Zeker in tijden van corona, wanneer je voortdurend te horen krijgt dat je een mondkapje moet dragen omdat je anders je medemens kunt besmetten. Maar volgens neus- keel- en oorarts Hylke van der Toom is niezen gezond, en hoef je je er niet om te schamen.Je nies onderdrukken kan zelfs nare gevolgen hebben.
Niezen helpt je lichaam om prikkelende stoffen en bacteriën uit je neus te verwijderen. Het is een natuurlijke reflex waarbij je je ogen automatisch sluit en je vaak een hard geluid maakt.
Dr. Ryan Gossett, een huisarts bij Marshfield Clinic Health System, zegt dat blokkeren of “stilletjes” niezen schadelijk kan zijn, zij het in onwaarschijnlijke omstandigheden . “De kracht van de nies moet ergens naartoe worden geleid, en als het niet naar buiten gaat, dan blijft de kracht erin,” zei Dr. Gossett.
Dat gaat bij de meeste mensen zo, maar niet bij iedereen. Sommige mensen maken (bijna) geen geluid bij het niezen. Het verschilt dus per persoon, maar ook per cultuur. Als jij je hele leven mensen heel hard ziet niezen en je hoort daar een hatsjoe-geluid bij, dan neem je die gewoonte vaak over.
Als je inademt voor een nies, neemt de druk in de borst toe, als je niest, schiet die druk omlaag. Dat zorgt voor een kleine verstoring van je hartritme, wat over het algemeen snel weer gecorrigeerd wordt door je hart. Ook al voelt het dus alsof je hart even stopt, het is alleen een verandering van het ritme.
De reflex zorgt ervoor dat u veel lucht inademt, die wordt ingesloten in de longen door afsluiting van de stembanden. Vervolgens spannen de buikspieren en het middenrif aan en gaan de stembanden uit elkaar, zodat de uitademingslucht met hoge snelheid naar buiten gaat: de nies. Hiermee reinigt u de neus en longen.
Af en toe niezen is heel normaal. Als je erg vaak niest kan het zijn dat je ergens allergisch voor bent. Vooral als je voornamelijk op bepaalde plekken of bepaalde momenten moet niezen. Het niezen kan dan gepaard gaan met andere klachten zoals het hebben van een loopneus, een verstopte neus of post-nasale drip.
Bewust hard of zacht niezen
Veel mensen kiezen er dan voor om hun nies enigszins te onderdrukken. Of om de nies zelfs helemaal in te houden, al is dat vaak niet zo gezond. Als u in uw eentje bent, is dat juist niet nodig. Dove mensen maken dan weer niet of nauwelijks geluid tijdens een niesbui.
Een nies begint met een plotselinge inademing. Dit is het 'Aaah'-gedeelte van de nies. De 'Choo! ' vindt plaats bij het uitademen , omdat de meeste spieren in je lichaam reflexmatig samentrekken .
Het is interessant om op te merken dat sommige mensen het vermogen om te niezen zijn verloren , soms 'Asneezia' genoemd. Hoewel ze minder snel luchtwegaandoeningen verspreiden, lopen mensen die niet kunnen niezen een groter risico om ze op te lopen. Asneezia wordt ook in verband gebracht met een grotere hoeveelheid ontsteking in de neus.
Niezen kan op zichzelf worden veroorzaakt door vreemde stoffen, geuren, chemische irriterende stoffen, allergieën en andere minder voorkomende factoren. Psychogeen hardnekkig niezen, hoewel geen bijzonder veel voorkomende ziekte, komt voornamelijk voor bij adolescente meisjes waarvoor mogelijk geen oorzaak wordt gevonden.
Endorfine. Er is niet veel serieus medisch onderzoek naar verricht, maar bij het niezen zou verder endorfine vrijkomen. Dit hormoon zorgt voor een gelukkig gevoel door onder meer het stresshormoon cortisol te remmen. Inderdaad, net als bij een orgasme.
Niezen zelf kan dus niet behandeld worden. De oorzaak kan soms wel worden aangepakt. Bijvoorbeeld bij een verkoudheid of een griepje waarbij je veel moet niezen, kun je zorgen voor een goede weerstand. In het geval van hooikoorts kun je proberen te prikkel te verminderen.
