IJzer is een metaalsoort en wordt in de wetenschap veelal aangeduid onder de noemer: Fe (ook wel Ferro genoemd). IJzer wordt net zoals koper, goud, zilver en tin onder metalen beschouwd. IJzer wordt gehaald uit erts en wordt gewonnen in verschillende delen van West-Europa, Noord-Amerika en Rusland.
Metaal als toepassing in de industrie
De meest bekende is staal, een mix van IJzer, Koolstof en andere metaalelementen. Legeringen worden in verschillende samenstellingen en hoeveelheden gebruikt om metaalsoorten van verschillende eigenschappen te voorzien.
Staal is ijzer met een toevoeging van 0,1 tot 1,7 procent koolstof waardoor staal een pak sterker is dan ijzer.
Bekende metaalsoorten zijn: ijzer, aluminium, koper, chroom, nikkel, lood, zink, tin, goud, zilver en platina. Bekende legeringen: staal (bijvoorbeeld inox), brons, messing, elektrum en soldeersel.
Het belangrijkste verschil tussen metaal en staal ligt in hun samenstelling en eigenschappen. Metaal is een overkoepelende term die verwijst naar een breed scala aan elementen, terwijl staal specifiek verwijst naar een legering van ijzer en koolstof.
Ijzer is gewoon een element dat in de natuur voorkomt.Staal is een legering, waarin ook ijzer aanwezig is. Staal is gemaakt van ijzer en koolstof. Om staal te maken, ben je dus afhankelijk van ijzer en moet het worden gemengd met koolstof en andere elementen.
Aluminium is een licht metaal met een dichtheid van 2,7 kg per dm3. In verhouding is aluminium daarmee ongeveer drie keer lichter dan staal. Toch is aluminium voor zijn lage dichtheid en lichte gewicht een sterk, taai en elastisch materiaal.
Moleculaire stoffen, metaal en zout
Zowel koolstof als zuurstof zijn niet-metaalatomen. Een metaal is altijd alleen opgebouwd uit metaalatomen. Een voorbeeld van een metaal is zink, dat alleen uit zinkatomen opgebouwd is. Een zout is altijd opgebouwd uit een metaalatoom en een niet-metaalatoom.
De veertien elementen die in feite altijd als niet-metalen worden herkend, zijn waterstof, zuurstof, stikstof en zwavel; de corrosieve (bijtende) halogenen fluor, chloor, broom en jodium; en de edelgassen helium, neon, argon, krypton, xenon en radon.
IJzer , kobalt, chroom en nikkel zijn metalen die op zich allemaal magnetisch aangetrokken worden. Dat komt omdat de elektronen van deze metalen deels in een vlak draaien en de atomen piepkleine elektromagneetjes zijn, elementairmagneetjes genoemd.
Osmium heeft de hoogste dichtheid van alle elementen: een espressokopje met het metaal weegt meer dan een kilo. Het blauwig glanzende metaal is ongeveer even zeldzaam als goud en komt ook net als goud in metallische vorm in de natuur voor.
Roest is aantasting van metaal doordat het reageert op een combinatie van water en zuurstof. In het geval van ijzer ontstaat er dan ijzeroxide. Daarom wordt roesten ook vaak oxideren genoemd. Roest wordt doorgaans als negatief effect op metaal ervaren, omdat het de sterkte en het volume van metaal beïnvloed.
IJzer in mineralen is een ijzerzout (Fe2+ of Fe3+) en is gebonden aan andere ionen. Het heeft andere eigenschappen. Het metaal ijzer kan wel worden omgezet in ijzer zoals dat in mineralen voorkomt. Het roesten van ijzer is daar een voorbeeld van.
Metalen kunnen worden onderverdeel in ferro metalen en non-ferro metalen. Ijzer producten en legeringen met ijzer worden ferro metalen genoemd. Non-ferro metalen zijn alle andere metalen in hun zuivere vorm, binaire-, tertiaire- en complexere metaallegeringen zonder ijzer.
Zilver (argentum) is namelijk een edelmetaal en roest bijna niet. Andere edelmetalen zijn goud (aurum) en plantina (platinium). Let op: deze edelmetalen reageren wel met zuurstof en water, maar ze zullen niet snel roesten.
Indien u het verschil tussen ijzer, rvs en aluminium niet zo goed ziet, kunt u een magneetje gebruiken.Deze zal wel aan het ijzer blijven plakken, maar niet aan het rvs en aluminium. Verder is het rvs zwaarder dan aluminium en ook donkerder van kleur.
2 soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer
IJzer komt in het eten voor in 2 vormen: als heemijzer en als non-heemijzer. Heemijzer komt alleen voor in dierlijke producten. Non-heemijzer komt voor in dierlijke en plantaardige producten. Het grootste deel van het ijzer dat we eten is non-heemijzer, ongeveer 90%.
Gezondheidseffecten. Een langdurig te hoge inname van zware metalen kan schade toebrengen aan de nieren, de lever, de hersenen en het zenuwstelsel. Zware metalen kunnen zich binden met cellen die eigenlijk ijzer en kalk moeten binden. Hierdoor wordt het ijzergehalte in het bloed lager en ontstaat botontkalking.
Sommige metalen kunnen schadelijk zijn als je er te veel aan wordt blootgesteld: Cadmium, kobalt, lood en oplosbare nikkelzouten zijn voorbeelden van 'voor de voortplanting giftige stoffen'. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid, de zwangerschap en ongeboren kinderen.
Een non-ferrometaal is een metaal dat geen ijzer bevat of waarin de legeringen ijzer niet als hoofdbestanddeel hebben (bijvoorbeeld koper, lood, aluminium, zink, brons en messing). Ook witmetalen behoren tot de non-ferro metalen.
Metaalionen zijn positief geladen, ze binden aan elkaar door vrije elektronen. De metaalionen liggen in een rooster, tussen de metaalionen bewegen zich elektronen. De elektronen kunnen zich vrij bewegen tussen de metaalionen en zorgen ervoor dat de metaalionen gebonden blijven.
Koper is een prachtig metaal, dat naast goud het enige gekleurde metaal is. Het heeft een mooie warme gloed en wordt al duizenden jaren voor siervoorwerpen gebruikt. Maar dat niet alleen. Het is een essentieel sporenelement, onmisbaar voor mens en dier.
Aluminium is een minder sterk materiaal dan staal. Dit brengt een aantal eigenschappen met zich mee. Het materiaal is flexibeler en breekt eerder. Breekplaatjes, een extra bescherming bij het gebruik van veiligheidskleppen zijn daarom altijd gemaakt van aluminium.
Goud is een edelmetaal dat vaak gebruikt wordt in sieraden. Goud behoudt zijn glans, is veelzijdig, smeedbaar, duurzaam en reageert niet met zuurstof. Omdat zuiver goud (24 karaat) van nature te zacht is om tot sieraad te verwerken, wordt het gemengd met metalen als zilver, palladium en koper.
Metaal is een verzamelnaam van een groep scheikundige elementen. Hier vallen o.a. koper, tin, ijzer, aluminium, chroom, zink en kwik onder. Ieder metaal heeft specifieke eigenschappen, zoals corrosie bij aanraking met water en zuurstof, of elektrische geleidingscapaciteit.