' Er zijn manieren om te zien of het een hen of een haan is, maar pas na twee tot drie weken. 'De kippen krijgen het eerst een staartje', zegt Freddy. 'Hanen lopen een beetje achter. ' Haantjes zullen al vrij snel na het uitlopen schijngevechten houden.
Zowel hennen als hanen hebben kammen en lellen, waarbij de kam zich bovenop de kop bevindt en de lellen onder de kin hangen. Het uiterlijk van de kam en lellen van kippen verschilt per ras, maar over het algemeen kan het geslacht van een kuiken worden bepaald door naar de kam te kijken.
Een haan is groter en grover gebouwd dan een hen. Een haan heeft grotere kopversierselen: kinlellen, kam en oorlellen. Een haan heeft soms sierbevedering: halsveren, zadelveren en sikkelveren. Hanen hebben sporen aan hun poten en hennen niet.
Gezien vanuit mensenstandpunt klinkt het natuurlijk romantisch dat de kloek en haar haan samen voor de kuikens zorgen. Kippen zijn echter geen mensen en vanuit het kuikenbelang gezien is het niet wenselijk. Kuikens hebben behoefte aan warmte en eiwitrijk voedsel om vlot en goed te kunnen uitgroeien.
We noemen dit 'verhanen'. Het is waarschijnlijk een aandoening aan de eierstokken waardoor de kip extra mannelijke hormonen gaat produceren. De kip stopt dan met het leggen van eieren en het verenkleed wordt net als dat van een haan. De kip gaat zich ook gedragen als een haan, maar kan geen kippen bevruchten."
Kippen houden kan zonder haan. Ze leggen dan nog steeds eieren maar deze zijn dan niet bevrucht. Kies bij voorkeur voor jonge dieren van een paar maanden oud, je kunt deze makkelijker tam maken.
Een haan helpt ze in de hiërarchie en biedt structuur. Wil je in het voorjaar kuikentjes zien opgroeien? Dan heb je natuurlijk een haan nodig. Bovendien waakt het mannetje over zijn dames en de kuikens.
Eieren leggen en bevruchting
Doordat het sperma van de haan meerdere dagen intact blijft, leggen kippen soms tot tien dagen na de paring nog bevruchte eieren. Een kip legt ook eieren als er geen haan in de buurt is of als een dooier onbevrucht is. Daar komen dus geen kuikens uit.
Enkele uren nadat de kuikentjes zijn geboren, komen ze op een lopende band terecht. Langs die band staan mensen die ze optillen en seksen. Seksen betekent dat ze kijken of het hennen of hanen zijn. Het is een van de weinige handelingen in een broederij die nog handmatig gebeurt.
Eén van de kippen van Rien en Gré Bolle stopte plots met het leggen van eieren, en begon zich als een haan te gedragen. "Ze kreeg een grotere kam en begon te kukelen. Ook bespringt ze haar zus regelmatig."
Vervolgens gaat de kip 3 weken broeden op zijn nest met eieren. Dus even een rekensommetje: De krielkip legt ongeveer 30 eieren per jaar die hij ook kan uitbroeden. Aangezien de krielkip ongeveer 5 jaar oud kan worden, zijn dat dus 150 kuikens die uit een krielkip kunnen komen!
Kippen kunnen ook gaan kraaien als je er geen haan bij hebt, dan neemt er één de leiding zoals een haan doet. Hobbyfokster van de Serama, Kuifhoen kriel en Zijdehoender groot.
Van jonge vogel tot volwassen hen
Jonge hennen hebben in vergelijking met hennen die al leggen een kleine, bleke cloaca. Dit kan een indicatie zijn om te bepalen of een hen al aan de leg is of niet.
En net zoals mensen opgedeeld zijn in mannelijk en vrouwelijk en kinderen en volwassenen, zijn kippen dat ook. In deze context, is een man gelijk aan een “haan” en een vrouw gelijk aan een “hen”. Beide zijn eigenlijk kippen, maar de namen wijzen op hun geslacht en het feit dat ze volwassen zijn.
Eieren dienen (als ze al uitgebroed dienen te worden) op natuurlijke wijze door een kloek te worden uitgebroed en de uitgekomen kuikens dienen minimaal 8 tot 10 weken door haar te worden opgevoed.
Ook bevruchte eieren zijn overigens gewoon eetbaar en het verschil kun je niet proeven. 'Het ei is gewoon goed. '
Eieren die in de supermarkt terechtkomen zijn normaal gesproken niet bevrucht. Daardoor kan er eigenlijk geen kuiken uit een supermarktei komen. Toch gebeurt het heel soms wel. Volgens de Britse supermarkt is het bij witte eenden bijvoorbeeld heel lastig om mannetjes en vrouwtjes uit elkaar te houden.
Dat is volledig correct maar niet uit elk eitje kan een kuiken komen. Het ei van de kip moet eerst bevrucht worden door de haan. Ongeveer 80% van de eieren wordt bevrucht door de haan. Dit wil zeggen dat wanneer een kip 10 eieren legt er ongeveer 8 eitjes bevrucht zullen zijn.
Je kunt zien of de temperatuur goed is aan het gedrag van de kuikens, zijn ze rustig en relatief stil dan hebben ze het lekker warm (ong 37 graden) en vallen ze gauw in slaap. Piepen ze heel hard dan hebben ze het te koud. Ook moeten ze voldoende ruimte hebben om af en toe bij de lamp weg te kunnen lopen.
Hanen kraaien om hun territorium af te bakenen en andere hanen duidelijk te maken dat ze van hun hennen moeten wegblijven. De sterkste exemplaren - die met de grootste keel - hebben waarschijnlijk altijd al een beter beschermd gehoor gehad. De sterkste exemplaren geraken ook het makkelijkst aan een partner.
De aankoopprijs van eendagskuikens ligt waarschijnlijk rond de € 0,50 per kuiken.
Maar hanen kraaien ook 's nachts. Dit doen ze wanneer ze schrikken. Van geluid, een bewegend object, van licht. Hij geeft daarmee een signaal af naar zijn harem kippen.
Kippen zijn sociale dieren die van nature in groepen leven. Houd dus nooit maar één kip, maar kies er altijd twee of meer; Kuikens zijn over het algemeen beter tam te krijgen dan kippen.
Bevruchten. En ja, als je kuikens wilt, ontkom je niet aan een haan. Soms waakt hij zelf ook mee over de kuikens. Tenzij je ergens bevruchte eieren vandaan haalt, maar dat is een ander verhaal.