Westereenders is een taalvariant van het Woudfries die gesproken wordt in en om De Westereen. De meest in het oog springende eigenschap is het gebruik van 'ee' waar het Woudfries een 'ei' of 'ij' gebruikt.
Heel simpel gezegd: een taal is datgene wat men erkent als 'de standaard'. En dialecten zijn op hun beurt regionale variaties op deze standaardtaal. Het verschil tussen taal en dialect kan dus tamelijk willekeurig zijn, maar het Nederlands en het Fries zijn in elk geval vastgelegd als officiële talen.
De 17 keuren en 24 landrechten van het Friese volk zijn tussen de 11e en 13e eeuw in het Oudfries geschreven, een Germaans dialect. Vanaf het moment dat hertog Albrecht van Saksen in 1498 besloot dat het Nederlands de bestuurstaal in Friesland moest worden, werd het Fries voornamelijk een gesproken taal.
Het Fries is een West-Germaanse taal, net als het Nederlands, het Engels en het Duits. Het Fries lijkt meer op het Engels, terwijl het Nederlands meer op het Duits lijkt.
Behalve het Standaardfries heeft het Fries ook een aantal dialecten: het Kleifries, Woudfries en Zuidwesthoeks hebben daarvan het grootste aantal sprekers. Kleinere groepen spreken of spraken Aasters (op Terschelling), Hindeloopers, en Schiermonnikoogs.
Waarom? Heel eenvoudig: Fries voldoet als enige van de regionale talen aan de gestelde eisen. Zo heeft het een duidelijke grammatica, is er sprake van historische ontwikkeling en vinden de sprekers zelf dat ze de taal Fries spreken. Friesland wordt al lange tijd door de Nederlandse overheid erkend als tweetalig.
Wat is het verschil tussen een taal en een dialect? Zowel een taal als een dialect heeft een eigen grammatica, uitspraak, woordenschat en tot op een zekere hoogte een eigen cultuur. Het verschil tussen de twee is dus meer politiek van aard dan taalkundig.
Als taal bestaat het Fries uit meerdere, streekgebonden dialecten, bijvoorbeeld het Woudfries, het Kleifries, het Zuidwesthoeks en het Eilander-Fries. In de Friese steden en op het Bildt wordt al vanaf de zestiende eeuw een sterk door het Fries beïnvloede vorm van Hollands gesproken: het Stadsfries en het Bildts.
Naar huidige inzichten stammen de tegenwoordige Friezen niet af van de Frisii van Tacitus, maar van landverhuizers uit de 5e en 6e eeuw die de kust van Nederland en Duitsland koloniseerden. Er is geen aantoonbaar bewijs voor continuïteit in de bewoningsgeschiedenis van het noorden van Nederland.
Het Westerlauwers Fries wordt geschreven met het Latijnse alfabet, maar het Fries heeft maar 24 letters (de Q en de X worden in de hedendaagse spelling van het Fries niet gebruikt).
- Onder die sprekers bevindt zich een aanzienlijk deel dat de wereldtaal als tweede taal bezigt. Het Nederlands is geen wereldtaal, laat staan het Fries. Esperanto was ooit bedoeld als een wereldtaal, maar is nooit echt van de grond gekomen.
Nederlands is de officiële taal van Nederland. De Nederlandse Gebarentaal (NGT) en de Friese taal in de provincie Fryslân zijn allebei door de wet erkend in Nederland. Het Fries is de tweede officiële taal in de provincie Fryslân.
Ruim 80 procent kan de taal goed verstaan, 65 procent kan hem goed spreken. Ongeveer 14.000 huishoudens werkten mee aan het onderzoek, dat eens in de vier jaar wordt gedaan. Volgens de provincie is de kennis van de Friese taal op alle gebieden iets toegenomen.
Het Fries dat tegenwoordig gesproken wordt heet officieel Westerlauwers Fries en is ontstaan uit het Oudfries. Het Oudfries heeft duidelijke overeenkomsten met het Oudnederlands, maar vooral met het Oudengels. Uniek aan het Fries is dat het zijn Middelfase (zoals Middelnederlands) vrijwel geheel heeft overgeslagen.
Natuurlijk heette Friesland vroeger ook Vriesland, observeerde toen iemand. Er waren in 2007 72 mensen die Van Vriesland heetten, en niemand heette Van Friesland. Ook Frankrijk zie je in die oude vormen vaak gespeld als Vrankrijk.
Hoewel het Fries en het Nederlands dezelfde vooroudertaal hebben, zijn het toch echt verschillende talen. Het Fries heeft veel meer gemeen met de Engelse talen dan met het Nederlands.
De Friezen zijn een trots volk, ze zijn vaak koppig en standvastig (blijven bij hun ideeën). Zo worden Friezen vaak omschreven. De Friezen hebben eigen sporten zoals Fierljeppen (over sloten heen springen met stokken).
Friesland. Veel Friezen zijn trots op hun taal, 59 procent noemt dit bij de belangrijkste dingen. Jongeren zijn daarnaast ook erg trots op de mentaliteit van hun provinciegenoten: nuchter, betrouwbaar, recht door zee, trots. Ouderen noemen vaker de natuur, het landschap en de Elfstedentocht.
Tot de huidige Germaanse talen behoren naast het Nederlands (en het Afrikaans) ook het Engels, Duits, Fries en de Scandinavische talen. Het Nederlands valt volgens de traditionele opvatting onder de West-Germaanse talen, een subgroep van de Germaanse talen waartoe ook het Engels, Duits en Fries worden gerekend.
Beppe kan verwijzen naar: Het Friese woord voor oma.
De provincie van de uitgestrekte weilanden, de oranjekoek, de Friese meren, de Elfstedentocht én natuurlijk topmodel Doutzen Kroes.
Het Amsterdams behoort tot de Hollandse dialecten, meer bijzonder tot de Zuid-Hollandse dialecten. Een aantal kenmerken deelt het Amsterdams met andere Hollandse dialecten, zoals de vorming van verkleinwoorden op -ie en het gebruik van kenne voor kunnen.
Het Haags is misschien wel het populairste dialect van Nederland. Dat is voor een belangrijk deel te danken aan de strip Haagse Harry, over een platpratend gabbertje uit de Schilderswijk.
Niemand spreekt helemaal hetzelfde dialect. Dialecten veranderen bovendien door de tijd heen, net als de standaardtaal. Variatie is inherent aan elke taal. De standaardtaal kent wel meer variatie dan de dialecten op het vlak van beleefdheidsregisters.
Dat was van 1515 tot 1524. In 1581 werd Friesland weer zelfstandig en ging samenwerken in de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden. In 1795 werd Friesland een provincie van de Bataafse Republiek. Vanaf 1815 was het een provincie in het Koninkrijk der Nederlanden.