De IJsheiligen zijn een jaarlijks terugkerende periode van 11 tot 14 mei. In de volksweerkunde betekenen de IJsheiligen traditioneel het einde van de kans op schadelijke nachtvorst. De laatst mogelijke vorstdagen dus.
In de volksweerkunde staan de dagen 11 tot 14 mei bekend als IJsheiligen. Deze dagen markeren het einde van de winterse periode met kans op vorst.
Hoewel de kans op vorst na IJsheiligen bijzonder klein is, kan het zelfs in de meteorologische zomer nog vriezen.
April telt gemiddeld vier officiële vorstdagen. Dat zijn dagen waarop de temperatuur 's nachts in De Bilt tot onder het vriespunt daalt. Op de Veluwe en in Twente komen gemiddeld zes vorstdagen voor en elders in het midden, zuiden en oosten 4 à 5. De kustprovincies kunnen rekenen op 0 tot 3 vorstdagen.
IJsheiligen is de periode van 11 tot en met 15 mei. Na deze periode is de kans op nachtvorst zo goed als nihil.
Wacht tot half mei. Dan is het gevaar op nachtvorst geweken. Zet je je planten vroeger buiten? Bescherm ze dan met een rietmatten of noppenfolie.
In onze regio zijn Pancratius, Servatius en Bonifatius gekend als 'de ijsheiligen'. Officieel zijn er vijf ijsheiligen: Sint Marmertus op 11 mei, Sint Pancratius op 12 mei, Sint Servatius op 13 mei, Sint Bonifatius op 14 mei en Sophia van Rome op 15 mei (soms ook gekend als koude Sophie).
In de weersvoorspelling voor de zomer van 2022 staat dat met name de maanden juni en augustus droog en warm zullen zijn. In de maand juli lijkt het iets meer te gaan regenen, maar zelfs dat is niet zeker. Als de wind niet uit het Westen, maar uit het Zuiden komt, zal het ook deze maand extreem warm worden.
April 2022 was een zeer zonnige maand. De zon scheen gemiddeld over het land 233 uur tegen 196 uur normaal. Verder was de maand te koud met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 9,9 graden normaal en de maand was gemiddeld iets te nat. Gemiddeld viel 51 mm tegen 41 normaal.
De zomer van 2022 is extreem zonnig verlopen. Gemiddeld over het land komen we uit op ruim 820 zonuren, terwijl dat er normaal gesproken ruim 640 horen te zijn. Daarmee schurkt deze zomer tegen het recordzonnige zomerseizoen van 1976 aan, maar die was nog nèt iets zonniger met gemiddeld 837 zonuren.
De IJsheiligen zijn een jaarlijks terugkerende periode van 11 tot 14 mei. In de volksweerkunde betekenen de IJsheiligen traditioneel het einde van de kans op schadelijke nachtvorst. De laatst mogelijke vorstdagen dus.
De naam IJsheiligen komt van een aantal katholieke heiligen, van wie de naamdagen vallen in de periode van 11 tot en met 15 mei. Al rond het jaar 1000 was sprake van deze heiligen, het gaat om Mamertus (11 mei), Pancratius (12 mei), Servatius van Maastricht (13 mei) en Bonifatius van Tarsus (14 mei).
De periode van 11 tot en met 14 mei noemt men ijsheiligen. Het is de periode die de overgang aangeeft naar een periode waarbij de kans op vorst zeer klein wordt.
IJsdagen, dagen waarop de temperatuur het gehele etmaal onder nul blijft, komen gemiddeld gezien en afgerond niet voor. Toch kan het soms wel een hele dag blijven vriezen, want het klimaatgemiddelde aantal ijsdagen in maart is 0,2. De laatste keer dat het in maart tot een officiële ijsdag kwam was in 2018.
De eerste weermodellen voor de winter van 2022/2023 verwachten in ieder geval een redelijk natte winter. In januari zullen er waarschijnlijk 8 tot 15 dagen zijn waarop er neerslag valt. Dat betekent dus dat je je alvast kunt voorbereiden met een goede regenjas, een regenbroek en waterdichte schoenen.
Normaal (gemiddeld over 1991 tot 2020) telt het KNMI in De Bilt in december 2 ijsdagen, 3 in januari en 2 in februari. In november of maart komen weinig ijsdagen voor en blijft het alleen bij hoge uitzondering de hele dag vriezen. Een doorsneewinter levert zo'n 6 ijsdagen op.
Er zijn wolkenvelden en zonnige perioden en het blijft droog. De maximumtemperatuur ligt tussen 13 graden in het noorden en 17 graden in het zuiden.
Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 17,1 graden tegen 16,2 was juni duidelijk warmer dan gebruikelijk. Daarbij was het opvallend zonnig.
Overdag is het gemiddeld 14,8 graden en in de nacht 4,5 graden. Normaal daalt de temperatuur op vier dagen tot onder het vriespunt, maar ook wordt het vier keer warmer dan 20 graden.
39 graden is al uniek
Op 24 juli werd het 75(!) jaar oude hitterecord van Warnsveld gebroken toen het in Eindhoven39,3 graden werd. Ook dat was een barrière want nooit eerder werd er in ons land 39 graden gemeten.
Juli is in het binnenland gemiddeld de warmste maand van het jaar. De normale maandelijkse waarden van de maximumtemperatuur variëren tussen gemiddeld 20 °C en die van de minimumtemperatuur gemiddeld 11°C. Soms kan het zeer warm worden met maxima boven 35°C.
De temperatuur is de laatste tien jaar gemiddeld met 0,4 graden gestegen naar 17,9 graden. In de nacht is het gemiddeld 13 graden en overdag 23 graden.
In 2021 vallen de ijsheiligen van dinsdag 11 mei tot vrijdag 14 mei.
In principe kun je vaste planten het hele jaar door in de grond zetten, zolang het niet vriest en het niet te droog is of te warm. Maar natuurlijk zijn er ook voorkeursperiodes. Voor vaste planten is dat de maand september. De reden daarvoor is dat vaste planten dan in hun meest vegetatieve fase zijn.