Kaas wordt een 'levend' voedsel genoemd omdat er miljoenen bacteriën in leven en vaak ook schimmels. In bepaalde kazen zoals de Mimolette en Stilton bevindt zich de kaasmijt die gaten en spleten in de kaas vreet. Een andere soort kaasmijt wordt gebruikt bij de productie van de kwarkkaas Milbenkäse of 'mijtkaas'.
Welke soorten schimmelkaas zijn er? Er zijn drie soorten schimmelkaas: wit, blauw en rood. De wit- en blauwschimmelkazen worden gemaakt met een Penicillium schimmel, terwijl de rode kazen worden behandeld met een bacterie. Dit levert verschillen op in onder meer smaak en textuur.
Beschimmelde producten moeten direct weggegooid worden. Een uitzondering hierop is harde kaas. Hierbij is het voldoende om de schimmel ruim weg te snijden.
De schimmel die hierop vaak groeit, groeit alleen aan de buitenkant. Door de schimmel ruim weg te snijden (1 cm) kan de rest van de kaas nog gebruikt worden. Dek voedsel in de koelkast af.
1. De melk is niet gepasteuriseerd, maar komt rechtstreeks van de koe. Veel “normale” Hollandse kazen worden gemaakt met gepasteuriseerde melk, dat is melk die eerst is verhit. Hierdoor verdwijnen bacteriën, maar dit verhitten heeft ook (negatieve) invloed op de smaak.
De allerbeste kaas ter wereld komt uit het Zuid-Britse Cornwall. Cornish Kern heeft dankzij zijn 'tonen van karamel en diepe aroma' de World Cheese Awards 2017 gewonnen. Ook een Nederlandse Beemsterkaas viel in de smaak bij de jury en won een prijs.
Maar ook: vegetarisch. Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk.
Bewaar kaas zeker niet te koud, want van koude lucht droogt hij uit. De kou heeft ook een remmende effect op het rijpingsproces van de kaas.
Als je schimmel op je kaas ziet hoef je het niet meteen weg te gooien. Meestal gaan de sporen niet ver de diepte in op harde kaas, zoals Parmezaanse, Edammer of Goudse kaas. Je kunt het dus ruim wegsnijden, een paar centimeter diep en rondom de schimmelplekken, en de rest gewoon opeten (1, 4).
1 De witte puntjes in oude kaas smaken niet zout. Het zijn kristallen van kalkzouten en aminozuren die tijdens de rijping van de kaas zijn ontstaan. 2 De kazen worden enkele dagen in een pekelbad gezouten. Zout is nodig voor de stevigheid, de houdbaarheid en natuurlijk voor de smaak van de kaas.
Schimmelkaas is kaas die gedurende de fabricage bewerkt is met schimmelsporen. De gebruikte schimmel is een variëteit van de Penicillium en wit (Penicillium Candidum), groen of blauwachtig van kleur (Penicillium roqueforti).
Er zit witte uitslag/puntjes op de kaas. Wat is dat? Dit komt met name voor bij de oudere kaassoorten. De witte uitslag en/of puntjes zijn rijpingskristallen, deze kun je gewoon eten.
Ruik aan de kaas; als hij een ammoniakachtige geur heeft, is hij waarschijnlijk bedorven. Kaas die is uitgedroogd of vreemd ruikt, is bedorven. Plakken kaas zijn vier dagen houdbaar in de koelkast en geraspte kaas twee dagen. Lang houdbare melk is buiten de koelkast meerdere maanden te bewaren.
Brie is een Franse witschimmelkaas. Brie behoort net als camembert en hervekaas tot de zogenaamde 'zachte' zuivelproducten.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.
Magere kaas is relatief gezond als broodbeleg
Kaas is niet supergezond, maar bevat wel hoogwaardige wei-eiwitten en melkeiwitten. Kaas is dus alleen gezond als je het met mate eet. Neem bij voorkeur magere (20+ & 30+) kaas, want die bevat relatief weinig verzadigd vet.
Yuk, schimmel
Maar maak je geen zorgen: het doorslikken van schimmel zal je lichaam waarschijnlijk niet schaden. Het meest vreselijke deel is waarschijnlijk het besef dat je schimmel hebt gegeten.
Gezondheidsklachten door vocht en schimmels
Schimmels kunnen gezondheidsklachten veroorzaken en ze kunnen astma en andere luchtwegklachten verergeren. Door schimmels kun je last krijgen van: keelpijn. niezen en hoesten.
In droog, poreus voedsel kunnen schimmels en bacteriën zich razendsnel verspreiden, waardoor het verstandig is om het weg te gooien zodra u ook maar een klein stipje schimmel ziet. Kliekjes van vlees, stoofschotels, aardappelen, rijst of pasta kunt u het best links laten liggen zodra u hier schimmel op ziet.
In tegenstelling tot wat gedacht wordt, kan je kaas wel bewaren in de diepvries. Vooral harde kazen zijn daarvoor geschikt, maar het kan wel ten koste gaan van de smaak. De kaas blijft tot acht maanden goed in de diepvriezer. Zachte kazen vries je best niet in.
Bewaar de kaas het liefst in een koele omgeving zoals een koelkast of koude kelder/berg ruimte. Kaas die te warm wordt bewaard gaat sneller schimmelen dan kaas die op een koele plek wordt bewaard.
Harde kazen kun je wel invriezen wanneer je het in plakken snijdt of raspt. Wel handig om te weten: het is na het invriezen niet meer te gebruiken om het te laten smelten in een saus en ook op brood is niet megalekker. Een volledig stuk kaas invriezen wordt afgeraden, omdat het de structuur en smaak kan aantasten.
De meeste moslims vermijden echter uit voorzorg kaas waarvan niet bekend is of deze vegetarisch is. Wel wordt stremsel uit (halal-)slachterijen in Nederland gebruikt voor export naar moslimlanden: de meeste kalveren in Nederland worden halal geslacht en daarmee is de meeste kaas ook halal.
De meeste eieren in de supermarkt zijn niet bevrucht. Hiermee zijn ze dus wel vegetarisch maar niet veganistisch. Wel kan het voorkomen dat er een embryo in een ei zit, zoals duidelijk werd in dit nieuwsartikel van vorig jaar.
Van oudsher is feta gestremd met een dierlijk stremsel. Een aantal geitenkazen met vegetarisch stremsel zijn: Bastiaansen, Het Achtereind, de Drie Geitjes. Feta van het merk Hansketien en harde geitenkaas van het merk Buurackers zijn ook vegetarisch.