Om als geld gebruikt te kunnen worden heeft edelmetaal dus de juiste eigenschappen: Het is kostbaar en duurzaam. Omdat munten gemaakt werden van edelmetaal hadden ze een bepaalde waarde in goud of zilver. We noemen dat intrinsieke waarde: het is een muntje, maar het is ook nog steeds een stukje goud of zilver.
Bankbiljetten worden gemaakt van papier
Voor de biljetten wordt eerst speciaal papier gemaakt van de pluizige zaden van de katoenplant. Het papier moet heel erg stevig zijn en mag niet scheuren als het nat wordt. En er moeten afbeeldingen op gedrukt kunnen worden. Op ieder biljet wordt ook een watermerk gedrukt.
Een geldsysteem met echte waarde omvat munten van goud en zilver of papiergeld, wat gedekt is door een hoeveelheid goud en zilver bij de centrale bank. Omdat het waardevol is, beschermt het zichzelf. Het kan immers niet onbeperkt aangevuld of bijgemaakt worden.
Over de oorsprong van geld is niet veel bekend. De eerste vermelding van geld komt uit Mesopotamië, het tegenwoordige Irak. Volgens oude kleitabletten met spijkerschrift was puur zilver het eerste gestandaardiseerde betaalmiddel. De kostbare staven werden in stukken gehakt en gewogen bij een handelstransactie.
Het is een ruilmiddel – een betaalmiddel met een waarde waarin iedereen vertrouwen heeft. Geld is ook een rekeneenheid waarmee de prijs van goederen en diensten kan worden bepaald. En het is een waardeopslagmiddel.
Op de valutamarkt worden wisselkoersen bepaald door vraag en aanbod. Net als op andere markten bepalen zij de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid van een valuta. Op de markt voor euro's wordt de prijs bijvoorbeeld bepaald door de vraag naar euro's en het aanbod van euro's.
Rekeneenheid: geld is een uniforme maat voor koopkracht (economische waarde), waarin de waardes van verschillende goederen kunnen worden uitgedrukt en vergeleken. Zo kunnen we zeggen dat een pak melk € 1,- waard is, een brood € 2,- en dat een brood dus twee keer zoveel waard is als een pak melk.
"Een bankbiljet (dat wil zeggen, het papier en de drukinkt) is en blijft (meestal) eigendom van de uitgevende bank. De nominale waarde is eigendom van de houder.
In de westerse wereld werden de eerste munten vervaardigd in het midden van de zevende eeuw v. Chr., in Lydië (Klein-Azië). Het waren druppels elektrum, een natuurlijke legering van goud en zilver, met een afbeelding aan de ene kant en een betekenisloze stempel aan de andere.
Sinds 2002 hebben we de gulden weliswaar verruild voor de euro, maar wie denkt dat de gulden helemaal verdwenen is, heeft het mis. Want nog dagelijks worden er guldens bij de Nederlandsche Bank (DNB) ingeleverd en er zijn nog 25 miljoen guldenbiljetten in omloop.
De Nederlandsche Bank (DNB) bezit ruim 600 ton goud (EUR 26,7 miljard eind 2019) als onderdeel van haar totale reserves. Het goud wordt vooral aangehouden als reserve en is van oudsher een vertrouwensanker.
Het biljet met de hoogste waarde dat ooit werd gedrukt is de Hongaarse 1 triljard pengő (21 nullen) uit 1946, die nooit in omloop kwam (het biljet van 100 triljoen wel).
Het biljet brandt, maar verbrandt niet. Terwijl de spiritus ontvlamt, zal het water het biljet beschermen. Het water zorgt er namelijk voor dat het papieren biljet niet boven zijn ontbrandingstemperatuur komt. Het zout zorgt voor de gele kleur van de vlam.
Katoen in geld? Sinds 2007 wordt een deel van onze eurobankbiljetten gemaakt van 'goed' katoen. Papier van katoen is heel sterk en voelt uniek aan, eigenschappen die van belang zijn voor het verkrijgen van unieke, slijtvaste bankbiljetten.
Een muntje van 1 cent uit Monaco, uit 2001 of 2002, is om en bij de 100 euro waard. Hetzelfde geldt voor een muntje van 2 cent uit het Vaticaan uit 2002 of 2003. Nog een zeldzaam rostje is dat van 1 cent dat Finland in 2001 uitgaf. Dat is 10 euro waard.
Nu koning Albert op pensioen gaat, kan u stilaan letterlijk munt slaan uit hem. Vooral de reeks eurostukken uit 1999 (de eerste met de afbeelding van Albert II) worden waardevol, omdat ze een beperkte oplage van 40.000 exemplaren hadden. Een stuk van 2 euro uit die reeks is al 125 euro waard.
De waardevolste munt van twee euro werd geslagen in Monaco. Deze werd in 2007 gemaakt ter ere van Grace Kelly, een Amerikaanse actrice en winnaar van een Oscar-prijs die trouwde met Prins Rainier III en prinses van Monaco werd. Er werden slechts 20.000 exemplaren in omloop gebracht.
Een staat kan een staatsschuld scheppen door geld te lenen bij particulieren, bedrijven, organisaties en andere staten. Dit gebeurt meestal door de uitgifte van staatsobligaties. In Nederland leende de staat tot 1995 vooral bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen; nadien vrijwel altijd via obligaties.
Veranderingen in de voorkeuren of gebruiken van samenlevingen hebben een aanzienlijke invloed op de waarde van geld. Het niveau van reserves dat een land heeft. De rol van politieke beslissingen en macro-economische entiteiten, zoals centrale banken en hun beslissingen over rentetarieven.
Zodra je voldoende buffer hebt opgebouwd, zijn er verschillende manieren om meer uit je geld te halen. Je kunt het geld bijvoorbeeld beleggen, investeren in je woning, op een spaarrekening met een vaste rente zetten of er je pensioen mee aanvullen. Door hier vooraf over na te denken, kan je geld meer waard worden.
Onder giraal geld valt alleen het geld waarmee je rechstreeks anderen kunt betalen. Geld dat vast staat op een spaarrekening telt dus niet mee voor de voorraad giraal geld die in omloop is. Alleen het geld dat direct gebruikt kan worden voor betalingen telt mee voor de hoeveelheid giraal geld.
Met je 'spaargeld', ook wanneer je het op elk moment mag ophalen, kun je niet rechtstreeks een ander betalen. Om die reden hoort het NIET tot de girale geldhoeveelheid. Alleen het geld op de 'betaalrekeningen' of 'rekening courant tegoeden' behoort tot het girale geld.
Ongevouwen biljetten zijn euro's waard
Maar voor de puntgave exemplaren wordt volgens hem al snel 200 a 250 euro betaald door verzamelaars.