Nederland. Nederland kende van 1917 tot 1970 een opkomstplicht. Sinds de afschaffing van de opkomstplicht is de opkomst sterk gedaald, met uitzondering van het jaar 2017.
Opkomstplicht bij dienstplicht
De opkomstplicht voor militaire dienst is in België in 1994 officieel opgeschort. In Nederland gebeurde dit op 1 mei 1997.
Kiesrecht is het recht van een individu om deel te nemen aan het politieke proces in een land of andere bestuurlijke eenheid of organisatie door middel van verkiezingen, bijvoorbeeld door te stemmen op een partij naar zijn of haar voorkeur, of zich kandidaat te stellen voor een volksvertegenwoordiging.
Het grootste deel van de landen heeft de kiesleeftijd vastgezet op de leeftijd van 18 jaar, meestal ook de leeftijd waarop men volwassen wordt. In vroegere tijden echter was de kiesleeftijd meestal 21 jaar, wat in Aruba en Suriname nog altijd de leeftijd is waarop iemand verkozen kan worden.
Nederland. Zie Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. De Nederlandse gemeenteraadsleden worden om de vier jaar gekozen. Artikel 129 van de Grondwet schrijft voor dat de leden rechtstreeks worden gekozen.
De Koning heeft stemrecht, maar maakt er geen gebruik van omdat hij onpartijdig is. Aangezien stemmen in Nederland geheim is, zou dit kunnen leiden tot speculaties op welke partij de Koning stemt.
Tijdens verkiezingen voor de gemeenteraad, Europese Unie et cetera kan er ook blanco gestemd worden. Een blanco stem wordt in Nederland wel meegerekend in het opkomstpercentage, maar heeft geen invloed op de uitslag van de verkiezingen.
Grondwettelijk is de koning het staatshoofd en maakt hij deel uit van de regering. Ook heeft hij een rol in de kabinetsformatie en het wetgevende proces. Hij moet elke wet ondertekenen om deze in werking te doen treden.
Iedere man en vrouw in Nederland tussen de 17 en 45 jaar oud heeft te maken met de dienstplicht.
Als iemand echt niet wil, hoeft hij niet in het leger. Maar je mag niet zomaar zeggen dat je niet in het leger wil. Dat mag je alleen als je het echt verkeerd vindt om soldaten van andere landen dood te schieten. Deze regel geldt tijdelijk niet meer omdat Nederland geen dienstplicht meer heeft.
Zij ontvangen op 17-jarige leeftijd wel een brief waarin staat dat ze zijn ingeschreven voor de dienstplicht. Ook mensen die tot hun 35e (opnieuw) Nederlander worden, krijgen de brief. Alleen in heel uitzonderlijke situaties kunnen de regering en het parlement besluiten om de opkomstplicht weer te activeren.
De koning vormt samen met de ministers de regering. Sinds 1848 staat in de Grondwet dat de koning onschendbaar is, en dat de ministers verantwoordelijk zijn. De koning kan dan ook niet gedwongen worden af te treden naar aanleiding van een politieke handeling; een minister wel.
Democratie (van het Grieks δῆμος/dèmos, "volk" en κρατειν/kratein, "heersen", dus letterlijk "volksheerschappij") is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening.
De Koning ondertekent alle wetten en Koninklijke besluiten en bekrachtigt internationale verdragen. Op Prinsjesdag spreekt hij de Troonrede uit. De Grondwet bepaalt dat de Koning ministers en staatssecretarissen benoemt en ontslaat en dat zij ten overstaan van het staatshoofd worden beëdigd.
Betekenis. Als een stemmende persoon of organisatie voor de onthouding kiezen kan dit betekenen dat deze: Geen interesse of mening over het onderwerp heeft. Zijn mening niet vertegenwoordigd ziet in een mogelijke stemkeuze.
Nadat de laatste kiezer heeft gestemd, worden als eerste de ongebruikte stembiljetten in een te verzegelen zak gedaan. Zo wordt voorkomen dat zij gemengd raken met de biljetten uit de stembus.
Koning Willem Alexander, koningin Maxima, prinses Amalia en prinses Beatrix krijgen jaarlijks een onbelaste uitkering. Zo ontvangt koning Willem-Alexander in 2022 ongeveer € 6,1 miljoen, waarvan ongeveer € 5,1 miljoen als tegemoetkoming voor personeels- en materiële kosten.
De Koning, de vermoedelijke opvolger van de Koning en de Koning die afstand heeft gedaan van het koningschap (en hun echtgenoten) betalen op grond van artikel 40 van de Grondwet geen loon- of inkomstenbelasting over de uitkeringen die zij vanwege het Rijk ontvangen.
Haar echtgenoot prins Bernhard ontvangt 1,3 miljoen, waarvan 400000 gulden vastgesteld is als salaris. Prins Claus, de echtgenoot van koningin Beatrix, krijgt ook een toelage van de staat: ruim 1,5 miljoen gulden. 572000 gulden daarvan is te beschouwen als inkomen.
Gemeenteraden. Een kandidaat voor de gemeenteraad wordt met voorkeurstemmen gekozen als deze ten minste een aantal van 25% van de kiesdeler aan stemmen gehaald heeft (voorkeursdrempel) (bij raden met 19 of meer zetels) of 50% van de kiesdeler (bij raden met minder dan 19 zetels).
Een gemeenteraad is het gekozen vertegenwoordigende lichaam in de gemeente en daarvan tevens het hoogste bestuurlijke orgaan. De raad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert het dagelijks bestuur: het college van burgemeester en wethouders.
Benoemen wethouders
De partijen dragen kandidaat-wethouders voor aan de gemeenteraad. De gemeenteraad benoemt de kandidaat vervolgens tot wethouder. De gemeenteraad controleert het werk van de wethouder.
Levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die rechters in Nederland kunnen opleggen. De straf staat op het plegen van heel zware misdrijven, zoals bijvoorbeeld moord, terroristische daden of een aanslag op de regering of koning.