In de weerberichten en weerrapporten wordt gesproken van storm wanneer windkracht 9 op de windschaal van Beaufort wordt bereikt. Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
Geen orkanen dus in Nederland, maar soms bereiken wel restanten van orkaan X ons land. Dit levert dan slechts een stormachtig weerbeeld op. Het gebeurt namelijk wel dat orkanen die naar het noorden afbuigen en met een westelijke bovenstroming mee worden gevoerd naar West-Europa.
Op 6 februari viel in een groot deel van het land tussen 20 en 50 millimeter. Vlissingen noteerde een uurgemiddelde van windkracht 9 en daarmee was de tweede officiële storm van 2022 een feit en de eerste van februari.
April 2022 was een zeer zonnige maand. De zon scheen gemiddeld over het land 233 uur tegen 196 uur normaal. Verder was de maand te koud met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 9,9 graden normaal en de maand was gemiddeld iets te nat. Gemiddeld viel 51 mm tegen 41 normaal.
Het is in Nederland maar zelden voorgekomen dat een maand zo stabiel, zonnig en droog is verlopen als de afgelopen maartmaand. Verscheidene records gingen eraan. Met landelijk gemiddeld 245 zonuren tegen 146 normaal is het veruit de zonnigste maart ooit.
Het korte antwoord is 'nee'. Volgens berekeningen van het KNMI is de kans nihil dat een orkaan (met windkracht 12 of hoger) in Nederland aan land komt. Een orkaan ontstaat namelijk in gebieden waar het zeewater zeer warm is en de wind niet al te hard waait. Erg on-Nederlandse omstandigheden dus.
"Dat is eigenlijk heel simpel", vertelt Nicolien Kroon van Buienradar. "Warmte en vocht is de voeding voor een orkaan. Het zeewater moet daarom een minimale temperatuur van 27 graden hebben, wil een orkaan zich kunnen voeden", legt Kroon uit. "In Nederland hebben wij dat nooit.
Orkaankracht 12
Het ontwricht de samenleving en is zeker boven land ronduit verwoestend. De meeste schade hangt echter samen met de windstoten die zich bij een storm voordoen. De windsnelheid ligt in korte windvlagen in het algemeen enkele tientallen kilometers per uur hoger dan de gemiddelden.
Daar staat windkracht 11, oftewel zeer zware storm. De zwaarste windstoot die in Nederland ooit is gemeten, bedroeg 162 kilometer per uur, op 6 november 1921 in Hoek van Holland.
Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land.
Dit jaar zal de eerste storm 'vrouwelijk' zijn en Arwen heten, de tweede storm is 'mannelijk' en krijgt de naam Barra.
De schade van storm Eunice is nog lang niet overal opgeruimd en opnieuw moeten we rekening houden met zware tot zeer zware windstoten door de volgende storm die langs ons land trekt. Deze storm heeft de naam Franklin gekregen. Lees hier waarom sommige stormen een naam krijgen.
Tweederde hiervan groeit uit tot orkanen. Het orkaanseizoen boven de Noord-Atlantische Oceaan en het Caribische gebied duurt officieel van juni tot en met november, met een scherpe piek in augustus en september.
Verlaat de route die de orkaan volgt, als dat mogelijk is. Orkaanwaarschuwingen worden meestal 24 uur van tevoren gegeven als ze verwacht worden. Blijf weg van de kust en van rivierbanken. Bescherm ramen en zorg voor een veilige plek voor voorwerpen die buiten staan en weggeblazen kunnen worden.
De levensduur bedraagt gewoonlijk 5-10 dagen, maar is soms veel langer. In 2002 had Kyle een levensduur van 22 dagen; Ginger hield het in 1971 28 dagen vol. De meeste tropische orkanen komen tot ontwikkeling in een gebied tussen 5 en 20 graden noorder- of zuiderbreedte.
De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht.
Boven zee is die wrijving vele malen minder aanwezig, waardoor het langs de kust vrijwel altijd harder waait. De meest windluwe plaats in ons land is Arcen met een jaargemiddelde windsnelheid van ongeveer 11 km/uur. Vlieland is het meest winderig met een gemiddelde windsnelheid van ongeveer 28 km/uur.
In Nederland blijft vooral het optreden van zeer zware windhozen nabij Chaam en Tricht nog lang in de herinnering van velen. Dergelijke zware windhozen - geheel vergelijkbaar met de Amerikaanse tornado's - behoren tot de meest gevreesde stormen die aan het aardoppervlak kunnen optreden.
In de weersvoorspelling voor de zomer van 2022 staat dat met name de maanden juni en augustus droog en warm zullen zijn. In de maand juli lijkt het iets meer te gaan regenen, maar zelfs dat is niet zeker. Als de wind niet uit het Westen, maar uit het Zuiden komt, zal het ook deze maand extreem warm worden.
De zomer van 2022 telde in De Bilt maar liefst 81 warme dagen met maxima van 20 graden of meer. Normaal zijn dit er 64. Recordhouder blijft 2003 met 83 warme dagen. Het aantal zomerse dagen (25 graden of meer) kwam uit op 28 in De Bilt, waar 23 normaal is.
Met een gemiddelde temperatuur van 6,7 °C ten opzichte van het langjarig gemiddelde van 9,8 °C was april een zeer koude maand. Sinds 1901 zijn er weliswaar 14 aprilmaanden kouder geweest, waarvan april 1917 met 4,2 °C de koudste was, maar vergeleken met de nieuwe normaal (1991-2020) is het uitzonderlijk te noemen.