De echte vanille, een groenblijvende klimplant met prachtige bloemen, is een zeer interessante plant. Het is een echte orchidee, waarvan uit het zaad, merg wordt geoogst wat wij als vanille kennen en waarderen. Het is bovendien de enige vrucht uit de familie van de orchideeën.
Vanille komt uit vanillestokjes. Het zijn de vruchten van een bepaalde klimorchidee, de Vanilla planifolia. De vruchten van deze tropische klimplant lijken op een soort groene peulen, maar het zijn eigenlijk bessen. Ze worden onrijp geplukt en zijn dan ook nog groen.
De vanille-orchidee (Vanilla planifolia) levert de specerij vanille(stokjes), die niet alleen wordt verwerkt in levensmiddelen, maar ook in onder andere tabak en parfum (het is een afrodisiacum). De plant komt oorspronkelijk uit Mexico, hoewel die nu bijna overal tussen de keerkringen wordt gekweekt.
Vanille is afkomstig van een orchidee, een tropische slingerplant met bleekgele eendagsbloemetjes waaruit na de bevruchting sperzieboonachtige, sappige groene peulen groeien. Oorspronkelijk groeide deze orchidee alleen in zuidelijk Mexico en omstreken waar een inheemse kleine bij voor de natuurlijke bevruchting zorgde.
Vanille is een eetbare peul van orchideeën van het geslacht Vanilla. Het kweken ervan is ingewikkeld. De bloemen bloeien maar een dag en moeten met de hand worden bevrucht om peulen te krijgen. Wanneer de peulen geplukt zijn, moeten ze nog lang worden gedroogd om het bekende kleine bruine vanillestokje te krijgen.
Voor 1 kilogram vanille -het echte spul, niet het synthetische- betaal je dezer dagen 600 Amerikaanse dollar (ongeveer 550 euro) en meer. Daarmee is het zelfs duurder dan een kilogram zilver.
Wie vanillestokjes nodig heeft voor een lekkere taart, kan flink schrikken van de prijs in de supermarkten. Bij Albert Heijn of Jumbo betaal je wel 4 euro voor een stokje van twee tot drie gram. Bij leveranciers is dat niet anders.
En dat Vanille verslavend is? Het actieve ingrediënt in vanille, vanillinezuur, werkt namelijk stimulerend op de hersenen. Vandaar dat dit goedje verwerkt zit in ijs, yoghurt, cola, chocolade, gebak, parfum en zelfs in sigaretten en we bij het consumeren steeds denken: 'WE WANT MORE'.
De vanille-orchidee is een klimplant die tot wel 15 meter lang kan groeien met vingerdikke vlezige stengels. De bloemen aan de orchidee groeien in korte, schermvormige trossen en zijn lichtgroen tot geelgroen van kleur.
Wat is vanille? Vanille is het smaakvolle, aromatische merg van behandelde bonen van de vanille-orchidee. De bonen, ook wel peulen genoemd, worden onrijp geplukt, vochtig verhit en daarna langzaam gedroogd.
Castoreum of bevergeil heeft geen E-nummer. Volgens de Europese wetgeving moet Castoreum op het etiket worden aangeduid als 'aroma'. Als er sprake is van minimaal 95% natuurlijke bestanddelen mag het aangeduid worden als 'Natuurlijk aroma'.
Van oudsher is vanille-extract zelfs een middel om ziektekiemen aan te pakken. Naast antioxidanten en antibacteriële stoffen bevat vanille-extract ontstekingsremmende stoffen. Dat is goed nieuws voor onze gezondheid, want ontstekingen liggen aan de basis van veel ziekten.
Castoreum of 'bevergeil' is een stof afkomstig uit de geslachtsklier van bevers. Het wordt als smaakstof gebruikt voor koekjes, cake, roomijs en andere producten met vanillesmaak en is doorgaans enkel op het label te zien onder de noemer 'natuurlijke smaakstof'.
Een goede en raadzame manier van bewaren is om de stokjes in een luchtdichte verpakking op een koele, donkere plaats te bewaren, luchtdicht is niet per se vacuüm, maar bijvoorbeeld een dichtgeritst plastic zakje. Als u het op deze manier bewaart, kunnen uw vanillestokjes tot 1 jaar goed blijven.
De Europese bevers zijn strikt beschermd, maar op hun neven in Canada en de Verenigde Staten kan worden gejaagd. Eén van de producten van die jacht bleek inderdaad de anaalklieren van bevers te zijn. Gezegd wordt dat het uit deze klieren gewonnen bevergeil wordt gebruikt in producten met een vanillesmaak, zoals ijs.
Vanille-aroma is gemaakt van vanilline, dat is een synthetische smaakstof met een vanillesmaak en geur. Vanille-extract: dit extract wordt gemaakt op basis van echte vanillestokjes, water en ethanol (alcohol). Alcohol onttrekt de vanillesmaak uit de boon waardoor je een pure vanillesmaak krijgt.
De vruchten van de vanilleplant, de vanille-orchidee, zien er als ze nog niet rijp zijn ongeveer zo uit als sperziebonen. Deze peulen worden ook geplukt als ze nog niet rijp zijn. Vervolgens worden ze vochtig verhit en langzaam gedroogd. De onrijpe vrucht verandert door een fermentatieproces in een zwart vanillestokje.
Het natuurlijke verspreidingsgebied zijn meest waarschijnlijk de tropische wouden van het oosten van Mexico, Guatemala, Belize en Honduras. De plant wordt tegenwoordig in veel tropische landen gekweekt, buiten Mexico vooral op Madagaskar, Réunion en de Comoren. Vanille is na saffraan de duurste specerij ter wereld.
Er zijn drie bekende soorten. Vanille uit Madagascar noemen we 'bourbon vanille', maar ook vanille uit Tahiti is erg beroemd. Tot slot bestaat er Mexicaanse vanille.
De karakteristieke vanillesmaak doet het uitstekend in zoete bakgerechten. Steeds vaker kom je het ingrediënt in smoothies en shakes tegen. Vanillepoeder is dan ook een gezond alternatief voor suiker, omdat het kruid van de vanille-orchidee van zichzelf al zoetig smaakt.
vanille [vrucht, specerij daarvan] {1734} < frans vanille < spaans vainilla, verkleiningsvorm van vaina [vagina, schede, koker, peulschil] < latijn vagina; de betekenisovergang van 'vagina' naar 'vanille' is ontstaan door gelijkenis, de kokervorm van de doosvrucht en de bij het drogen ontstane overlangse rimpels.
Reacties. Vanille extract is geconcentreerde vanille, vanille suiker is vanille aangevuld met suiker , en vanille stokjes is het enige echte vanille. De 2 eerder genoemde is hoogst waarschijnlijk gemaakt van vanilline. Dit is een vanille vervanger en mag dus eigenlijk helemaal geen vanille heten.
Als u verse vanillestokjes gebruikt, komt één vanillestokje overeen met ongeveer 1 à 2 theelepels vanille-extract. Om vanille-extract te vervangen door vanillepoeder, heb je ongeveer twee gram poeder nodig ter vervanging van twee theelepels essence.
De vanilleorchidee (Vanilla planifolia) komt oorspronkelijk uit Mexico, maar tegenwoordig wordt vanille ook in andere tropische landen gekweekt, zoals Madagaskar, het belangrijkste exportland van vanille.
In de bron staat het volgende: Variatie op vanillestokje: 1 tl vanille-essence of 2 zakjes vanillesuiker (gebruik dan iets minder griessuiker). Je kan het dus gewoon gebruiken ter vervanging.