Bij ongeveer een derde van de patiënten komt jicht in de familie voor.Erfelijke factoren spelen dus een rol bij het ontstaan van jicht. Uit onderzoek is gebleken dat er mogelijk een paar genen een rol spelen bij het krijgen van jicht.
Een jichtaanval ontstaat doordat er urinezuurkristallen in een gewricht gaan zitten. De kristallen veroorzaken een ontsteking in het gewricht. Jicht en een hoog urinezuurgehalte in uw bloed hebben met elkaar te maken. Toch krijgt maar 1 op de 10 mensen met een verhoogd urinezuurgehalte in het bloed jicht.
Hoe kun je het herkennen? Jicht begint vaak 's nachts met een heel pijnlijke ontsteking van een gewricht. In 50 tot 70% van de gevallen gaat het om de grote teen, maar ook enkel, knie en andere voetgewrichten worden vaak getroffen. De ontsteking komt minder vaak voor in de gewrichten van het bovenlichaam.
Een jichtaanval geneest meestal vanzelf. Binnen één tot drie weken zijn de klachten weer verdwenen. Het kan bij een eenmalige aanval blijven, of steeds weer terugkomen. Er zijn medicijnen die de aanvallen tegengaan en verlichten.
In frisdranken met suiker, vruchtensappen en voedingsmiddelen met toegevoegd suiker, kan veel fructose zitten. Urinezuur is een bijproduct bij de afbraak van fructose. Ook in honing zit veel fructose. Hoewel fruit ook fructose bevat, kunnen mensen met jicht prima 200 gram fruit per dag eten.
Zuur, base, purine
Basisch vormende voeding kan daarentegen onbeperkt worden gegeten. Basisch vormende voeding is bijvoorbeeld groenten, fruit, pompoen, banaan, komkommer, augurk, tomaat, aardappel, aubergine, selderij. Het valt daarnaast ook aan te bevelen matig te zijn met voeding die veel purine bevat.
Tomaten en jicht
Circa 70% van de ruim 2000 mensen met jicht zegt dat bij hen bepaalde voedingsmiddelen een jichtaanval uitlokken. Het meest genoemd worden vis, schaal- en schelpdieren, alcohol en rund- en varkensvlees, gevolgd door tomaten. Van de mensen in deze studie zegt 1 op de 7 dat tomaten jicht uitlokt.
Door jicht heb je een 30% hoger risico op het krijgen van hart- of vaatziekten dan mensen zonder jicht. Dit komt doordat jicht vaak samen gaat met een hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk is slecht voor je hart en bloedvaten.
Zo weinig mogelijk sap, frisdrank en producten met suiker of honing. In frisdranken met suiker, vruchtensappen en voedingsmiddelen met toegevoegd suiker, kan veel fructose zitten. Urinezuur is een bijproduct bij de afbraak van fructose. Ook in honing zit veel fructose.
Jicht gaat meestal vanzelf over binnen één tot drie weken, maar kan in aanvallen terugkomen. De tijdsduur tussen de jichtaanvallen verschilt per persoon. Jicht komt bij mannen twee tot drie keer vaker voor dan bij vrouwen.
Heeft het weer invloed op jicht? Flendrie: “Nee, in principe niet. Er zijn wel patiënten die op warme zomerdagen te weinig drinken en enigszins uitdrogen. Dat verhoogt het risico op een jichtaanval, zeker als men dan alcohol gaat drinken.”
Bij een aanval van jicht heeft u last van een acute gewrichtsontsteking. De ontsteking ontstaat meestal in het gewricht van de grote teen. Maar de aanval kan ook in andere gewrichten optreden. Een aanval duurt vaak een paar uur maar kan ook 2 tot drie dagen aanhouden.
Het lichaam zet fructose-glucosesiroop voor een deel om in urinezuur. Fructose-glucosesiroop zit voornamelijk in met suiker gezoete frisdranken. Het urinezuurgehalte van het bloed wordt nog extra verhoogd als het lichaam door versnelde celafbraak meer urinezuur produceert dan normaal.
Uw nieren kunnen hun werk het beste doen als u veel (water) drinkt. Als u te weinig drinkt, kunnen uw nieren het urinezuur minder goed uitscheiden. Veel drinken is goed, maar dat geldt zeker niet voor alcohol.
Producten waar per 100 gram minder dan 150 gram purine in zit zouden geen problemen op moeten leveren. Beleg voor op brood wat waar minder dan 75 gram purine (oftewel zeer weinig) in zit zijn de volgende: rund-en varkensvlees, kip en leverworstsoorten. Maar waar nog minder in zit zijn groentes en fruit.
Dieetadvies bij jicht
Ook gistrijke producten zoals Marmite vermijden. Varkensvlees, leverworst, tong, eend, kip, garnalen, heilbot, krab, kreeft, oesters, paling, schol, asperges, bloemkool, peulvruchten, soja(producten), sperziebonen, spinazie en champignons bevatten eveneens veel purine.
Een verhoogde urinezuurgehalte van het bloed kan een jichtaanval veroorzaken. Ook externe factoren (lichamelijke en psychische stress, weersomstandigheden) kunnen een rol spelen bij het ontstaan en uitlokken van een jichtaanval.
Tevens bevat bier ook purine, wat nog een extra verhoogd risico geeft op een jicht aanval. Ook de inname van veel fructose (o.a. fruitsuiker) zorgt voor een verhoogd urinezuur. Echter een verhoogd urinezuurgehalte leidt niet altijd tot een jichtaanval, dit gebeurt bij één op de honderd mensen.
U kunt proberen nieuwe aanvallen te voorkomen door veel te drinken, zo'n 2 tot 3 liter per dag. Dit verlaagt de hoeveelheid urinezuur in het bloed. Heeft u meer dan 2 jichtaanvallen per jaar, of heeft u onderhuidse knobbels met urinezuur, dan kan de arts u allopurinol voorschrijven.
De oorzaak van jicht in de voet is te vinden in de stofwisseling. Door de ophoping van de urinezuurkristallen in gewrichten of langs pezen ontstaat er een heftige ontstekingsreactie. Een verhoogde aanmaak van urine of een verminderde afvoer ervan kunnen ervoor zorgen dat er te veel urinezuur in het bloed terecht komt.
Urinezuurkristallen slaan neer
Jicht is een reumatische aandoening, een zogenaamde autoinflammatoire aandoening (auto=zelf, inflammatoir=ontsteken). Jicht ontstaat doordat uraatkristallen neerslaan in de gewrichten. Dit kan leiden tot plotse aanvallen van gewrichtsontstekingen.
De huid rondom het gewricht staat strak en kleurt rood. Na een jichtaanval kunnen er witte puntjes rondom de teen ontstaan. Het aangedane deel van de voet kan gaan jeuken en schilferen. De pijn wordt 's nachts vaak erger.