Gilles de la Tourette is een neuropsychiatrische aandoening. Het is genetisch, je bent er dus mee geboren. De klachten kunnen behandeld worden, maar je kunt er niet van genezen. Bepaalde dagelijkse gebeurtenissen of stress kunnen de klachten verergeren.
Niet iedereen krijgt Tourette. Het wordt voor een belangrijk deel al voor je geboorte bepaald. Je hebt er dan al aanleg voor, maar de tics komen vaak pas als je een jaar of zes of ouder bent.
De precieze oorzaak van Gilles de la Tourette is niet bekend. Wat we wel weten is dat genetische aanleg een rol speelt. Daarbij is waarschijnlijk niet één gen betrokken, maar meerdere genen. Vervolgens zijn er één of meerdere 'triggers' voor nodig om de tics tot uiting te laten komen.
Van Tourette kun je niet genezen. Wel bestaan er behandelingen waardoor je er meestal goed mee kunt leven. Een neuroloog kan je meer vertellen over Tourette en je adviseren over de beste behandeling voor jouw klachten. Meestal is cognitieve gedragstherapie (CGT) door een psycholoog of psychiater de eerste behandeling.
Het syndroom van Gilles de la Tourette (GTS ) is een neuro-psychiatrische aandoening, gekenmerkt door tics. Een tic is een plotselinge, snelle, terugkerende, niet-ritmische beweging of geluid. Naast motorische en vocale tics of een combinatie hiervan bestaan er ook samengestelde tics.
Heftige prikkels, angst, stress en vermoeidheid kunnen de tics verergeren. Niet iedereen die last heeft van tics, heeft Gilles de la Tourette. De aandoening moet worden vastgesteld door een psychiater of neuroloog.
Soms is een tic een symptoom van een somatische of psychische aandoening. Dan wordt dit een ticstoornis genoemd. De tic verdwijnt dan niet. Een bekende aandoening waarbij tics optreden, is het syndroom van Gilles de la Tourette.
Aangezien de tics niet onder contrôle te brengen zijn, heeft een beloningssysteem geen zin. Zo weinig mogelijk aandacht aan schenken is het beste voor iedereen. Tics gericht op personen zijn altijd onaanvaardbaar (maar kunnen wel uitgelokt zijn). Formuleer regels positief.
Gilles de la Tourette kan niet genezen worden. "Het is een genetische aandoening, je bent ermee geboren. Maar omstandigheden kunnen effect hebben op hoe het opspeelt. Bij stress wordt het dan erger.
Het syndroom is vernoemd naar de Franse neuroloog Georges Gilles de la Tourette (1857-1904). Het syndroom is een genetische, erfelijke en neurologische aanlegstoornis die gekenmerkt wordt door motorische en vocale tics.
Tourette gaat vaak samen met andere aandoeningen, voornamelijk ADHD en OCD (dwangneurose) en minder vaak ook ASS (autisme spectrum stoornis). Mensen met Tourette zijn extra gevoelig voor onder andere depressie, angststoornissen, slaap- en concentratieproblemen.
Onder deze beperkingen vallen onder andere: Licht verstandelijke beperking, Ernstig meervoudige beperking, Autisme, Moeilijk verstaanbaar gedrag, Doofblindheid, Prader Willi Syndroom, Syndroom van Down, Syndroom van Gilles de la Tourette, Smith Magenis Syndroom en Foetaal Alcohol Syndroom.
De eerste tics beginnen meestal rond de leeftijd van 6 jaar. Soms doen ze zich pas later voor, maar in principe voor het 21e levensjaar. De tics kunnen je hele leven blijven. Maar in meer dan de helft van gevallen worden het aantal en de intensiteit van de tics minder rond de pubertijd.
Wat in de hersenen gebeurt
Waarschijnlijk gebeurt er iets in de verbinding tussen de basale ganglia en de frontale cortex in het brein. Deze onderdelen reguleren gedachten en gedrag. Dopamine helpt deze hersengebieden samen te werken. Mensen met Tourette maken mogelijk teveel dopamine aan of zijn er gevoeliger voor.
Een neuroloog, psychiater of psycholoog stelt de diagnose Gilles de la Tourette als: meerdere motorische tics en tenminste één vocale tic voorkomen, dit hoeft niet tegelijkertijd te zijn. de tics langer dan een jaar aanhouden. de tics zijn ontstaan voor het achttiende jaar, meestal is dit tussen het vierde en elfde ...
Welke medicijnen worden gebruikt bij tics? Antipsychotia kunnen soms helpen tics te onderdrukken. Voorbeelden zijn haloperidol, olanzapine, pimozide en risperidon. Cannabis wordt gebruikt bij het syndroom van Gilles de la Tourette.
Stotteren is gerelateerd aan het extrapiramidaal motore systeem en vertoont veel klinische overeenkomsten met TS dat ook veroorzaakt wordt door een extrapiramidale disfunctie. Deze bevindingen wijzen er met grote waarschijnlijkheid op dat stotteren en Tourette syndroom pathogenetisch verwant zijn.
Tics komen vrij regelmatig voor bij kinderen en verdwijnen gemiddeld weer binnen een jaar. Van de kinderen tussen de vier en vijftien jaar heeft zo'n 12 tot 15% wel eens last van een tic. Tussen de zeven en elf jaar komen de meeste tics voor. Tics komen bij jongens en meisjes even veel voor.
Een behandeling van ticstoornis met cognitieve gedragstherapie levert bij de meeste mensen met tics een klachtenverlichting op. Bij zo'n 70% van de mensen verminderen de ernst en het aantal tics met 30 tot 50%.
Tourette kan het autorijden en behalen van een rijbewijs lastig maken. Tics, met name met de ogen, en het gebruik van medicatie kunnen het rijden gevaarlijk maken. Ook dwanggedachten, zoals 'ik moet de sloot inrijden', dragen niet bij aan een veilig gevoel in de auto.
Tegenbeweging doen als je de tic voelt aankomen
Als je een goede tegenbeweging hebt bedacht, moet je hem natuurlijk wel doen als je de tic voelt aankomen. Je moet er veel mee oefenen. Als de tic vaak alsnog komt zodra je met de tegenbeweging stopt, dan moet je de tegenbeweging nog wat langer volhouden.
Veel kinderen met Tourette houden niet van onverwachte veranderingen. Zorg dat er een ruimte beschikbaar is, waar het kind kan “ontladen.” De mogelijkheid dat dit kan, werkt op zich al stress verminderend voor het kind. Het kind voelt zelf aan wanneer het even weg moet. Sport helpt soms de tics verminderen.
Hoe vaak komt het voor? Ongeveer 1 op de 1.000 personen heeft Gilles de la Tourette. Mannen hebben vaker GTS dan vrouwen.
Oorzaken. Tics ontstaan in de hersenen (ze zijn neuropsychiatrisch) en zijn een kind dan ook niet aan te rekenen. Het lijkt er op dat een erfelijke factor een rol speelt bij het voorkomen van tics. Psychologische factoren kunnen wel bijdragen aan het ontstaan en voorkomen van tics maar er is geen oorzakelijk verband.
Gedragstherapie. Naast advies over leefstijl (zie Zelf iets doen) is gedragstherapie de eerste keus. Ongeveer tweederde van de mensen met Gilles de la Tourette, zowel kinderen als volwassenen, hebben baat bij gedragstherapie. Bij hen verminderen de tics en zij krijgen meer controle over hun tics.