Zweefvliegen. Er bestaat geen bloementuin zonder zweefvliegen. Ze vormen een grote familie van kleine en grote soorten. Sommigen lijken heel goed op bijen, maar verschillen doordat ze slechts twee vleugels hebben.
De kop van de honingbij is duidelijk afgesnoerd van het borststuk en is eenvoudig te herkennen aan de ogen en de antennes. De honingbij heeft twee antennes die altijd bestaan uit een korte basis en een lang uiteinde. Beide delen bestaan uit verschillende segmenten en zijn gescheiden door een duidelijk gewricht.
De vrouwtjes hebben een zwart, glimmend achterlijf en het borststuk is dicht behaard. De lange grijze haren vormen als het ware een pelsje. De mannetjes zijn vergelijkbaar, maar hebben minder beharing op het borststuk. Ze hebben een lange witte baard op de onderste helft van hun gezicht.
Sociale insecten komen in slechts twee orden voor: termieten, en de vliesvleugeligen zoals mieren, hommels en bijen. Allemaal hebben ze een koningin die soms vele jaren oud wordt.
In de praktijk is het makkelijker om naar de lengte van de voelsprieten op de kop te kijken: bijen hebben lange sprieten, zweefvliegen meestal korte. Ook hebben bijen kaken onderaan kun kop, vliegen hebben alleen een tong. Veel bijen zijn door hun lange beharing van wespen te onderscheiden. Wespen zijn veel kaler.
Bijen (Antophila) zijn een groep van insecten die behoren tot de orde van de vliesvleugeligen (Hymenoptera). Bijen zijn vooral bekend om de honing die de honingbij maakt. Bijen verschillen van de meeste andere (vleesetende) vliesvleugeligen door het dieet van nectar en stuifmeel. Ook de larven leven hiervan.
De honingbij wordt door imkers gehouden in bijenkasten en is daarom niet echt als een wilde diersoort te beschouwen. De overige bijensoorten beschouwen we wel als 'wilde' bijen, omdat zij niet door de mens verzorgd worden.
Vrouwelijke solitaire bijen kunnen dus in principe ook steken. In verhouding tot honingbijen hebben ze echter een onderontwikkeld angeltje.
Spechten kunnen een gat in de kast hakken en met hun tong halen ze de bijen tussen de raten uit. Ze komen vooral voor in bosrijke gebieden. Men kan spechten afweren door de bijenhal af te sluiten met kippengaas.
Honingbijen hebben én een kolonie én een honingvoorraad te verdedigen en kunnen dus wel aanvallen wanneer ze denken dat zij (of hun kolonie) bedreigd worden. Een steek van een honingbij is altijd pijnlijk, en kan ook gevaarlijk zijn voor mensen met een bijenallergie.
Bijennest verwijderen en de gevolgen
In principe kan een nest weinig kwaad. Echter kan de ingang van het nest op een plek zitten die ervoor zorgt dat je door de aanvliegroute heenloopt. Om zichzelf of het nest te verdedigen kunnen bijen gaan steken.
Zij kan dus meerdere keren steken. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen als ze zich bedreigd voelen.
Zweefvliegen kan je makkelijk herkennen aan hun antennen. Ze hebben meestal kortere voelsprieten dan bijen of wespen. Het zijn ook heel rustige dieren die vaak nieuwsgierig op je afkomen. Ze wapperen dan snel met hun vleugels terwijl ze op dezelfde plek blijven hangen.
Sommige larven leven in de nesten van wespen, en eten het afval van de wesp. Weer andere soorten leven in composthopen of van schimmels. Als de larve volgroeid is maakt ze een harde cocon, de pop waarin ze verpopt tot volwassen zweefvlieg.
Meng dan een paar druppels kruidnagelolie met geraniumolie en citroengrasolie. Dit zijn namelijk de drie geuren waar de beestjes een enorme hekel aan hebben. Zo vergroot je de kans dat je deze zomer rustig in je tuin kunt zitten, zonder lastiggevallen te worden door wespen of bijen.
Een bijennest zit vrijwel nooit op een standaard locatie. De plek waar een bij haar nest bouwt hangt namelijk af van de soort waartoe het behoort. Zo zijn er bijvoorbeeld bijensoorten die een nest in de grond graven. In dit geval zie je vaak een hoopje zand rond de ingang van het nest liggen.
Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen. De meeste bijen in Vlaanderen nestelen onder de grond.
Door de flinke beharing en het brede lichaam lijkt het vosje wat op een hommel. Het is echter een solitair levende bij. De rode kleur lijkt op dat van de vos. De poten zijn diepzwart.
Honing (of verouderd: honig) is een natuurlijke vloeibare zoete substantie die ontstaat als honingbijen en/of honingmieren nectar uit bloemen verzamelen en deze vervolgens omzetten. De nectar wordt zowel door toevoegen van enzymen als door indikking door verdamping omgezet naar honing.
Bij solitaire bijen heb je alleen vrouwtjes en mannetjes, dus geen koningin. De achteruitgang van vele solitaire soorten komt onder andere door de verarming van onze natuur en de te grote afstanden tussen de plekken met de juiste planten.
De bij en de wesp steken allebei, maar…
Het belangrijkste verschil tussen bij en wesp is dat de bij haar angel verliest bij het steken en daardoor sterft. De wesp niet, die steekt en vliegt rustig weg. Ze kan tot wel tien keer steken. Bijen steken alleen als zij zich bedreigd voelen.
Veel mensen weten dit niet, maar hommels zijn bijen. Ze zien er wel duidelijk anders uit dan andere bijen, met hun wollige, kleurrijke beharing. Ze zouden misschien verward kunnen worden met de gewone sachembij, maar verschillen daarvan doordat hun ocelli (de puntoogjes bovenop de kop) bijna op één lijn liggen.