Sommige mensen beginnen al vanaf hun kinderleeftijd moedervlekken te krijgen, weer anderen krijgen moedervlekken pas op latere volwassen leeftijd. Het krijgen van meer moedervlekken is niet persé een symptoom van kwaadaardigheid. Je hebt niet altijd een verhoogde kans op het krijgen van een melanoom.
Hoeveel u in uw leven met onbeschermde huid in de zon heeft gezeten heeft invloed op het aantal moedervlekken dat u heeft of krijgt. Ook vanaf welke leeftijd u veel in de zon zat heeft er invloed op. Daarnaast kan erfelijkheid een rol spelen welke soort en welk aantal moedervlekken u heeft.
De meeste mensen hebben wel een paar moedervlekken. Gemiddeld zo'n 20 à 30, maar het kunnen er ook honderden zijn. Sproeten en de meeste bruine vlekjes die verschijnen onder invloed van de zon zijn geen moedervlekken.
"De meeste moedervlekken kunnen geen kwaad. Een moedervlek is een ophoping van bruine kleurstof in de huid. Sommige zijn aangeboren, andere ontstaan pas later in het leven of gaan weer weg. Een moedervlek kán veranderen in huidkanker, maar dat gebeurt niet heel vaak."
Moedervlekken veranderen in de loop van een leven: ze kunnen dikker worden of lichter van kleur, en zelfs ook weer verdwijnen. Het aantal moedervlekken neemt dus niet toe naarmate we ouder worden, maar we krijgen over het algemeen wel wat meer vlekken.
Moedervlekken zijn opeenhopingen van pigmentvormende cellen in de huid. Het is een normaal en goedaardige verschijnsel. De medische term voor een moedervlek is een “naevus naevocellularis”. (naevus = moedervlek; naevocellularis = pigmentcellen).
Een gezonde moedervlek heeft gelijkmatige grenzen. Dit betekent dat de randen schoon zijn en cirkelvormig of ovaal. Gezonde moedervlekken hebben allemaal dezelfde kleur, meestal bruin. Een ongezonde moedervlek kan zwart zijn of veel verschillende kleuren hebben.
U kunt niet zelf een moedervlek weghalen. Een moedervlek zit diep in de huid en moet met de juiste medische kennis en zorg worden weggehaald. Het zelf weghalen van een moedervlek kan niet alleen littekens geven, maar kan ook gevaarlijk zijn wanneer deze niet goed wordt verwijderd.
Dat is niet meteen reden tot zorgen. Soms jeukt de huid rondom een moedervlek en kunt u niets anders doen dan eraan krabben. Door het krabben kan de moedervlek opengaan en een beetje gaan bloeden.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Meestal verdwijnen moedervlekken niet spontaan. Een uitzondering zijn de zogenaamde halo naevi. Bij halo naevi ontstaat er een witte vlek rondom de moedervlek. Het afweersysteem in de huid maakt hier een vergissing, en valt in plaats van bacteriën en virussen een lichaamseigen cel aan, namelijk de pigmentcel.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Een moedervlek verwijderen gaat doorgaans gepaard met weinig tot geen complicaties. Na het wegsnijden van een moedervlek loop je het risico op een wondinfectie of een nabloeding. Bij het laseren van een moedervlek kunnen er oneffenheden in het gezicht ontstaan.
Diameter (doorsnede)Moedervlekken tot 6 mm zijn meestal onschuldig, een moedervlek groter dan 6 mm in doorsnee is een reden om op te letten. De grootte alleen is echter niet genoeg om op te varen.
- Bij het verwijderen van moedervlekken door de afschaafmethode kan een klein restje van de moedervlek achter blijven. Deze rest kan later weer wat gaan groeien en dan wordt de moedervlek weer zichtbaar.
Ook na een shave-excisie kan er een klein littekentje achterblijven. Er is altijd een kleine kans dat de moedervlek terugkomt.
Goedaardige moedervlekken zijn meestal rond of ovaal en hebben een symmetrische vorm. Wordt uw moedervlek in een korte tijd groter of dikker hoeft er niets aan de hand te zijn. Moedervlekken worden vaak groter en dikker door hormonale invloeden, bijvoorbeeld bij opgroeiende kinderen en bij vrouwen die zwanger zijn.
Als een moedervlek uitdroogt ten gevolge van een droge huid kan deze ook jeuk geven of zelfs wat gaan steken. Is er geen duidelijke oorzaak voor de jeuk- en/of pijnklachten dan is het altijd raadzaam om de moedervlek aan uw dermatoloog te laten zien.
Na een plaatselijke verdoving, verwijdert dermatoloog Feenstra de moedervlek. Dit doet zij door de moedervlek eraf te knippen. Hierdoor wordt de huid eronder nauwelijks beschadigd, waardoor Iselle geen litteken krijgt.
Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar sterk toegenomen, mogelijk vanwege een toegenomen blootstelling aan ultraviolette straling.
Let op atypische moedervlekken
Een (moeder)vlek is verdacht als deze een of meer van de volgende eigenschappen heeft: Asymmetrie: de vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm. Border: de vlek heeft een onregelmatige, grillige rand. Color: de vlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren.