We kunnen endometriose niet genezen, maar wel behandelen. Bij lichte endometriose is behandeling soms niet nodig, bij uitgebreidere vormen meestal wel. Een mogelijke behandeling hangt dus af van jouw situatie. De behandeling verschilt van persoon tot persoon.
Ongeveer een derde van de vrouwen met endometriose geneest spontaan, en bij twee derde blijven de klachten stabiel of verergeren ze. Bij de meeste vrouwen met endometriose verdwijnen de klachten na de menopauze.
De meest effectieve behandeling van endometriose is chirurgie, zeker bij die mensen waar een hormonale behandeling geen of onvoldoende effect heeft. Alhoewel in de literatuur nog regelmatig laparotomie 's (openbuikoperaties) worden uitgevoerd, wordt alle endometriosechirurgie in het ZOL uitgevoerd via kijkoperatie.
Symptomen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Prostaglandinen zijn weefselhormonen die een rol spelen bij veel lichaamsfuncties en waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor veel symptomen van endometriose. Toename van de klachtenIn het verloop van de tijd kunnen de klachten erger worden en vaker voorkomen.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Op een echo zijn ook organen in het kleine bekken te zien. Dit zijn de vagina, baarmoeder, eileiders en de eierstokken. Maar ook de blaas en de endeldarm. Omdat onze gynaecologen bekend zijn met endometriose herkennen ze de kenmerken op de echo.
Vrouwen met een eerstegraads familielid met endometriose hebben een grotere kans dat zij ook endometriose krijgen. Erfelijke factoren, bepaalde genen dus, spelen ongetwijfeld een rol, maar het is nog niet duidelijk hoe precies. Hier wordt in meerdere landen uitgebreid onderzoek naar gedaan.
We verwijzen je daarvoor voor een diëtist. Ook worden klachten door endometriose vaak minder als je minder stress hebt. Je maakt dan minder stresshormonen (cortisol) aan. Mindfulness, yoga, regelmatig sporten en voldoende slapen (7-9 uur per nacht) helpen stress verminderen.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
Pijnlijke menstruatie (dysmenorroe)
Bij endometriose ontstaat de menstruatiepijn later en neemt bij het ouder worden toe. Aanvankelijk is er alleen pijn tijdens de menstruatie, maar op latere leeftijd kan de pijn steeds eerder optreden. Soms is er zelfs chronische pijn, die bij de menstruatie verergert.
Bij endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken, eileiders, buikvlies, blaas of darmen. Bij pijn tijdens ongesteldheid kunnen pijnstillers helpen, zoals ibuprofen of paracetamol.
Bij endometriose kan er tijdens de menstruatie buikpijn bestaan die in de loop van de tijd en bij het ouder worden langzaam steeds erger wordt. Een andere naam voor deze pijn is dysmenorroe. De pijn komt geleidelijk steeds vroeger, zelfs voordat de menstruatie begint en kan uiteindelijk chronisch aanwezig zijn.
Endometriose kan tijdens een operatie worden verwijderd. Vaak kan dit met een kijkoperatie (laparoscopie). Soms is een buikoperatie nodig. Een gynaecoloog voert de operatie uit, soms samen met een chirurg of uroloog.
Bij endometriose graad 3 en 4 spreken we van diep invasieve endometriose. Ongeveer 10% van alle vrouwen met endometriose heeft deze vorm (naar schatting 40.000 vrouwen in Nederland). Hierbij kunnen oa de darm, blaas, eierstokken of middenrif aangedaan zijn.
Ongeveer een op de vijf vrouwen in de vruchtbare levensfase heeft in meer of mindere mate last van endometriose. Klachten die kunnen optreden zijn: pijn tijdens de menstruatie, pijn diep in de buik tijdens het vrijen, pijnlijke of moeizame stoelgang, diarree, pijn bij het plassen.
In principe zijn drie vormen van endometriose te onderscheiden: (1) de peritoneale of oppervlakkige endometriose, (2) de endometriose van de eierstokken of endometriomen en (3) de diepe endometriose, waarbij de darm en/of de blaas betrokken zijn.
Endometriose heeft kenmerken van een auto-immuunziekte. Een ziekte waarbij het immuunsysteem zich keert tegen lichaamseigen weefsel. Dit kost veel energie. Alleen vrouwen met een menstruatiecyclus hebben last van endometriose.
Endometriose kan in een beperkt aantal gevallen terugkeren zelfs nadat de baarmoeder en eierstokken zijn verwijderd. Er kan dan geen nieuwe endometriose meer ontstaan omdat er geen nieuw baarmoederslijmvlies in de buik terechtkomt.
Dit is nodig om goed zicht in de onderbuik te hebben waar zich de endometriose bevindt. De hersteltijd hangt af van de duur die je onder narcose geweest bent en welke procedures er uitgevoerd zijn. Sommige vrouwen zijn in staat om na vijf tot tien dagen weer te werken, maar anderen hebben hier langer voor nodig.
Het liefst raadpleeg je hiervoor een deskundige, maar ik denk dat vrijwel iedereen met endometriose baat heeft bij extra magnesium. Neem 200 tot 400 mg per dag, je kan het ook alleen nemen in de dagen voor en tijdens je menstruatie.
Symptomatische behandeling Er is geen medicijn dat de endometriose doet verdwijnen. Hormonale medicatie kan de ontwikkelde endometriose afremmen of tot stilstand brengen. De arts schrijft (pijnstillende)medicijnen voor als symptoombestrijding, niet als echte behandeling.