Hoe wordt moedermelk gemaakt? De moedermelk wordt in de melkklier in de borst gemaakt. Het bloed van de moeder stroomt in de borst vlak langs de melk producerende cellen in de melkkliertjes. Op deze manier worden alle stoffen die nodig zijn voor het aanmaken van moedermelk uit het bloed opgenomen.
Soms komt er tijdens de borstvoedingsperiode bruinachtige melk uit de borsten of is er helder bloed zichtbaar in de moedermelk. Bloed in moedermelk kan worden veroorzaakt door kleine bloedingen in de borst, doordat de weefsels plotseling worden opgerekt wanneer de melkproductie op gang komt.
Begint de baby te zuigen aan de borst dan komen er twee hormonen vrij: prolactine en oxytocine. Prolactine zorgt voor de aanmaak van nieuwe melk. De melkaanmaak gaat continu door. Hoe leger de borst is, hoe meer melk er aangemaakt wordt.
Bloed uit de tepel kan een gevolg zijn van irritatie van de melkgangen door het leeg masseren of een ontsteking. Het kan ook wijzen op een goedaardige of kwaadaardige afwijking in de melkgang. Bloed uit de tepel is daarom altijd een reden voor nader onderzoek.
Moedermelk is de perfecte voeding voor baby's, maar dat geldt niet voor volwassenen. De voedingsstoffen in moedermelk worden door een volwassene anders afgebroken dan door een baby. ,,Voor een volwassene zitten er minder eiwitten in moedermelk dan in andere melk zoals koemelk'', aldus Steele.
Elke 30 ml moedermelk bevat iets meer dan 20 kcal, en in de eerste zes maanden van hun leven drinken baby's gemiddeld 750 ml moedermelk per dag. Dat zijn zo'n 500 kcal per dag die je kwijtraakt via de melk die je baby drinkt. Heb je een hongerig kind? Dan kan het aantal calorieën zelfs nog hoger liggen.
Frequent borstvoeden stimuleert de aanmaak van melk en vermindert stuwing: 10 - 12 keer per dag (24 uur) gevoed worden is voor een pasgeborene heel normaal. Je kunt in het begin niet te vaak voeden; als je niet vaak genoeg voedt, kan dat zelfs nadelig zijn voor de melkproductie.
Tepelkloven behandelen
Borstvoeding hoort namelijk helemaal geen pijn te doen! Heb jij pijn door tepelkloven, dan is daar gelukkig wat aan te doen. De wondjes kan je verzorgen met (moeder)melk, een tepelzalf of met babyzalf. Smeer na de voeding een druppeltje melk op je tepel en laat het aan de lucht drogen.
Wat kleur betreft: alle kleuren zijn normaal. Krijgen je tepels ineens een andere kleur of zijn ze gebarsten of rood door irritatie, ga dan naar je huisarts. Er gebeurt nogal veel bij je tepels. Bijvoorbeeld die kleine bobbeltjes die eruitzien als kippenvel en bijna alle vrouwen hebben.
Er kunnen ook tekenen van een ontsteking in de tepel of tepelhof zijn. Dit gaat gepaard met pijn, met name tijdens het aanleggen, een rode huid, oedemen en een verhoogde temperatuur. Bij een bacteriële infectie is er mogelijk sprake van gelige afscheiding en een rode tepel.
Kort na de bevalling kunnen vrouwen tot 600 mL per dag produceren. Later produceren vrouwen gemiddeld 800 tot 1100 mL melk per dag. Op het hoogtepunt van de lactatieperiode kan er tot 1,5 liter geproduceerd worden en bij tweelingen soms nog meer. Er is zelfs melkproductie tot wel 5L aangetoond.
Ook dan is het mogelijk om je melkproductie op gang te brengen en borstvoeding te geven. Een vrouw heeft geen baarmoeder of eierstokken nodig om borstvoeding te kunnen geven. Alles wat je nodig hebt, zijn je borsten en een functionerende hypofyse.
De eerste paar dagen: je melkproductie komt op gang
De hormonen helpen je om te beginnen met het aanmaken van melk. Rond dag drie na de geboorte van je baby, 'komt je melkproductie op gang' en kunnen je borsten merkbaar steviger en voller beginnen aan te voelen.
Als je tepelkloven hebt, dan hoeft dat geen reden te zijn om te stoppen met borstvoeden. Je kunt echter wel tijdelijk je melk afkolven en de gekolfde melk aan je kindje geven in plaats van dat je directe borstvoeding geeft. Zo geef je je tepels de kans om even bij te komen.
De meeste moeders, met een volledige melkproductie, kunnen zonder dat hun baby aan de borst drinkt, 6 a 8 keer per dag kolven en hun toch hun melkproductie handhaven. Mits je geen ernstige stuwing hebt, kan je best 8 uur slapen zonder te kolven.
Net als alle andere melksoorten zie en ruik je aan moedermelk wanneer dit bedorven is. Dan heeft het bijvoorbeeld brokken en ruikt rot.
Deze bobbeltjes zijn de melkklieren. Zij zijn over het algemeen vrij zacht en voelen in beide borsten hetzelfde aan. Samen vormen de melkklieren het borstklierweefsel. Om de melkklieren heen ligt vet- en bindweefsel, ook wel steunweefsel genoemd.
Als er iets is wat je nóóit wil meemaken, is het wel dat je tepels eraf vallen. Maar, de combinatie van roken en plastische chirurgie kan deze grote nachtmerrie werkelijkheid laten worden, onthult een Amerikaanse plastisch chirurg.
Ze zien eruit als streepjes of putjes met wat bloed of een korstje. In deze folder leest u wat u kunt doen om pijnlijke tepels te voorkomen en te genezen. Meestal is goed aanleggen voldoende om pijnlijke tepels te genezen. In de folder 'Borstvoeding' kunt u lezen op welke manieren u uw baby kunt aanleggen.
Afkolven duurt in principe even lang als voeden. Dubbelzijdig kolven duurt gemiddeld 10 tot 15 minuten. Langer kolven om meer melk te krijgen heeft geen zin. Het kan zelfs de borst en tepels beschadigen.
De melkklieren en -kanaaltjes verwijden zich door de warmte waardoor de melk gemakkelijker stroomt. Het afkolven is door de warmte ook minder gevoelig. Kolven mag geen pijn doen.
Baby's met overgewicht die uitsluitend borstvoeding krijgen, hebben – net als te dikke baby's die flesvoeding krijgen – een verhoogd risico op overgewicht op latere kinderleeftijd. Dit blijkt uit onderzoek van VUmc en AMC, gepubliceerd in Archives of Disease in Childhood.
Een baby moet 20 (7 of 10, of 15) minuten aan elke borst gevoed worden. Niet waar! Belangrijk is dat we het verschil maken tussen 'aan de borst liggen' en 'uit de borst drinken'. Enkele voorbeelden: Een baby die 15 Ã 20 minuten aan een kant effectief drinkt, wil de tweede kant misschien helemaal niet meer.
Als je kleintje in slaap valt tijdens de nachtvoedingen (en dan een uur later alweer daar is voor een voeding…), pas dan borstcompressie toe. Zo blijft de melk stromen en blijft je kleintje bij de les. Ook al drinkt ie half slapend. Probeer bij de nachtvoedingen niet één, maar twee borsten leeg te laten drinken.