Smetana of Schmand (Duits) is een term voor verschillende nauw verwante zuivelproducten uit Centraal- en Oost-Europa. Het is een soort zure room met tussen de 10% en 42% vet die wordt gebruikt om mee te koken en te bakken.
In koude gerechten kun je het prima vervangen door zure room, maar in warme bereidingen is zure room minder geschikt vanwege de hoge kans op schiften. Vervang crème fraîche in soepen en sauzen door slagroom of roomkaas.
Slagroom en crème fraîche hebben ongeveer hetzelfde hoge vetpercentage, van rond de 35%. In kookroom en sojaroom is dat percentage een stuk lager, namelijk ongeveer 20%. Maar dat is nog redelijk calorierijk. Je kunt er ook voor kiezen af en toe de extra room achterwege te laten.
Beide producten hebben een vetgehalte van 35% en staan niet in de Schijf van Vijf. Eet ze daarom liever niet te vaak. Of je bijvoorbeeld een quiche maakt met slagroom of crème fraîche maakt dus niet uit: de een is niet gezonder dan de andere.
Standaard crème fraîche heeft een vetpercentage van 35 procent en is geschikt voor koude en warme bereidingen (dit wordt meestal in professionele keukens gebruikt). Er is ook een demi-crème fraîche met een vetpercentage van 15 procent. Deze halfvolle crème fraîche is alleen geschikt voor koude bereidingen.
Griekse en Turkse yoghurt zijn perfecte vervangers voor zure room en crème fraîche. Dezelfde koude romige sausjes zijn nu net iets lichter, net iets frisser. En eigenlijk gewoon lekkerder. Niet alleen in tzatziki, maar ook in mierikswortelsaus, verse kruidensaus en romige kerriedip.
Verschil tussen zure room en crème fraîche
Zure room heeft een vetpercentage van 10% tot 20% en crème fraîche heeft een vetpercentage van 35%. Zure room is door het lagere vetpercentage beter geschikt voor koude gerechten, omdat het sneller schift als het verwarmd wordt.
Op zoek naar een crème fraîche vervanger die én minder vet is én niet kan schiften? Dan is kookroom de ideale vervanger. Deze variant is in de winkel ook te vinden onder de namen 'koksroom' en 'room culinair' en bevat bindmiddel. Hierdoor is dit roomproduct heel geschikt voor gebruik in warme gerechten.
De dikke massa die overblijft wordt gekookt op een laag vuur totdat hij de dikte van crème fraîche heeft. De meeste kazen worden gemaakt door stremsel toe te voegen aan de verse melk. Het grote verschil met deze kaas is dus dat er geen stremsel aan te pas komt, maar citroenzuur. Het eindresultaat is verse mascarpone.
Schmand is een soort room, het zitten tussen zure room en creme fraiche. Je kunt het in elke Duitse supermarkt krijgen en het is voordelig.
Double cream is ook een Brits product. Het is een ontzettend vette slagroom die zich onwijs goed laat stijfkloppen. Het heeft een vetpercentage van zo'n 48% en daardoor een stuk vetter dan de Nederlandse slagroom.
Crème fraîche kun je drie tot vier maanden in de vriezer bewaren. Verse crème fraîche kun je normaliter 5 tot 7 dagen bewaren in de koelkast, maar ook de tenminste houdbaar tot datum in de gaten.
Ook na de THT-datum kan de crème fraîche vaak nog goed zijn. Om te controleren of het nog goed is, adviseren wij om goed te kijken, ruiken en een beetje te proeven. Als alles goed lijkt dan is dat vaak ook zo. Bederf bij crème fraîche herken je doordat het er uitgedroogd uit ziet, zuur ruikt en/of brokken heeft.
Eetbare room kan gemakkelijk worden vervangen door ongezoete slagroom. Dit komt omdat kookroom een gezonde variant is van slagroom (hoeveel kan het gezond blijven). Dit is hetzelfde product, maar met een lager vetpercentage. Het vetpercentage van verse room is minimaal 35% en het vetpercentage van kookroom is 20%.
Mascarpone wordt veel gebruikt in Italiaanse desserts, dus het is een beetje zoeter dan crème fraiche. Als je mascarpone gebruikt, kun je deze het beste gebruiken in recepten die van nature zoeter zijn, zoals een dessert (net zoals de Italianen doen). Vervang het door een verhouding van 1:1.
Crème fraîche is voor lijners zo'n om de smaak en als bindingsmiddel zeer gewaardeerd, maar door zijn hoge calorische waarde gemeden ingrediënt. Opnieuw is magere kwark een prima alternatief. Zeker als het ingrediënt pas aan het einde van de kooktijd hoeft te worden toegevoegd.
Crème fraîche
Het vetpercentage in deze aangezuurde room is dus identiek aan dat van slagroom. Je kunt 'm op dezelfde manier gebruiken, maar je krijgt er een subtiele, friszure smaak bij.
Sour cream, oftewel zure room, wordt gemaakt door het toevoegen van melkzuurbacteriën aan room. Daarna blijft de boel even fermenteren, waardoor het zijn specifieke zure, beetje wrange smaak krijgt. Voor crème fraîche wordt de room alleen aangezuurd met bacteriën, maar niet gefermenteerd.
Griekse yoghurt wordt op dezelfde manier gemaakt als Turkse yoghurt. Het grootste verschil is dat Griekse yoghurt meer vet bevat (ongeveer 10% vet en 127 kcal per 100ml). Dat hoge vetpercentage maakt Griekse yoghurt ideaal als vervanger van zure room en crème frâiche tijdens het koken.
Kookroom is namelijk een roomsoort die bij gebruik van hoge temperaturen niet schift, maar die toch een relatief laag vetpercentage heeft: zo'n 20%. Het wordt gebruikt om sauzen, soepen en hartige taarten romig te maken en in te dikken.
Crème fraîche wordt over het algemeen in warme gerechten gebruikt, door het hogere vetpercentage schift deze minder snel. De kans op schiften bij een demi crème fraîche (deze bevat minder vet) is daarbij weer hoger.