Social media is een echte broedplaats voor verstoorde gedachten en gedrag. ' Claire Mysko, een bekroond schrijfster en expert op het gebied van lichaamsbeeld, leiderschap en media, legt uit: 'social media kan een negatief zelfbeeld niet veroorzaken, maar ze kan het wel versterken.
Het gebruik van social media kan een negatieve invloed hebben op het dagelijks leven. Met name jongeren ervaren een achteruitgang in concentratie en uitgerustheid. Vaak zijn zij bang om dingen te missen. Social media kunnen zowel sociaal als asociaal zijn.
Intern onderzoek: Instagram maakt problemen erger voor jonge vrouwen en meisjes met een laag zelfbeeld. Instagram leidt ertoe dat jonge, vrouwelijke gebruikers die onzeker zijn over hun lichaam, zich daar nog slechter over gaan voelen. Dat blijkt uit een serie interne onderzoeken door Facebook, eigenaar van Instagram.
Zelfvertrouwen is misschien wel het meest effectieve wapen tegen de negatieve invloed die social media op je zelfbeeld kan hebben! Zorg er daarom voor dat je voldoende zelfvertrouwen hebt. En als je het idee hebt dat je er een gebrek aan hebt, begin dan meteen met het vergroten van je zelfvertrouwen!
Hoeveel gemak, plezier en contact sociale media mogelijk ook kunnen bieden, er is ook steeds meer bekend over de schaduwzijde. De grootste angsten van ouders rond sociale media zijn onder meer aantasting van het zelfbeeld, het oplopen van cognitieve achterstanden en slaapgebrek, blijkt uit onderzoek.
Uit ander onderzoek is gebleken dat de kans op depressie toeneemt, naarmate mensen vaker hun social media gebruiken. De oplossing is simpel. Minder vaak je Facebook, Insta of Twitter checken. Volgens het Deense onderzoek waren mensen na een weekje zonder Facebook gelukkiger.
De constante vergelijking tussen jezelf en wat je van anderen leest of ziet, pakt lang niet altijd in het voordeel van de gebruiker uit. Volgens een ander onderzoek uit 2018 blijkt dat mensen die hun social-mediagebruik beperkten tot 30 minuten per dag, minder gevoelens van depressie en eenzaamheid ervaarden.
Een tweede verklaring is dat tijdens het gebruik van sociale media het beloningscentrum in de hersenen actiever wordt en er meer dopamine vrijkomt. Een stofje dat je een fijn gevoel geeft. Dit stofje komt ook vrij bij andere dingen die we prettig vinden, zoals eten, roken, sociale contacten maar ook drugs bijvoorbeeld.
Bijna een kwart van de Nederlandse jongeren is onzeker over het eigen lichaam. Bij jonge vrouwen ligt dat percentage hoger: van hen is 31 procent niet blij met het eigen spiegelbeeld. Dat blijkt uit onderzoek door 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, in samenwerking met Brandpunt+.
Bijna een op de drie tienermeisjes (32 procent) heeft een negatief beeld over haar eigen lichaam.
Social media geven kansen om vrienden te maken, dingen te leren en om je gevoelens te uiten. Social media geven kansen om vrienden te maken, dingen te leren en om je gevoelens te uiten.
Uit een recente studie van de onderzoeksgroep bij ruim 1000 jongeren tussen 12 en 18 jaar blijkt dat sociale media hun mentaal welzijn ook negatief kunnen beïnvloeden. 27 procent voelt zich onzeker wanneer ze zichzelf op sociale media vergelijken met anderen.
Vooral influencers en modellen zijn hier schuldig aan. Al deze onrealistische representaties van het leven van influencers kunnen bij de volgers gevoelens van jaloezie opwekken en kunnen zo zorgen voor een negatieve impact op het zelfbeeld (Chae, 2017; Vogel et al., 2014).
Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Bij een laag zelfbeeld oordeel je vaker negatief dan positief over jezelf. Gedachten als "Ik ben niet goed genoeg" of "ik doe het niet goed" komen dan vaak vanzelf naar boven. Zo denken over jezelf is schadelijk voor je geestelijke gezondheid.
Veel informatie
Wanneer je veel op social media zit, gaan je hersenen anders werken. Je hersenen worden bij het zien van alle foto's, statusupdates en filmpjes in korte tijd blootgesteld aan heel veel informatie die snel voorbij flitst. De hersenen krijgen dus heel veel informatie te verwerken en dat is best pittig.
Positief en negatief gedrag
Social media kan onder andere het zelfvertrouwen vergroten, sociale steun geven, maar ook lotgenoten in contact brengen met elkaar. Jongeren geven daarnaast aan het fijn te vinden om met onbekenden, in een niet-oordelende en anonieme omgeving, over hun problemen te praten.
Jongeren die hoog scoren op problematisch socialemediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
Over het algemeen worden de sociale media het meest gebruikt in de Scandinavische landen. In Nederland zijn beide netwerken net iets populairder dan gemiddeld. Hieronder zie je de verschillen in gebruik van Instagram en Facebook per land.
Al twee jaar op rij is TikTok met ruime afstand het snelst groeiende social media platform. In 2022 ligt het aantal TikTok-gebruikers maar liefst 75% hoger dan een jaar eerder. Naast TikTok maakte ook Instagram een enorme groei door. Van de grote platformen wint Instagram nog het snelst aan populariteit.
Met 37 procent noemen ouders YouTube het vaakst als favoriete medium van hun kind. Op de tweede en derde plaats staan TikTok (16 procent) en gamen (15 procent). Met circa 2 procent zijn boeken weinig populair onder 7- tot 12-jarigen.