Bij de productie van kernenergie komt geen CO2 vrij. Het is daarom een duurzame energiebron, aangezien CO2 de grote boosdoener is bij klimaatverandering. Maar kernenergie is niet hernieuwbaar, want de voorraad uranium – de grondstof van kernenergie – is eindig.
Kernenergie is niet hernieuwbaar: Uranium is een brandstof die opraakt. Kernenergie is niet schoon: Bij de productie van kernenergie ontstaat levensgevaarlijk radioactief afval dat niet veilig kan worden opgeborgen.
Bij het productieproces van kernenergie vindt nagenoeg geen CO2 -uitstoot plaats en uranium is een relatief goedkope grondstof. Toch is kernenergie een vorm van grijze energie, omdat de atomen uitputbaar zijn en er bij het productieproces radioactief afval overblijft.
Nadelen. Bij kernenergie ontstaat radioactief afval. Het gaat dan onder andere om gebruikte brandstofstaven uit de kerncentrale, afval dat bij de uraniumwinning ontstaat, en het sloopafval na sluiting van een centrale. De ioniserende straling die het radioactieve afval afgeeft, is schadelijk voor de gezondheid.
Op basis van de laatste voorspellingen van het Internationaal Energieagentschap zal de productie van kernenergie in de wereld met 15 % toenemen tegen 2030. Anderzijds zal het sowieso een minder prominente plaats innemen in de energiemix van de landen.
Kernenergie kan een eindeloze bron van schone energie zijn. Bij het atoomsplijtproces, waaruit kernenergie ontstaat, komt netto tien tot honderd keer minder CO2 vrij dan bij energieopwekking uit fossiele brandstoffen. Dat is ongeveer evenveel als bij elektriciteitsproductie uit wind, water en zon.
In het klimaatakkoord staat (impliciet) dat in 2030 70 procent van onze elektriciteit uit duurzame bronnen moet komen, zoals zon en wind. 'Doe toch niet zo moeilijk en bouw in plaats van windturbines wat kerncentrales', klinkt het nu in bepaalde hoeken.
Kernrampen. Kerncentrales kunnen beschadigd raken of, zoals in Fukushima gebeurde, zelfs exploderen. De gevolgen van vrijkomende radioactieve straling kunnen catastrofaal zijn – hele landstreken kunnen voor duizenden jaren onbewoonbaar worden.
Voor olie ligt het aantal doden op 18,4 per TWh. Helemaal aan de andere kant van dit spectrum vinden we kernenergie, met 0,07 doden per TWh. Windenergie is nóg veiliger met 0,04 doden per TWh.
In 2018 werd in Nederland 15% van het totale elektriciteitsverbruik klimaatneutraal opgewekt. In 2030 moet dit 70% zijn en in 2050 95%. Er is dus aanvullende capaciteit nodig. Kernenergie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het (bijna volledig) klimaatneutraal maken van de elektriciteitsproductie.
Uranium is niet hernieuwbaar, maar er is wel veel van
Kerncentrales draaien op uranium en dat is een eindige grondstof, net zoals de fossiele brandstoffen olie, kolen en gas.
Resultaat: hoge kosten, te weinig hernieuwbare capaciteit en een draagvlak dat op en neer gaat als een jojo. Het heeft dus lang geduurd, maar intussen hebben zowat alle belangrijke spelers de nucleaire bladzijde omgedraaid.
De IAEA schat bijvoorbeeld dat het huidige verbruik van uranium naar verwachting zal verdubbelen van ongeveer 70.000 ton tot 140.000 ton per jaar in 2030. De IAEA verwacht dat de vraag tot 2040 met ongeveer + 3,1% per jaar zal groeien.
Volgens een rapport van 23 december 2020 van het Nucleair Energie Agentschap (NEA) in Parijs zijn de bewezen en geschatte voorraden uranium 3,8 miljoen ton. Daar komt nog eens 2,3 miljoen ton bij op grond van redelijk betrouwbare gegevens die nog nader getoetst moeten worden.
De meeste reactoren op de wereld zijn al meer dan 30 jaar oud. Nederland heeft nog 1 kerncentrale, in Borssele, Zeeland. Die kerncentrale is al sinds 1973 in bedrijf en had een verwachte levensduur van 30 jaar. Toch mag die centrale openblijven tot 2033.
De kosten worden geheim gehouden. Maar op de zwarte markt schijnt een kilo hoogverrijkt uranium ongeveer 2,5 miljoen euro op te brengen. Voor een atoombom heb je ongeveer 25 kilo nodig: dat kost je dus zo'n 62,5 miljoen euro in totaal. Het produceren van de bom zelf kost dan relatief weinig: denk aan ongeveer een ton.
De enig werkende kerncentrale in Nederland staat aan de Westerschelde in het Zeeuwse Borssele. De VVD wil dat de twee grote nieuwe centrales in Borssele worden gebouwd omdat daar al kennis en ervaring is. Ook staat er de kernafval-opslag COVRA. Het kernafval kan daar honderd jaar worden bewaard.
Meer dan 70% van de energie wordt er geproduceerd in kerncentrales. Met 58 reactoren verspreid over 19 verschillende sites beschikt Frankrijk over het grootste kerncentralepark van Europa en het op één na grootste ter wereld na de Verenigde Staten.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Veel mensen denken dat de straling direct fataal is: dat is niet zo. De hitte en de schokgolf zijn het ergste aan een atoombom. De radioactiviteit is een sluipmoordenaar, maar deze is met goede medische zorg wel te overleven. Het hangt uiteraard ook af van hoe dichtbij je bij de bom was.
mensen vragen te gaan schuilen. Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten.
Kerncentrales stoten weinig CO2 uit
De energie uit kerncentrales is relatief duurzaam. De energie uit een kerncentrale ontstaat door uranium te splijten. Daarbij komt weinig CO2 vrij. In de toekomst kan kernenergie mogelijk helpen om de CO2-uitstoot te verminderen.
Als we de energiebevoorrading willen garanderen, kunnen we op korte termijn niet zonder kernenergie. Kernenergie is een manier voor België om minder afhankelijk te zijn van de internationale gas- en oliemarkt. Bovendien is kernenergie minder gevoelig voor prijsschommelingen, importrechten en geopolitieke incidenten.
Hoeveel actieve kerncentrales staan er nu in Nederland? In Nederland staan nu drie functionerende kerncentrales. Borssele is de enige die stroom levert. Met zijn 485 megawatt is het een middelgrote centrale, goed voor ruim 3 procent van de stroomopwekking in Nederland.