In Frankrijk, met name Zuid Frankrijk, is het voor velen een belangrijke volkssport: jeu de boules. Op zijn Frans: pétanque. Er is een echt boulecultuur. In Zuid Frankrijk is er geen feestdag zonder pétanque toernooien.
Petanque (Frans: pétanque, Occitaans: petanca) is de Provençaalse variant van jeu de boules, hoewel beide termen vaak als synoniemen worden gebruikt.
Jeu de boules stamt af van een balspel dat al in het oude Griekenland werd beoefend. De Romeinen namen dit over en veranderden het in een versie die meer lijkt op het spel dat vandaag de dag bekend is.
Voortaan moest iedere speler op zijn plaats blijven staan als hij de bal gooide. Om ervoor te zorgen dat dit ook echt gebeurt, wordt er een cirkel op de grond getrokken. De speler moet binnen deze cirkel blijven staan als hij de bal gooit. Dit spel, dat wij jeu de boules noemen, heet eigenlijk petanque.
Bij petanque moet de speler vanuit een vastgestelde cirkel werpen, terwijl dit bij jeu de boules niet het geval is. Bovendien is de afstand tussen de cirkel en het doel (de but) bij petanque altijd hetzelfde, terwijl dit bij jeu de boules kan variëren.
Om een potje petanque te beginnen, tekent één van de spelers, bepaald door loting, een cirkel op de grond en gaat in de cirkel staan. Van daaruit gooit deze speler de “cochonnet” of “but” genaamd, het kleine balletje.
Waarschijnlijk ontstaan in 1907 of 1910 in La Ciotat door Jules Le Noir (er zijn verschillende versies over de geboorte van de Petanque, maar de versie van Jules le Noir lijkt de meest voor de hand liggende). De voorvader van petanque was de Jeu Provençal.
Een potje duurt ongeveer 25 minuten. De winnende teams spelen samen nog één ronde tegen elkaar. Ook deze duurt ongeveer 25 minuten.
Wat is koersbal? Koersbal is van oorsprong een Australische sport en lijkt enigszins op “jeu de boule”. Omstreeks 1980 is de sport overgewaaid naar Europa . Koersbal is een balspel dat binnen wordt gespeeld op een mat van 8 bij 2 meter.
Pointeurs spelen het liefst met boules met een gewicht tussen de 710 en 730 gram omdat een zware boule eerder 'stopt'. Tireurs daarentegen spelen liever met boules met een gewicht tussen de 680 en 700 gram, want met een lichtere boule is minder kracht nodig en is bovendien de zwaaibeweging nauwkeuriger.
Spelen kun je in principe op elk terrein en op elke ondergrond, je dient minimaal met 2 spelers te zijn, 4 of 6 is het leukst, 3 of 5 kan ook. Er mogen maximaal 12 boules in het spel worden gebruikt, bij 4 personen (2 tegen 2) elk 3 boules.
Het spel wordt gespeeld met metalen boules die een diameter hebben tussen de 70 en 80 millimeter. Het gewicht van de boules mag variëren tussen de 650 en 800 gram. Voor welke ballen u kiest is afhankelijk van de grootte van uw handen en de manier van werpen.
Petanque geen campingspel, maar een echte sport en wordt steeds populairder. Petanque krijgt steeds meer aanzien in Nederland. Geen wonder eigenlijk, als het Nederlands Olympisch Commité (NOC) het laatst bestempelde als officiële olympische sport.
"Zo'n bal bestaat uit twee verschillende soorten metaal met een lasnaad. Deze metaalsoorten zetten ieder op hun eigen manier uit. In een vuurkorf kunnen dan zo'n sterke krachten ontstaan dat de petanquebal uit elkaar kan springen”, legt hij uit.
De banen worden per 90 minuten verhuurd en er kan al gespeeld worden vanaf 2 personen tot 6 personen per baan. Het gezelschap is uit te breiden tot 48 personen, verdeeld over 8 banen die aan elkaar grenzen.
1. Het spel wordt altijd gespeeld door twee teams. Een team bestaat uit één, twee of drie personen.
Het beste materiaal voor de toplaag van een petanqueveld is een fijn grind (tussen 0 en 5 mm) zoals bijvoorbeeld Kalksteenslag 0/4 of Dolomiet 0/5. Over het algemeen is een kalkhoudend gesteente ideaal omdat deze na verloop van tijd gaat binden. Een toplaag van 3 cm wordt idealiter gerold.
De pointeur “plaatst” zijn bal: hij gooit de bal zo dat die zo dicht mogelijk tegen de cochonnet komt. Hij heeft ballen met een kleinere diameter nodig, die vrij zwaar zijn voor een betere controle, hard voor een betere schokbestendigheid, en gegroefd voor meer grip op de grond.
Nijnsel - De meeste mensen zijn van mening dat het spel jeu de boules een eenvoudig spel is, maar de praktijk wijst anders uit. Het blijkt niet zo eenvoudig om jouw boule korter bij het buutje te krijgen dan die van de tegenstander. Nog moeilijker is de techniek om de boule van de tegestander weg te schieten.
Om gebruikt te kunnen worden bij officiële wedstrijden, na te hebben voldaan aan alle eisen, moeten de boules goedgekeurd worden door: De Internationale federaties en Franse Federatie voor Pétanque en Jeu Provençal (de F.I.P.J.P. en de F.F.P.J.P.) De gewichten gaan van 650 gr tot 800 gr.
De gemiddelde kostprijs voor het laten aanleggen van een petanquebaan ligt tussen de €2.000 en €3.000. Gebruik je duurdere materialen of wil je een speciale afwerking? Dan zijn de kosten uiteraard snel een pak hoger.
Het team dat een werpronde wint, mag de volgende ronde beginnen door het but en de eerste bal te gooien. Het spel eindigt zodra een team 13 punten heeft gescoord. Nu je alle spelregels kent, is het tijd om naar het terrein te gaan om optimaal van het petanquen te genieten.
Slecht gelaste naden, soms gevuld met zand of vochtophoping. Bij oververhitting of overdruk vallen ze uit elkaar. Als zo'n kogel ontploft, kunnen de stukken zo'n twintig meter verder vliegen.
Iedere boule die beter ligt dan de dichtst bijzijnde boule van de tegenpartij levert 1 punt op. Een winnend team kan per werpronde minimaal 1 punt en maximaal 6 punten scoren. Een verliezend team haalt geen punten. Het team dat de voorgaande werpronde heeft gewonnen, mag de nieuwe werpronde beginnen.