Niezen heeft een beschermende functie, want bij het niezen worden de stofjes, die soms gevaarlijk zijn, uit de neus geblazen. Zo kunnen ze niet verder dringen in het lichaam. Niezen kan overigens gepaard gaan met heel wat kracht. De stofjes vliegen soms met snelheden van 160 kilometer per uur de neus uit."
Een verkoudheid verloopt steeds volgens dezelfde fases. Het verkoudheidsvirus heeft je gevonden en komt via je neus, ogen, of mond in je lichaam terecht. Na 2 tot 3 dagen steken vervelende symptomen de kop op. Hier beleef je de ergste dagen van je verkoudheid.
Bij prikkeling van het neusslijmvlies wordt er een signaal via de drielingzenuw naar het reflexcentrum in de hersenen gestuurd. Door middel van een reflex worden er verschillende spieren in beweging gebracht, waaronder een krachtige samentrekking van de ribbenkast en de longen. Daardoor ontstaat de nies.
Het ontstond toen er een ziekte door Europa ging. Niemand wist hoe je ziek werd en dus gingen mensen bidden tot God dat ze gezond bleven. Als er dan toch iemand nieste, werd er Kyrie eleison gezegd wat betekent: Heer, ontferm U!Dus God, help ons, houd ons gezond.
Het geluid dat je maakt als je niest, is het resultaat van lucht die uit je mond of neus ontsnapt . Over het algemeen geldt: hoe meer lucht je inademt, hoe luider je nies. Net als het sluiten van je ogen is inademen vóór een nies grotendeels een reflex, maar kan ook bewust worden aangestuurd.
Niesbuien bij het wakker worden (dit kan helaas ook 's nachts gebeuren) komen door de huisstofmijten in je bed en beddengoed. Hier zitten er miljoenen in. Er bestaat anti-allergie beddengoed dat speciaal is gemaakt om huisstofmijtallergie tegen te gaan. De hoezen doe je om je beddengoed.
De meest waarschijnlijke boosdoener achter uw niesbuien zijn allergieën . Bij seizoensgebonden allergieën worden luchtgedragen triggers, zoals pollen, in hogere concentraties in de lucht aangetroffen en kunnen een niesbui veroorzaken. Naast seizoensgebonden allergieën kunnen allergenen van huisdieren en stof ook frequent niezen veroorzaken en kunnen ze de reden zijn dat u niet kunt stoppen met niezen.
Het slijmvlies van de neus wordt dunner en droogt uit. Soms is ook het onderliggende kraakbeen en bot aangetast. In de neus treden bloedingen op en er vormen zich korsten, die een onaangename geur kunnen verspreiden.
Toch kan je niet niezen, aangezien de spieren tijdens je REM-slaap volledig 'verlamd' zijn, op de oogspieren na. Ook de spieren die aanspannen op het moment dat je zou niezen, zijn uitgeschakeld. Tijdens een hele lichte slaap zou je in principe wel kunnen niezen, maar de kans dat dit gebeurt is heel klein.
"Omdat je lucht met grote kracht in de weefsels blaast, kan een zwakke plek in je luchtweg groter worden en scheuren", zegt Jan. "Je zou ook je trommelvliezen kunnen opblazen. Of zelfs lucht in je hersenen blazen, theoretisch gezien dan." Maar de kans dat dit jou overkomt is heel erg klein, benadrukt de arts.
Niezen wordt meestal voorafgegaan door een irriterende stof, zoals stof, pollen of een vreemd voorwerp in de neus. Meestal is niezen een onschadelijke reflex . Er kunnen echter enkele zeldzame complicaties optreden. Deze omvatten gebroken bloedvaten, oorletsel, sinusinfecties en longontsteking.
Hartslag overslaan
Bleier. Bij sommige mensen kan de diepe ademhaling voor een nies de nervus vagus activeren. Dit is een lange zenuw die een signaal naar je hart kan sturen om te vertragen. Vandaar dat een paar keer diep ademhalen ook kan helpen je hartritme te vertragen als je gestrest bent.