Vooral grote vissen zoals zwaarvis die hoger in de voedselketen zitten, zijn vaak het slachtoffer van vervuiling. Deze vissoorten kun je dan ook beter niet vaker dan 2 keer per week eten. Kleine visjes zoals haring, ansjovis, sardines en kleine makreel zijn relatief schoon.
Goede keuzes zijn bijvoorbeeld zalm, garnalen, ansjovis, krab, forel en haring. Deze bevatten weinig zware metalen. Eet vis zoals tonijn, zwaardvis en haai maximaal 1 keer per week anders krijg je snel te veel kwik binnen en dat is schadelijk voor je gezondheid.
Haring is een vette vis. Vette vis is een gezonde keuze en staat in de Schijf van Vijf. Het advies is om 1 keer in de week vis te eten, bij voorkeur vette vis.
Dorade, inktvis, paling, poon, rog, blauwvintonijn, wijting en zeewolf zijn voorbeelden van vissen die nooit een goed idee zijn. De redenen kunnen uiteenlopend zijn: overbevissing, habitatvernietiging, vervuilende kweektechnieken, de kweek is niet duurzaam of de vis is met uitsterven bedreigd.
Voor een gezond voedingspatroon is het advies om 1x per week vis te eten, of schaal- en schelpdieren. Kies bij voorkeur vette vis, zoals makreel, haring, sardines of zalm. Daarin zit het meeste omega-3: een gezond visvetzuur. Een portie van 100 gram bevat ongeveer 7 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Waarom paling gezond is
Vette vis (bijvoorbeeld paling) bevat meer omega-3 vetzuren dan andere vissoorten (zoals tonijn en kabeljauw) en is om die reden gezonder dan magere vis.
Haring valt in de categorie 'gezonde vette vis, net zoals zalm en makreel. Goed vet, namelijk omega-3 meervoudig onverzadigde vetzuren. Die vetten helpen beschermen tegen hart- en vaatziekten. En het omega-3 vetzuur 'DHA' ondersteunt het functioneren van de hersenen.
Met het sluiten van de Noordzee kreeg de haring tijd om zich te herstellen. En vanaf 1983 kon er langzaamaan weer gevist worden, maar wel met duidelijke vangstbeperkingen. Om te voorkomen dat de haring opnieuw overbevist raakt worden internationale afspraken gemaakt en nageleefd.
De Gezondheidsraad adviseert volwassenen om per dag 450 milligram omega-3-vetzuren uit vis (visvetzuren) binnen te krijgen. Dit kun je doen door per week twee porties vis te eten, waarvan ten minste een keer vette vis.
Eet dagelijks goede onverzadigde vetzuren. Deze zitten bijvoorbeeld in noten, notenpasta's, olijfolie, lijnzaadolie, walnoten en walnootolie. Ook vette vis (haring, ansjovis, sardines, makreel, zalm, tonijn) behoort tot de goede vetten.
Vis en cholesterol
Vis, en dan vooral de vette soorten, bevat speciale omega-3 vetzuren. Vis bevat visvetzuren die heel gezond zijn voor je cholesterol én voor je hart. Je krijgt genoeg visvetzuren binnen als je elke week een keer vette vis eet zoals zalm, makreel, sardines of haring.
Zout in haring
Omdat de vis in de tussentijd in zout wordt ingelegd, vertienvoudigt het zoutgehalte. Maar liefst 1100 milligram natrium per 100 gram, dus! Het Voedingscentrum raadt aan om dagelijks maximaal 6 gram zout te eten, of 1,5 gram natrium.
1. Wat is een Hollandse Nieuwe? De Hollands Nieuwe is een haring die op tradionele wijze wordt gekaakt, gezouten en gefileerd. Dit eeuwenoude proces is een Nederlandse uitvinding, waar de Hollandse Nieuwe ook zijn naam aan dankt.
Over het algemeen hebben roofvissen de meeste last van vervuiling. Dat geldt vooral voor grote roofvissen, zoals haaien en zwaardvissen. Vissen die alleen planten of plankton eten zijn minder vervuild. Ook kunnen vette vissoorten meer vervuild zijn dan magere, omdat schadelijke stoffen in het vet worden opgeslagen.
Ook vis zonder keurmerk kan trouwens duurzaam zijn: van vrijwel elke vissoort zijn duurzame en wat minder duurzame varianten te koop. Koop duurzame soorten: dit zijn haring, mosselen, oesters, Schotse of Noorse zalm, Hollandse garnalen, Noordzeekrab, wijting en schelvis.
Lage kwikgehaltes (minder dan 50 microgram per kilogram) werden aangetroffen in haring, zalm, forel en inktvis. Hogere kwikgehaltes zaten in brasem, kreeft, makreel, snoek en tonijn. De kwik-kampioen was zwaardvis, met 1.212 microgram kwik per kilogram.
Toch is de voedingswaarde van kibbeling niet enorm slecht. 100 gram kibbeling bevat zo'n 220 calorieën en maar liefst 24,5 gram eiwit en 13,8 gram vet. Daarnaast bevat deze gefrituurde snack ongeveer 13 gram koolhydraten en 1 gram vezel. Door deze hoge hoeveelheid eiwitten is kibbeling een best gezond tussendoortje.
Vis eten is gezonder dan vlees, doordat je bij het eten van vis een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren zoals omega 3 binnenkrijgt. Vlees daarentegen bevat alleen verzadigd vet, wat onder andere een stijging kan geven van het LDL-cholesterol. Daarnaast is rood vlees moeilijker te verteren voor de darmen.
Er kleven effectief enkele risico's aan het eten van vis in het algemeen en zalm in het bijzonder. Zo is vis een belangrijke bron van kwik, dioxines en PCB's. Door milieuverontreiniging kunnen er schadelijke stoffen voorkomen in vis. Het gaat vooral om zware metalen (kwik), dioxines, PCB's en pesticiden.
De Noordzeeharing is sinds 2006 MSC gecertificeerd.
“Haring is altijd duurzaam! Je kunt haring, maar bijvoorbeeld ook makreel, altijd kopen en eten.” Dat heeft met verschillende factoren te maken. Gedeeltelijk komt het door het betere beheer van de vis.
Haring wordt niet beschouwd als een wereldwijd bedreigd dier. Omdat de Atlantische haring niet alleen populair is bij de mens, maar ook een belangrijke bron van voedsel is voor andere zeedieren, is het bijzonder belangrijk om bij de aankoop van haring aandacht te besteden aan de duurzame herkomst en het MSC-keurmerk.
Hollandse nieuwe bevat vooral de omega-3 visvetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). De visvetzuren EPA en DHA verlagen het risico op hart- en vaatziekten, helpen tegen een te hoge bloeddruk. Leuk feitje: de haring maakt deze omega-3 vetzuren niet zelf aan, maar haalt deze uit algen.
Als je een normale gezouten haring eet, zit je al op 1 gram. Zoute haringen zijn dus prima vanwege hun vet, maar minder goed vanwege het zoutgehalte. Eén zoute haring eten, kan geen kwaad. Maar met twee achter elkaar eet je echt te veel zout.
Dat we de vis echter met een uitje eten is niet voor niets; toen we nog in een tijd leefden dat er geen koelkasten bestonden, werd de ui bij de haring geserveerd om de eventuele bedorven smaak ervan te maskeren.
Maar vette vis (zalm, makreel en haring) is minstens zo goed voor de lijn. Hierin zitten góede vetten die noodzakelijk zijn voor onder andere gezonde bloedvaten, en die helpen je cholesterol laag te houden. Bovendien zit er in vette vis vitamine D en een tekort hieraan belemmert gewichtsverlies.