Mergel bestaat in de praktijk uit een mengsel van klei en fijne kalk en is daarmee eigenlijk een soort tussenvorm tussen kalksteen en schalie: Kalksteen bestaat voornamelijk uit calciumcarbonaat (CaCO3) en ontstaat door opeenhoping van kalkresten uit dieren en planten die in zee leven.
Hoewel er verschillende definities bestaan, wordt in Nederland de regel gehanteerd dat mergel een gesteente is dat voor 25-75% uit kalk bestaat en voor het restant uit klei. Door het grote gehalte aan kleimineralen kan mergel niet zo goed cementeren als kalksteen, waardoor het gemakkelijker erodeert.
Mergel is een gesteente dat bestaat uit 98% koolzure kalk en 2% zand.
Mergel bevat geen zand. De Limburgse benaming "mergel" komt waarschijnlijk van het Latijnse "marga".
Mergel is een natuursteen die in de laatste periode van het Krijt (bv. het Maastrichtien) in een ondiepe zee werd afgezet als een laag kalksteen. Mergel is een sedimentair gesteente (afzettingsgesteente). Afhankelijk van de locatie bevat de mergel een andere verhouding van kalk met klei, leem of zand.
Net als veel bouwmaterialen is het minder goed bestand tegen vocht. Van nature vormt zich op mergel een zogenaamde sinterhuid. Die beschermt de steen tegen wateropname maar verdwijnt snel bij het reinigen of bewerken ervan.
Kalksteen wordt veel gebruikt tijdens de productie van bouwmaterialen. Portlandklinker, de belangrijkste grondstof voor portlandcement, bestaat voor ongeveer 70% uit kalksteen. Kalksteen wordt ook gebruikt in de hoogovens bij de productie van staal, om onzuiverheden als silica te kunnen verwijderen.
Diep in de subtropische krijtzee
Tegenwoordig loop je zelfs over een oeroude zeebodem die voor een groot deel bestaat uit 'mergel', een bijzonder geel kalkgesteente dat tekenend is voor deze regio. Dit gele goud heeft Zuid-Limburg te danken aan de miljoenen achtergebleven kalkskeletjes van kleine zeediertjes.
Mergel is tussen 67 en 65 miljoen jaar geleden ontstaan in de periode van het Boven-Krijt. In dit tijdperk was Zuid-Limburg overspoeld door een ondiepe tropische zee, waarin ontelbare planten en dieren leefden.
De winning gebeurt: in dagbouw: de grond die zich boven de kalksteen bevindt wordt eerst weggegraven en vervolgens wordt de kalksteen afgegraven. ondergronds: de mergel wordt over het algemeen uitgezaagd (gebroken) of vroeger met springstof losgeschoten. Dat wat achterblijft is een gangenstelsel.
Mergelwit G0. 05.85 is een creme kleur die veel gebruikt wordt op kozijnen en gevelbetimmeringen, in combinatie met een donkere kleur bijvoorbeeld de Grachtengroen Q0.
Kalksteen kan op verschillende manieren worden gewonnen. Tegenwoordig wordt bijna alleen nog maar gebruik gemaakt van zogenaamde dagbouw. Hierbij wordt de grond die boven de mergel of kalksteen ligt, circa 15 meter, weggegraven en wordt vervolgens het kalksteen- of mergelpakket van boven naar beneden afgegraven.
Deze grotten ontstaan door de chemische en mechanische verwering van kalkgesteente door het zure doorsijpelende water of door een ondergrondse rivier. Grotten worden verkend en in kaart gebracht door speleologen. Gangen kunnen droog komen te staan (fossiele grot) of ze kunnen ook overstromen.
Aangenomen wordt dat kalksteen al meer dan 3 miljard jaar wordt gevormd, al sinds het Precambrium. Ondiepe zeeën waren en zijn de ideale kweekplaats voor calciumcarbonaat dat op de waterbodem ontstaat door het bezinken en bijeenspoelen van resten van organismen.
MergelRijk bestaat sinds 2014!
Het gangenstelsel van MergelRijk is wel al ruim 250 jaar oud. Hieronder volgen daarom 10 veelgestelde vragen over de MergelRijk en de Mergelgrotten van Valkenburg met natuurlijk de antwoorden.
De Vaalserberg is de belangrijkste toeristische trekpleister van de gemeente Vaals. Bovenop de Vaalserberg vindt u namelijk, op 322 meter boven NAP, het hoogste punt van Nederland.
Voor mergel is een verf die alleen damp-open is niet voldoende. Om voor mergel geschikt te zijn is een verf die ook capillair vochttransport toestaat de beste keus omdat dit voorkomt dat vocht opgesloten wordt in de mergel. Traditioneel werd mergel vaak afgewerkt met een kalkverf.
De grotten van Maastricht zijn eigenlijk geen natuurlijk fenomeen. Zo'n 800 jaar geleden begon men in Limburg met het winnen van mergel (zand- en kalksteen). Zo ontstond er een gigantisch netwerk uit een een 250-tal gangen in Maastricht en Valkenburg. In totaal zijn de grotten honderden kilometers lang.
De kleur ''Mergelwit'' is een kleur uit een kleurenwaaier van Sikkens. Dat betekent dus dat de kleur ook van Sikkens is. Deze kleur is niet uit een RAL waaier, dus is er ook geen RAL code van.