Fabel: glutenintolerantie is een auto-immuunziekte en dat betekent dat het nooit meer over gaat. Coeliakie heb je voor het leven. De enige manier om van de klachten af te komen is door glutenvrij te eten. Het darmslijmvlies kan zich dan herstellen wat de opname van voedingsstoffen en daarmee de gezondheid bevordert.
Uit onderzoek van diverse instituten is gebleken dat mensen met coeliakie een verhoogd risico hebben op kanker. Hoe hoog dit risico exact is, is nog niet bekend. De meest voorkomende vorm is lymfeklierklanker, en dan met name de vorm in de dunne darm, bekend als enteropathy associated T-cell lymphoma (EATL).
Bij iemand met coeliakie ontstaan door het eten van gluten ontstekingsreacties in het darmslijmvlies van de dunne darm. Hierdoor beschadigen de darmvlokken. Bij langdurige schade aan het darmslijmvlies worden belangrijke voedingsstoffen niet goed meer opgenomen.
Nee, je kunt er nooit overheen groeien. Ook al kreeg je coeliakie toen je een jaar was, het blijft een levenslange aandoening die goed te behandelen is met een levenslang dieet dat zo vrij mogelijk is van gluten. Je kunt van de klachten afkomen door glutenvrij te leven maar van de aandoening zelf kun je nooit afkomen.
Sommige personen krijgen direct klachten, bij anderen komen de klachten na een aantal dagen opzetten. Iemand met glutensensitiviteit zal waarschijnlijk minder heftig reageren op het binnenkrijgen van gluten dan iemand met coeliakie die per ongeluk gluten gegeten heeft.
Alle verse groenten en fruit zijn van nature glutenvrij! Hoera! Genoeg lekker fruit om te nuttigen zoals banaan, appel, mango, perziken en mandarijntjes.
Mensen met glutensensitiviteit krijgen klachten zoals buikpijn en vermoeidheid na het eten van graanproducten. Hoewel deze mensen geen aantoonbare coeliakie hebben, leidt het vermijden van glutenbevattende producten wel tot vermindering van de klachten.
Coeliakie en kans op overlijden
Mensen met gediagnosticeerde coeliakie hebben géén verhoogd overlijdensrisico. Met andere woorden: coeliakiepatiënten sterven niet vroeger of later dan niet-patiënten. Dit wordt bevestigd door onderzoek.
Kun je ook glutenintolerantie op latere leeftijd krijgen? Ja, dat kan! Sterker nog, veel mensen met coeliakie zijn al volwassen. Dat kan komen omdat de beschadiging aan de darmen niet zo snel gaat.
Ook blijkt uit onderzoek dat volwassenen met ongediagnosticeerde coeliakie een verhoogd stervensrisico hebben.
Chocolade zelf, zonder bijvoorbeeld toevoegingen van koek, is in principe glutenvrij. In het algemeen zijn het de chocolades met vulling of andere toevoegingen – zoals biscuit - waar je extra op moet letten als je glutenvrij wil of vanwege gezondheidsredenen moet eten.
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
Direct na het eten van een product met gluten, waaronder brood, kunnen klachten ontstaan zoals misselijkheid, een opgezette buik, buikpijn, energietekort, diarree of juist verstopping. Wanneer je elke keer nadat je iets met gluten eet, last hebt van buikpijn of een andere klacht, dan kan dit duiden op coeliakie.
Op de signalen letten. Signalen van coeliakie negeren kan gevaarlijk zijn, aldus de MDL-arts. Onder meer ondergewicht, bloedarmoede, remming in de groei, humeurigheid en botontkalking kunnen gevolgen zijn. “In het ergste geval kan de ontsteking kwaadaardig worden, dan kan je het niet meer stoppen met gewone medicatie.
Coeliakie geeft vooral darmklachten, zoals buikpijn en diarree. Als een kind slecht groeit en vermagert, kan dat op coeliakie wijzen. De ziekte wordt vastgesteld met bloedonderzoek en onderzoek van darmslijmvlies. De enige behandeling is eten zonder gluten.
Ze hebben vaak een stinkende, vettige en schuimende ontlasting. Bij volwassenen zijn de klachten meestal wat minder duidelijk. Zij kunnen last hebben van diarree, verstopping, een opgezette buik, buikpijn, plakkerige ontlasting of gewichtsverlies.
Meestal worden glutenvrije pasta's gemaakt van mais, rijst of boekweit. In deze grondstoffen zijn van nature geen gluten aanwezig en hierdoor is de pasta glutenvrij. Glutenvrije pasta's zijn er in verschillende soorten zoals spaghetti, penne of fusilli.
Melk, yoghurt, kwark en Hollandse kaas van koe-, geiten,- of schapenmelk zijn vrij van gluten. Zuivelproducten met toevoegingen zoals vla, vruchtenkwark, smeerkaas en buitenlandse kazen kunnen wel gluten bevatten.
De precieze oorzaak van coeliakie is nog onbekend. Wel is duidelijk dat erfelijkheid, je microbioom en virusinfecties in de darm een rol lijken te spelen. Waarschijnlijk wordt coeliakie veroorzaakt door een combinatie van genetische (erfelijke) en omgevingsfactoren.
In rijst zit géén gluten. Alle soorten rijst, en ook veel andere producten van Lassie, zoals quinoa en peulvruchten, geven dus geen problemen als je niet tegen gluten kan. Twijfel je?
Gluten zit in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Een glutenvrij dieet is helemaal vrij van deze granen. Graanproducten zijn bijvoorbeeld brood, pasta, muesli en pizza. Lees het etiket op de verpakking voordat u een voedingsmiddel koopt of gebruikt.
Automatenkoffie bevat soms gluten. Vooral door kruisbesmetting met andere dranken die uit die automaat komen (soep, chocolademelk). In sommige oploskoffie kunnen ook sporen van gluten zitten. En dan is er ook nog granenkoffie.
Een opgeblazen gevoel is een heel belangrijk waarschuwingssignaal. 87% (3) van de mensen met glutenintolerantie heeft last van een opgeblazen gevoel nadat zij gluten hebben binnengekregen. Je buik is opgezet, je hebt een vol gevoel en dat kan erg vervelend en pijnlijk zijn.
#3: verlichting van darmklachten. Het is logisch om glutenvrij te eten bij glutensensitiviteit en coeliakie. Maar ook bij een opgeblazen gevoel, obstipatie of winderigheid kan een glutenvrij dieet uitkomst bieden. Deze soms onverklaarbare klachten worden vaak bestempeld als prikkelbaar darm syndroom (PDS).
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.