Scabiës of schurft is een besmettelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een klein beestje, de schurftmijt. Dit beestje is niet met het blote oog te zien.
De mijten zelf zijn nauwelijks te zien. Ook kunnen er blaasjes of pukkeltjes zitten. Door de jeuk kunt u ze openkrabben. Daardoor kan er een ontsteking ontstaan.
Beginnende schurft herkennen: dit zijn de symptomen
Heftige jeuk, met name 's nachts; schilferende gangetjes die op je huid te zien zijn. De schurftmijten zelf kun je niet zien; blaasjes of pukkeltjes op de huid.
De eerste keer dat iemand besmet raakt, duurt het 2 tot 6 weken voordat klachten optreden. Bij een volgende besmetting treedt de jeuk al na een paar dagen op omdat er dan al een allergie voor de schurftmijt bestaat. Mensen die zich dagelijks goed wassen of douchen, hebben vaak opmerkelijk weinig klachten.
De jeuk is vaak het ergst op en rondom de billen, bij de polsen en tussen de vingers. De jeuk ontstaat doordat je lichaam zich probeert af te weren tegen de ontlasting schurftmijt.
Hoe ziet schurft eruit? Een huidafwijking die we veel zien bij een besmetting van de schurftmijt, is de aanwezigheid van een soort gangetjes met eventueel aan het eind een bultje/blaasje. Verder zijn kleine en/of grote, rode pukkeltjes ook niet vreemd. Soms kan de huidaandoening een beetje lijken op eczeem.
Mensen die reizen en daarbij niet in een schoon bed slapen, hebben meer kans op schurft. Ook mensen met wisselende seksuele contacten, personeel en bewoners in (zorg)instellingen en dak- en thuislozen hebben meer kans om met schurft besmet te raken.
Nee, u kunt schurft alleen oplopen door langdurig, intensief huidcontact (15 minuten of langer), lichamelijke verzorging en/of gezamenlijk gebruik van besmet beddengoed of kleding.
De scabiësmijt overleeft slecht buiten de gastheer, hooguit 3 dagen (72 uur) bij kamertemperatuur. Bij hoge luchtvochtigheid en een temperatuur van 12˚C kan de mijt soms tot zeven dagen buiten de gastheer blijven leven. Blootstelling aan een hoge temperatuur (50˚C) doodt de mijten binnen 10 minuten.
Bij een eerste besmetting duurt de incubatietijd tot deze reactie zo'n 2 tot 6 weken. Bij een hernieuwde besmetting komen de klachten veel sneller op; al na 1 tot 4 dagen na de besmetting. In dat geval komt meestal eerst de jeuk en pas later de andere huidverschijnselen.
Schurft jeukt, voornamelijk 's avonds en 's nachts. De jeuk is het ergst op de billen, polsen en in de plooien tussen de vingers. Door het krabben ontstaan er letsels (zie afbeelding onder), die soms moeilijk te onderscheiden zijn van andere huidaandoeningen zoals eczeem.
De overleving bij kamertemperatuur (21°C) en 40-80% luchtvochtigheid is 24-36 uur. Het vermogen van de mijt om te besmetten neemt af naarmate hij langer van de huid af is (Walton 2007). In het algemeen zijn de mijten dood na 3 dagen (72 uur) bij kamertemperatuur (18-20°C) zonder contact met mensen.
Schurft geeft vooral jeuk en daarmee is het vaak lastig te onderscheiden van andere huidaandoeningen, zoals eczeem. Kenmerkend voor schurft is dat het voornamelijk tussen de tenen en vingers zit. Verder kan het op de polsen, voeten, enkels, tepels, geslachtsdelen en in de oksels en liezen voorkomen.
De huisarts kan schurft vaststellen door een mijt aan te tonen. Soms verwijst de huisarts naar een dermatoloog.
Er zijn kleine rode bultjes vaak aan de handruggen, vaak ook snel verspreid over het lichaam, met voorkeur voor romp en onderarmen. Het gezicht is eigenlijk nooit aangedaan bij scabies. Vaak zijn de bultjes kapot gekrabt, waardoor er ook wel eczemateuze plekken kunnen ontstaan.
De aandoening jeukt heftig, vooral 's nachts. Schurft is een vervelende, maar geen ernstige ziekte. De aandoening is goed te behandelen. Het is daarbij wel zeer belangrijk dat mensen in de directe omgeving van de patiënt met schurft meebehandeld worden, ook wanneer zij helemaal geen jeuk of huidafwijkingen hebben.
Geen klachten, toch schurft? Het duurt ongeveer 2 tot 6 weken voordat je klachten krijgt. Je kunt dus schurft hebben en nog geen jeuk hebben.
De schurftmijt kan niet vliegen en ook niet overspringen van de ene naar de andere persoon.
Schurft is een besmettelijke infectieziekte. “Mensen moeten op zijn minst vijftien minuten lichamelijk contact hebben, wil de mijt overspringen,” zegt Molenaar. Maar besmetting kan ook via banken, kleding of beddengoed.
Als je seksueel contact hebt met een persoon die schurft heeft, wordt de kans op besmetting nog groter. Daarnaast kun je schurft krijgen door het slapen in een bed met besmette lakens en dekens en door het dragen van besmette kleding van iemand met schurft.
Maak je bed op met propere lakens en de kussenslopen. Deze behandeling is een preventieve behandeling, maar je blijft best alert voor tekenen van jeuk tot 6 weken na het insmeren van de zalf. Bij jeuk consulteer je best je arts.
Houd deze vuilniszakken tot 3 dagen na de behandeling gesloten. Tot 23.00 uur: Niet eten of drinken (water wel) • Slapen in het 'vuile' bed. Verzamel het beddengoed en de nachtkleding • Stop het vuile beddengoed en de nachtkleding in de wasmachine en was dit op 60°C, minimaal 10 minuten.
Was beddengoed, onderbroeken en vaatdoekjes op minimaal 60 graden, dan gaat schurft dood. Draai af en toe een lege trommel met soda, dan ben je verlost van nare luchtjes. Als je een wasdroger gebruikt (liever niet), doe er dan een droge handdoek bij, dan is je was een half uur eerder droog.
Voor zaken die je niet heet mag wassen, kan je ook de volgende alternatieve behandeling toepassen: - Steek ze twintig minuten in een hete droogkast. - Steek de gevulde en dichtgeknoopte plastic zakken in de diepvriezer op een temperatuur van -20 °c en laat ze twaalf uur zitten. Stofzuig alle matrassen grondig.
Schurft komt vooral voor op (tegen krabben) beschutte plekken van de huid, zoals de strekzijde van ellebogen, liezen, tepels, penis, scrotum en tussen de vingers. De definitieve diagnose wordt gesteld door het aantonen van de mijt onder de microscoop; dit is niet altijd mogelijk.