Het Nederlands gebruikte eerst het Friese woord sjoeltafel, maar paste dat later aan naar sjoelbak. Die vorm heeft het Fries vervolgens weer aan het Nederlands ontleend. Bij sjoelbak werd het werkwoord sjoelbakken 'met de sjoelbak spelen' gevormd, dat later werd verkort tot sjoelen.
Binnen die gezinscultuur is het sjoelen als typisch Nederlandse variant van de schuifspelen ontwikkeld. In zijn huidige vorm wordt het spel vanaf de eerste helft van de negentiende eeuw gemeld, met mogelijk een vroege start in Friesland.
Ook in België wordt er veel gesjoeld, en in Duitsland heet het spel Jakkolo. Het Tsjechisch heeft het Nederlandse woord overgenomen: šulbak, en ook in Duitsland wordt ons woord Sjoelbak wel gebruikt voor het spel sjoelen.
Sjoelen verbroedert, verhoogt je concentratie en is eigenlijk gewoon een hele leuke sport. Dat zegt de voorzitter van de Algemene Nederlandse Sjoelbond Jos Mulder. Hij is vandaag De Optimist in Radio EenVandaag. Sjoelen is een heel leuk spel en een geweldige sport.
Als het spel van start gaat, moeten de kinderen de spijker die tussen hun benen hangt zo snel mogelijk in de fles laten zakken. Zij mogen daarbij hun handen niet gebruiken. Door het aannemen van de “poep-houding” en de juiste bewegingen van heupen en bovenbenen, probeert iedereen om de spijker in de fles te krijgen.
Heeft u de sjoelbak een poosje niet gebruikt, dan kan stof of vuil het oppervlak ruw maken. Wrijf hem dan voor gebruik op met een wollen doek. Ook kunt u wat aardappelzetmeel over de bak verspreiden om hem weer glad te maken. Een klein beetje is genoeg, de stenen verspreiden het erna vanzelf.
Reacties. In Engeland is in de 16e eeuw Shove ha'penny (of shove halfpenny) ontstaan: een bordspel voor twee spelers of twee teams, dat vooral in pubs gespeeld wordt. Het spel was ten tijde van Shakespeare in Engeland erg populair onder de naam "shovel-board", "shove-groat", "slide-groat"of "slip-groat".
Het Nederlands gebruikte eerst het Friese woord sjoeltafel, maar paste dat later aan naar sjoelbak. Die vorm heeft het Fries vervolgens weer aan het Nederlands ontleend. Bij sjoelbak werd het werkwoord sjoelbakken 'met de sjoelbak spelen' gevormd, dat later werd verkort tot sjoelen.
Puntentelling bij sjoelen
De basis van de puntentelling is dat er na de 3 beurten wordt gekeken hoeveel stenen (schijven) er in elk van de vakken aanwezig zijn. Zit er in elk vak 1 steen, dan krijg je 20 punten. Bij twee stenen in elk vak ontvang je 40 punten, 3 schijven 60, etcetera.
Het doel van het spel is om zo veel mogelijk punten te scoren met het gooien van de stenen in de openingen aan het eind van de sjoelbak. Een speler heeft 30 stenen beschikbaar en mag deze in 3 beurten richting de poorten schuiven.
- Het is doel is om zoveel mogelijk sjoelstenen in de openingen te schuiven. Met de 30 schijven krijg je drie beurten om ze allemaal erin te krijgen. Alle schijven die in de eerste of tweede beurt niet volledig in een poort worden geschoven, worden de volgende ronde ingezet (De 2e of 3e ronde).
De fijnste sjoelstenen zijn hol gedraaid. Hierdoor hebben ze minder wrijving op het speelveld en glijden ze dus extra goed.
Bij sjoelen probeer je zoveel mogelijk punten te halen met de bijbehorende 30 houten schijven. Je krijgt drie beurten. Bij de eerste beurt mag je met alle 30 schijven spelen en bij de tweede en derde beurt speel je met de schijven die overblijven, oftewel die niet in de opening terechtkomen.
De bodemplaat is van betonplex. Dit materiaal is heel geschikt voor de sjoelbak omdat het watervast is en een soort plastic bovenlaag heeft die erg glad is.
De standaard maat voor een sjoelbak is 2 meter lang, met een breedte van ongeveer 40 cm. De mini sjoelbakken zijn ongeveer 120 cm en 28 cm breed.
Belangrijk is dat u de weet hoe groot de gleuven zijn waar de sjoelstenen door moeten schuiven. Dan kunt u rekening houden met de maximale grootte van de sjoelschijven. De standaard sjoelschijven hebben een diameter van 52mm en een dikte van 12,5mm. De mini sjoelschijven hebben een diameter van 28mm.
Sjoelbakland.nl staat centraal voor, de naam zegt het eigenlijk al, sjoelbakken. Door het ruime aanbod van verschillende merken zoals Buffalo, Heemskerk en Jakkolo in ons assortiment is er een ruime keuze. We hebben speciale mini sjoelbakken voor de kleinste onder ons.
De kleinere sjoelbakken zijn het best geschikt voor wat kleinere kinderen tot een jaar of 8. De standaard maar is het leukst vanaf een jaar of 6. Kleinere kinderen kunnen de scfhijven nog niet ver genoeg duwen over de hele lengte van 2 meter.
Gebruik sjoelpoeder voor uw sjoelbak
Na verloop van tijd en intensief sjoelen, wordt de sjoelbak iets minder glad. Dit komt doordat er stof en ander vuil zich ophoopt op het speeloppervlak van de sjoelbak. De sjoelbak is eenvoudig op te lappen om het speelveld glad en gebruiksvriendelijk te maken.
Stap 2: Het lakken van de sjoelbak
Voor traditionele sjoelborden is het handig om het oppervlak te lakken. Je kunt de lak over alle afwerkingsoliën, vernis of polyurethaan bordenaanbrengen. Koop altijd een hoogwaardige, speciaal voor houten meubelen ontworpen meubelmaker was.
Deze kent iedereen nog wel: teken een grote ezel op een stuk karton. De eerste speler moet geblinddoekt een prikvoorwerp met daaraan het touwtje – de staart van de ezel – op de juiste plek op het karton prikken. Degene die hier het beste in slaagt, is de winnaar.