebak, koek, snacks, zoutjes en chips bevatten veel verzadigd vet en transvet.
Onderzoekers analyseerden 13 studies naar zittijd en activiteitsniveaus. Ze ontdekten dat degenen die meer dan acht uur per dag zaten zonder fysieke activiteit een vergelijkbaar risico op overlijden hadden als obesitas en roken.