Het syndroom van Sjögren is een vorm van reuma waarbij je last krijgt van ontstekingen aan je traan- en speekselklieren. Hierdoor ontstaan droge ogen en een droge mond (dat heet ook wel 'siccaklachten').
Het is bekend dat het syndroom van Sjögren een auto-immuunziekte is. Dat wil zeggen dat de ziekte veroorzaakt wordt door een abnormale reactie van het immuunsysteem tegen het eigen lichaam. De oorzaak van deze abnormale reactie van het immuunsysteem is echter nog onbekend.
Doorgaans kent de ziekte geen ernstig verloop, maar de klachten kunnen zeer hinderlijk zijn. Mensen met het syndroom van Sjögren lopen een groter risico om kanker van de lymfeklieren (lymfoom) te ontwikkelen, maar door de zeldzaamheid van de ziekte is dat relatief uitzonderlijk.
De oorspronkelijke verschillen in subjectieve klachten en speekselklierfunctie tussen de 2 groepen bleken na 3,5 jaar grotendeels te zijn verdwenen. Dit onderzoek toonde aan dat het syndroom van Sjögren een progressieve aandoening is met een duidelijk te onderscheiden vroege en latere fase.
Oorzaken. De oorzaak van het syndroom van Sjögren is onbekend. Onderzoek hiernaar wordt gedaan in Nederland en wereldwijd. Mogelijk speelt een genetische aanleg een rol, die sommige mensen gevoeliger maakt voor het ontwikkelen van het syndroom van Sjögren dan andere mensen.
Het is van belang om het immuunsysteem zo weinig mogelijk te belasten, door o.a. suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij te eten. Vermijd rood vlees. Roos vlees werkt verzurend en ontstekingsbevorderend, wat negatief is bij auto-immuunziekten en artrose.
Er bestaat geen specifieke test waarmee Sjögren kan worden aangetoond. Uw arts baseert de diagnose op het gesprek dat u met hem heeft, het lichamelijk onderzoek, het bloedonderzoek en onderzoek naar de functie van uw traan- en speekselklieren. Soms wordt er geen andere verklaring gevonden voor uw klachten.
Veel patiënten kampen met gevoelige darmen, waarbij niet alle voedingsstoffen worden verdragen. De klachten variëren van een opgeblazen gevoel met buikkrampen tot coeliakie (intolerantie voor gluten). Lever: ook de lever kan betrokken zijn bij het syndroom van Sjögren. Dit uit zich in afwijkingen van de leverfunctie.
Bij een syndroom van Sjögren moet een speciale tandgel met natriumfluoride worden gebruikt. Deze moet worden gemaakt in de apotheek. Pilocarpine stimuleert de werking van klieren, hierdoor wordt afgifte van speeksel in de mond verhoogd. Het maximale effect is meestal pas na een tot twee maanden bereikt.
Dit is een ongeneeslijke aandoening die bij o.a. ook bij Sjögren patiënten voorkomt. Het syndroom van Sjögren staat ook met name genoemd als een collageen ziekte.
Vitamine A kan helpen deze ongemakken te voorkomen.
Via een bloedonderzoek stelt de reumatoloog vast of er sprake is van verhoogde ontstekingswaardes, zoals BSE en CRP. Het bloedonderzoek toont ook aan of er auto-antistoffen, zoals ANA, anti-SSA en anti-SSB, in het bloed aanwezig zijn. Als er een tekort is in de bloedcellen, dan blijkt dit ook uit het bloedonderzoek.
Het Expertisecentrum Syndroom van Sjögren is onderdeel van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
Bij de meeste mensen komt het syndroom van Sjögren voor als een op zichzelf staande aandoening. Maar het kan ook samen met andere reumatische aandoeningen voorkomen, zoals reumatoïde artritis (RA) of systemische lupus erythematodus (SLE).
Bij het secundaire syndroom van Sjögren heeft iemand ook andere reumatische aandoeningen, zoals artralgie en artritis. Bij artritis zijn de gewrichten niet alleen pijnlijk, maar ook ontstoken. Uw gewrichten zijn dan dik, warm, stijf (vooral 's ochtends) en u hebt moeite om je ontstoken gewrichten te bewegen.
Rheumatoïde arthritis kan gepaard gaan met tal van oogklachten en ook met ernstige oogafwijkingen. Het wit van de oogbol (sclera) kan ontstoken raken. Dit kan pijnlijk zijn en moet door een oogarts beoordeeld en behandeld worden. Een rood oog zonder pijn kan duiden op een episcleritis.
Een droge huid komt vaker voor bij patiënten met het syndroom van Sjögren dan bij gezonde mensen. Symptomen zijn o.a. jeuk, schilferende huid en roodheid. U kunt zelf een aantal dingen doen om de klachten te verminderen: Beperk blootstelling van de huid aan zeep en reinigingsmiddelen.
Natriumfluoride wordt gebruikt om de tanden en kiezen te beschermen van mensen met een zeer droge mond. Dit komt bijvoorbeeld voor bij de ziekte van Sjögren, bestraling van hoofd of hals en gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
Oorzaken van een droge mond
bestraling van het hoofd/halsgebied; syndroom van Sjögren, auto-immuunaandoening die speekselklieren aantast; ziekten zoals suikerziekte, reuma, nierziekten of hormonale stoornissen; stress en depressie.
Als het siccasyndroom zich ontwikkelt bij een persoon die eerder geen auto-immuunaandoening had, spreekt men van het primaire syndroom van Sjögren. Hierbij kunnen zich in de loop van de tijd ook klachten buiten de speeksel- en traanklieren ontwikkelen, zoals gewrichtsklachten en vermoeidheid.
Ziekten: bepaalde ziekten met een effect op de speekselklieren, zoals diabetes, de ziekte van Hodgkin, de ziekte van Parkinson, HIV/AIDS en het syndroom van Sjögren, kunnen een droge mond veroorzaken.
Echografie van de speekselklieren
Het onderzoek vindt plaats op de poli Systeemziekten en duurt ongeveer 20 minuten. Gedurende het onderzoek wordt een koude gel op uw huid aangebracht ter hoogte van uw speekselklieren om de geluidsgolven te geleiden. Vervolgens worden afbeeldingen gemaakt van uw speekselklieren.