Slecht nieuws voor liefhebbers van ham, spek, hotdogs en droge of gerookte worst: de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt consumenten vandaag in een rapport dat bewerkte vleeswaren darmkanker kunnen veroorzaken.
Uit het grootste onderzoek ooit naar voeding, leefstijl en kanker van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds uit 2018 blijkt dat het eten van rood vlees en het eten van bewerkt vlees de kans op het krijgen van dikkedarmkanker vergroot. Dit verband is het sterkst voor bewerkt vlees.
Bewerkt vlees kan echt kanker veroorzaken. Dus laat bacon, worstjes en salami staan als het even kan. Kun je de verleiding niet aan? Besef dan dat je een ongezonde keuze maakt, al is bewerkt vlees eten een stuk minder schadelijk dan bijvoorbeeld roken.
De consumptie van charcuterie en ander bewerkt vlees verhoogt het risico op kanker, maar suggereren dat tabak, asbest en charcuterie even schadelijk zijn, is onjuist.
Denk aan charcuterie zoals salami of ham, en vers bewerkt vlees waaraan zout of additieven (zoals nitriet en fosfaten) zijn toegevoegd zoals spek. Ook de consumptie van bewerkt vlees is in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
Zijn vleeswaren gezond? Vleeswaren staan niet in de Schijf van Vijf omdat het vlees bewerkt is. Bewerkt vlees wordt in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en darmkanker. Het advies is om vleeswaren als worst, ham en paté niet te vaak te eten.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Er is inmiddels voldoende wetenschappelijk bewijs dat het eten van te veel rood vlees zoals varkensvlees en vooral van bewerkt vlees, het risico op bepaalde soorten kanker (waaronder darmkanker) verhoogt. Het eten van veel rood en bewerkt vlees verhoogt eveneens het risico op diabetes type 2 en op beroerte.
Alle vleeswaren, zoals worst, ham of paté en bewerkt vlees zoals hamburger, worst en gemarineerd vlees zijn bewerkt vlees.
Vlees van de slager = beter vlees
Het resultaat: hun vlees is vaak beter en smaakvoller. Door je vlees bij de slager te kopen, kun je ook makkelijker de afkomst van het vlees achterhalen, zodat je lokaler en bijgevolg duurzamer vlees kunt kiezen.
De World Health Organisation (WHO) concludeert dat er een verband is tussen het eten van rood vlees en het risico op kanker, met name darmkanker. Elke 100 gram rood vlees meer per dag hangt samen met een 17% hoger risico op darmkanker.
Rood vlees kan schadelijk zijn voor de gezondheid omdat het over het algemeen veel verzadigde vetten bevat. Deze verzadigde vetten verhogen de kans op een verhoogd cholesterol. Bovendien is bewezen dat rood vlees veel heemijzer bevat, wat weer de boosdoener is bij het verhoogde risico op darmkanker.
Ook als vlees gedroogd, gerookt of gezouten is noemen we het bewerkt. Het gaat om vrijwel alle vleeswaren, om (rook)worsten, om kant-en-klare hamburgers en om bijvoorbeeld paté. Kipfilet (zonder marinade), biefstuk, runderlappen of bijvoorbeeld varkensfilet zijn voorbeelden van onbewerkt vlees.
Onderzoek naar kanker
De onderzoekers analyseerden gegevens van meer dan 470.000 Britten en concludeerden dat een geheel vegetarisch dieet het risico op kanker met 14% zou kunnen verlagen. Mensen die alleen vis eten zouden 10% minder risico lopen om kanker te krijgen.
Ook veel broodbeleg valt onder de noemer 'rood vlees', zoals ham, spek, salami, worst, bereid gehakt, … Het gaat om vlees dat gerookt of gezouten is, of waar bewaarmiddelen aan toegevoegd zijn.
Soms is een kankerverwekkende of mutagene stof niet verpakt, maar komt deze vrij tijdens het werkproces. Voorbeelden zijn hardhoutstof, kwartsstof en dieselmotoremissie. Deze stoffen zijn niet voorzien van een verpakking en hebben dan ook geen H-zinnen (gevaarsaanduidingen).
Filet americain is gemaakt van rauw vlees. Daarom bederft het sneller en loop je meer risico dat je ziek wordt als je ervan eet. Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf. Dat komt omdat het vaak zout, suiker en/of verzadigd vet bevat.
Kip en gevogelte zijn een onderdeel van een gezond voedingspatroon, vooral vanwege de eiwitten, vitamines en mineralen. Het gaat dan om onbewerkte kip, zoals een stuk kipfilet. Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten.
Onrein voedsel is bijvoorbeeld vlees waar nog bloed inzit, vlees dat afkomstig is van niet-herkauwende dieren met gespleten hoeven of dieren die een natuurlijke dood zijn gestorven. Varkens, hazen en konijnen zijn dus uitgesloten.
Als er wel zeugen in de buurt zijn, kunnen beren agressief gedrag vertonen, zoals bijten en met de slagtanden dreigen. Let wel op als je dieren met een verschillende achtergrond samenbrengt. Vooral volwassen varkens kunnen zeer agressief zijn tegenover niet-familieleden.
Eieren eten heeft geen aangetoonde voor- of nadelen voor je gezondheid. Ze zadelen je ook niet op met een hoger risico voor hart- en vaatziekten, hoewel dat lang werd aangenomen. Eitjes zijn wel rijk aan voedingsstoffen, voornamelijk eiwitten en vet. Dat vet zit in de dooier en is grotendeels onverzadigd – wat goed is.
Hoe zit het met kaas? Er is op dit moment geen sterk wetenschappelijk bewijs dat kaas het risico op darm- en prostaatkanker beïnvloedt. Wel kan kaas veel verzadigde vetten bevatten en het risico op overgewicht en obesitas vergroten.