Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent dat de positie van de Koning in de Grondwet staat, ook wel constitutie genoemd. In de Grondwet staat dat de Koning samen met de ministers de regering vormt.
Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurde slechts vier jaar (1806-1810). In 1813 herwon Nederland zijn onafhankelijkheid. De zoon van de laatste stadhouder, Willem Frederik, keerde terug uit ballingschap en werd uitgeroepen tot soeverein vorst.
Politiek is Nederland sinds de grondwetsherziening van 1848 een parlementaire democratie met een constitutionele monarchie, een staatsvorm waarbij de macht volgens de regels gedeeld wordt door de koning(in), de ministers onder wie de minister-president en de twee kamers van het parlement.
Nederland bestaat sinds 1813 als zelfstandige eenheidsstaat. Sinds 16 maart 1815 is Nederland een koninkrijk, nadat soeverein vorst Willem zichzelf tot koning uitriep. Van 1798 tot 1813 verbleef erfprins Willem, zoon van de laatste stadhouder Willem V, in Duitsland en Engeland.
Het verschil tussen een republiek en een monarchie is soms dan ook weinig meer dan een verschil in titulatuur en traditie. Wanneer een land een republikeinse staatsvorm heeft die echter niet door de bevolking en/of politieke elitie wordt gesteund, spreekt men van een republiek zonder republikeinen.
Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent dat de positie van de Koning in de Grondwet staat, ook wel constitutie genoemd. In de Grondwet staat dat de Koning samen met de ministers de regering vormt.
Andorra is geen monarchie maar een diarchie en heeft dus twee vorsten. Dit zijn de bisschop van La Seu d'Urgell en de president van Frankrijk. Dit maakt de Franse president tot enige persoon die gekozen staatshoofd is van twee landen.
1810-1848 Koninkrijk der Nederlanden
Nederland werd toen een koninkrijk, tot 1831 samen met België. Het koninkrijk werd geregeerd door een absoluut heersende koning. Een revolutionaire grondwetsherziening in 1848 maakte van Nederland een constitutionele monarchie, wat het land nog steeds is.
De koning vormt samen met de ministers de regering. Sinds 1848 staat in de Grondwet dat de koning onschendbaar is, en dat de ministers verantwoordelijk zijn. De koning kan dan ook niet gedwongen worden af te treden naar aanleiding van een politieke handeling; een minister wel.
Na de val van Napoleon keert Willem Frederik Prins van Oranje en Nassau, de zoon van Willem V, terug naar Nederland. Hij wordt uitgeroepen tot Soeverein Vorst der Verenigde Nederlanden en op 30 maart 1814 ingehuldigd. Op 16 maart 1815 aanvaardt hij het oppergezag over alle Nederlanden en de koninklijke waardigheid.
De Staten-Generaal gaan op zoek naar een nieuwe vorst, maar vinden geen geschikte kandidaat. Daarom besluiten de noordelijke gewesten voortaan zelf de macht uit te oefenen. Zij zijn soeverein en zullen op belangrijke terreinen samenwerken in de Staten-Generaal. Samen vormen ze vanaf 1588 een republiek.
De regering in Nederland is belast met het bestuur ofwel de uitvoerende macht. De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers, zo bepaalt art. 42 lid 1 Grondwet. Een vergadering van de voltallige regering (onder leiding van de Koning), ook wel kabinetsraad genoemd, vindt zelden plaats.
Naast Nederland kennen de lidstaten België, Denemarken, Luxemburg, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden een monarch als staatshoofd. Dat zijn met uitzondering van Luxemburg waar een Groothertog regerend vorst is, allemaal koningen.
Er zijn 43 monarchieën in de wereld. Daarvan is Japan de oudste, en ook Marokko, het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen behoren tot de oudste koninkrijken op aarde. Er zijn 43 monarchieën in de wereld.
Koning Willem Alexander, koningin Maxima, prinses Amalia en prinses Beatrix krijgen jaarlijks een onbelaste uitkering. Zo ontvangt koning Willem-Alexander in 2022 ongeveer € 6,1 miljoen, waarvan ongeveer € 5,1 miljoen als tegemoetkoming voor personeels- en materiële kosten.
Levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die rechters in Nederland kunnen opleggen. De straf staat op het plegen van heel zware misdrijven, zoals bijvoorbeeld moord, terroristische daden of een aanslag op de regering of koning.
Grondwettelijk is de koning het staatshoofd en maakt hij deel uit van de regering. Ook heeft hij een rol in de kabinetsformatie en het wetgevende proces. Hij moet elke wet ondertekenen om deze in werking te doen treden.
Hoe word je een Koning? Er is geen specifieke opleiding voor nodig om Koning te worden. Om Koning te kunnen worden, moet je een wettelijke erfgename van de huidige Koning zijn. Bij het aftreden van de Koning wordt de eerste in lijn van troonopvolging benoemd.
Een republiek is een land waarin het staatshoofd op een bepaalde manier gekozen wordt. Vaak heet het staatshoofd een president en wordt hij of zij verkozen om het land een paar jaar te regeren, en dan zijn er weer nieuwe verkiezingen.
Een monarchie is van origine een regeringsvorm waarbij de macht bij één persoon berust, de monarch.
Omdat Nederland een koninkrijk is, heeft het een Koningshuis (vaak verkort tot "Huis"). Dat is een ander woord voor geslacht of dynastie, een familie dus, die al heel lang regeert. In dit geval het Huis van Oranje-Nassau.
Alulim staat in de oudst bekende koningenlijst van Soemer als eerste genoemd. Deze lijst is van voor 2.900 voor Christus. Scorpion I wordt gezien als de eerste koning van Egypte en wordt gedateerd op circa 3.200 voor Christus Bovenstaande koningen zijn praktisch gezien de eerste die ergens genoemd worden.
Willem I, Koning (1772-1843)