Opmerkingen. Zowel het Nederlandse leenwoord ketjap alsmede Engels ketchup zijn, via het Indonesisch of Maleis, ontleend aan Hokkien-Chinees kê chiap, letterlijk 'vissaus'.
Oorspronkelijk is ketchup echter noch Amerikaans, noch gemaakt van tomaten! Ketchup zoals wij die nu kennen is afgeleid van een Chinese vissaus. Deze pekelsap van ingemaakte vis werd in het Chinees ke-tsiap genoemd en werd al 300 jaar voor Christus gegeten.
Het woord ketchup is waarschijnlijk, net als ketjap, te herleiden tot een woord uit het Chinese Amoy dialect, kêtsiap, dat 'vissaus' betekent. Het woord dat op allerlei manieren geschreven werd, zoals catsup, duikt in Europa op aan het einde van de zeventiende eeuw.
Geschiedenis. Heinz is opgericht in 1869 door Henry John Heinz in Sharpsburg, Pennsylvania. Heinz, destijds 25 jaar oud, begon met het leveren van smaakmakers aan lokale kruideniers met behulp van paard en wagen. Het eerste product van het bedrijf was mierikswortel, gevolgd door augurken, zuurkool en azijn.
Toen onze oprichter, Henry J. Heinz, in 1896 met een trein door New York City reed, zag hij een bord wat 21 schoenstijlen adverteerde, wat hij een goed idee vond. Hoewel Heinz toentertijd al meer dan 60 producten produceerde, vond hij 57 een geluksnummer.
Ketchup wordt namelijk gemaakt van tomaten en bevat daardoor voedingsstoffen die goed zijn voor je gezondheid. Ketchup bevat namelijk lycopeen, vitamine C en vitamine E, een combinatie die positieve effecten heeft op je gezondheid. De meest gezonde eigenschap van ketchup is het voorkomen van hart- en vaatziekten.
Bovenop de klassieke smaken zoals zongedroogde tomaten en curry heeft de voedingsreus wereldwijd inmiddels 20 verschillende variëteiten ketchup in de supermarkt staan: gaande van exotische smaken zoals ketchup met jalapeno peper of sriracha (een scherpe saus) tot gezonde versies zonder suiker of zout en zelfs een zoete ...
Het bekende tomatenketchup-merk HEINZ vertelt graag, dat zij per 100 gram ketchup 148 gram tomaten gebruiken. Daar moet je je niet teveel van voorstellen, want het gaat hier ook gewoon om bewerkte tomaten. Het gemiddelde ligt tussen de 60 en 75%. Omdat de tomaten zijn verhit, komt het gezonde lycopeen vrij.
Waar mayonaise dan wel vandaan komt? De havenstad Maó – of Mahón op z'n Spaans – op het pittoreske Spaanse eiland Menorca. In 1756 zou daar een Franse oorlogsvloot zijn aangemeerd om de Britse vestigingen op het eiland aan te vallen. Met succes!
In 1756 veroverde de hertog van Richelieu, een afstammeling van de beroemde kardinaal Richelieu, de haven van Mahon van het eiland Menorca. Zijn kok, die maar wat trots was op zijn meester, haastte zich dan ook om zijn nieuwe saus, die uit eieren en olie bestond, de naam mahonnaise te geven.
De Franse versie van het verhaal stelt dat de Franse chef-kok van Du Plessis op het eiland geen room kon vinden voor een overwinningssaus, waarop hij improviseerde met een mengsel van ei en olie. De aldus verkregen saus was een succes en werd ter ere van de overwinning mahónese genoemd, later verfranst naar mayonnaise.
De Heinz tomaten
Heinz kiest ervoor om hun tomaten door de zon te laten rijpen, daarom worden de tomaten die zij gebruiken onder andere verbouwd in Spanje, Portugal en Californië. De eerste stap, die absoluut essentieel is, naar een lekkere ketchup is namelijk het gebruik van een goede en lekkere tomaat.
Druppel wat azijn op de vlek en laat dit inwerken. U kunt er daarna ook nog wat afwasmiddel overheen wrijven. Was het kledingstuk daarna normaal. Dit werkt hetzelfde als azijn.
Kraft Heinz maakt kwalitatieve & pure producten zoals ketchup, pastasaus, beans en nog veel meer onder de merknaam Heinz. Daarnaast maakt Kraft Heinz alle producten van Honig, De Ruijter, Venz, Wijko, Brinta, Amoy, Karvan Cévitam, Roosvicee, HP, Lea Perrins en Heinz International.
Neem ketchup. In de kast kun je een geopende ketchupfles slechts een maand bewaren zonder smaakverlies, maar als je de fles in de koelkast bewaart dan is de ketchup 9 maanden tot 1 jaar te gebruiken.
Currysaus. Currysaus is wat ongezonder dan ketchup met 137 kcal per 100 ml. Je zou denken dat het allebei rood is en dus minder vet dan mayonaise, maar curry is geen goed alternatief. Dan kun je nog veel beter ketchup eten.
De prijs varieert van 1,575 euro/l voor Kania Curry Ketchup Mild (Lidl) en Kania Kerry Ketchup Hot (Lidl) tot 6 euro/l voor Zeisner Curry Ketchup (Delhaize, ook elders te koop). Met een score van 9/10 kwam Regalo Curryketchup (Aldi) als beste uit de bus en met een prijs van 1,58 euro/l de absolute topper.
Zo is bijvoorbeeld Rusland het land waar de saus het meest geconsumeerd wordt, op de voet gevolgd door de rest van Oost-Europa. En ook buiten Europa, in Chili en Japan bijvoorbeeld, zijn ze dol op mayonaise.
Fritessaus is een Nederlandse bijgerecht bij frietjes, die alleen in Nederland en België geconsumeerd wordt.
Zo zal je mayonaise zich geleidelijk aan binden. Lukt het echt niet? Dan kun je een lepeltje mosterd toevoegen. De romige textuur van de mosterd zal er namelijk voor zorgen dat het ei en de olie sneller binden én het geeft je mayonaise net een pittiger smaakje.