Een kind moet de kans krijgen zich af en toe te vervelen, vindt orthopedagoog Loes Waanders. 'Even niets doen is goed. Het kinderbrein heeft dit nodig om te ontprikkelen en de dag te verwerken. ' Voor ouders kan het echter lastig zijn om niet direct met oplossingen te komen om die saaie momenten te verdrijven.
Verveling stimuleert kinderen om nieuwe ideeën te bedenken en alternatieve manieren te vinden om bezig te blijven. Het bevordert het creatieve denkvermogen en de probleemoplossende vaardigheden. Dat blijkt ook uit onderzoek.
Bedenk een nieuwe hobby of pak je oude hobby weer op (piano spelen, tekenen, kunst maken). Ga schrijven (dagboek, brief aan een vriend, gedicht, verhaal). Ga naar buiten voor een frisse neus, om te wandelen, af te spreken of te sporten. Leer een nieuwe taal.
Onderzoek laat namelijk zien dat verveling juist heel goed voor ons is. En dan met name voor het brein, want dat krijgt in tijden van rust de kans om eindelijk weer eens aan zichzelf te werken. Je hersenen zijn namelijk bijna altijd voor jou aan het werk.
Vervelend gedrag is vaak het gevolg van verveling. Dat geldt voor alle kinderen. Maar bij kinderen die een sterke wil hebben (strong willed), zie je dit vaker. Omdat zij, meer dan gemiddeld, behoefte hebben aan nieuwe ontdekkingen doen, aan beleven, aan leren.
Stress-, burn-out- en spanningsklachten bij kinderen en jongeren (pubers) kunnen zich op de volgende manieren uiten: Lichamelijke problemen: buik- of hoofdpijn, misselijk (soms met overgeven), slaapproblemen, vermoeidheid, onrustig voelen, hartkloppingen, sneller vatbaar zijn voor verkoudheid.
Als jij je verveelt, hebben je hersenen tijd om allerlei prikkels te verwerken.Ze houden dan eigenlijk een soort opruiming in je hoofd. ' Volgens Belton is er in best korte tijd veel veranderd in de manier waarop mensen zijn gaan leven.
Wat is vervelen? Psychologen beschouwen 'vervelen' als een emotie, vertelt Wijnand. “Het is een korte, maar zeer sterke emotie. Deze emotie kan opspelen bij een bepaalde activiteit of bij het gebrek eraan.
Doorgaans ben je minder waakzaam en alert wanneer je je verveelt. Er zijn dingen die jou ontgaan of die aan jou voorbijgaan. Op de lange termijn kan dat gevolgen hebben op jouw werk. Ook slapeloosheid kan ontstaan door verveling.
Huilen als communicatie
Door te huilen kunnen ze laten merken dat zij iets nodig hebben en aandacht willen. Bijvoorbeeld omdat zij honger, een vieze luier of pijn hebben, zich niet lekker voelen, of gewoon moe zijn en willen slapen. Vanaf ongeveer tien weken kunnen baby's ook huilen uit verveling.
Misschien is het niet nodig om iets te doén, maar om ze gewoon te wijzen op wat er allemaal is of kan. Muziek beluisteren, dansen in de woonkamer, een toneeltje verzinnen, een krant maken, puzzelen, de poppen in bad steken, … Vervelen is op zich niet ongezond of erg, integendeel.
Aan de hand van baanbrekend hersenonderzoek onderscheidde hij zeven oer-emoties, ook wel emotiesystemen genoemd (zie het kader onderaan). Hij noemde ze: Zoek, Spel, Lust, Zorg, Paniek/Verdriet, Angst en Woede (met hoofdletters, om ze te onderscheiden van de bijbehorende gevoelens).
Snel verveeld raken kan inderdaad aan de werking van het brein liggen, bijvoorbeeld als er sprake is van een tekort aan dopamine. Dopamine is de 'beloningsstof'. Wanneer we een prestatie verrichten, komt er dopamine vrij, wat ons een gelukzalig gevoel geeft. Hierdoor zijn we geneigd bepaalde handelingen te herhalen.
Verveling treedt op als alle dingen die leuk en interessant zijn om te doen niet kunnen of niet mogen, en men toch geen zin heeft om niets te doen. Verveling kan het gevolg zijn van een gebrek aan prikkels, bijvoorbeeld tijdens het wachten, of van bezigheden die als saai, eentonig of repetitief ervaren worden.
Voordelen van vervelen
Even niets doen brengt zijn hersenen tot rust. Tijdens het vervelen krijgt zijn brein tijd om eerdere prikkels te verwerken. Door een beetje te dagdromen gaat hij zich tevreden of vrolijk voelen. Van vervelen leert je kind denken in oplossingen.
Je kunt gevoelens van angst ervaren, verdrietig zijn en depressief. Verder gaat het gepaard met een gebrek aan energie. Je voelt je futloos, moe en je hebt nergens zin in. Dit kan zich ook uiten in taken steeds uitstellen en je vaker ziekmelden.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Signalen van overprikkeling:
Je kind reageert sterk op prikkels waarop andere kinderen nauwelijks reageren. Je kind huilt snel en raakt makkelijk overstuur. Je kind slaapt moeilijk in en/of wordt 's nachts makkelijk wakker. Je kind is overdag vermoeid.
Goed voelen
Als je kind zich goed voelt, zie je dat je kind nieuwsgierig, levenslustig, tevreden, ontspannen en evenwichtig is. En dat je kind zelfvertrouwen uitstraalt en doorzettingsvermogen heeft. Hoe je kind dit laat zien, is afhankelijk van de leeftijd, het karakter en de manier waarop je kind is opgevoed.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8).