Een officiële scheiding maakt een testament niet ongedaan. Dat houdt in dat als je een testament hebt waarin je je ex-partner aanwijst als erfgenaam, je dat meestal dient te herroepen.
Na een echtscheiding vervalt een eerder opgemaakt testament niet van rechtswege. De wet regelt hier niets over. Als je geen testament hebt opgesteld, dan vervalt na een echtscheiding wel de erfgenaamschap van uw ex-partner. Dit wil zeggen, dat je ex-partner niet meer van je erft.
Een testament blijft wettelijk altijd gelden. Er zit dus geen einddatum op. In de praktijk moet je een testament wel regelmatig herzien om te beoordelen of deze nog aansluit op jouw huidige situatie en wensen.
Nadat de echtscheiding is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand heb je geen recht meer op de erfenis van je overleden ex-echtgenoot. Dit wijkt af als jullie iets anders in een testament of convenant zijn overeengekomen.
Testamenten verjaren nooit, ze worden altijd bewaard in de archieven van de notaris. Zodra er een nieuw testament is gemaakt ter vervanging van de voorgaand, blijft de oude versie nog steeds in het archief. Alle testamenten in Nederland zijn geregistreerd in het Centraal Testamenten Register (CTR) in Den Haag.
De wet is van toepassing als er geen testament is (of als er een testament is waarin de wet van toepassing wordt verklaard). Is er een testament waarin van de wet wordt afgeweken, dan is dat altijd bindend.
Het punt is dat in Nederland een testament alleen geldig is als het is opgesteld of geregistreerd door de notaris. Je hebt dan ook niet veel aan een voorbeeld. Het testament zal namelijk uiteindelijk in juridische taal opgesteld worden. Of je moet jouw zelfgeschreven testament laten registreren door een notaris.
Wanneer uw ene schoonouder tijdens het huwelijk, en de andere (ex)schoon-ouder (de langstlevende) na de echtscheiding komt te overlijden, dan maakt u geen aanspraak op de erfenis van de langstlevende, maar maakt u mogelijk wél aanspraak op een deel van de erfenis van de schoonouder die tijdens het huwelijk overleed.
Indien de overledene geen testament heeft laten opmaken dan bepaalt de wet wie er erfgenamen zijn. Dit wordt ook wel het versterferfrecht genoemd. Op de eerste plaats zijn dit de echtgenoot en de kinderen. Dit betekent wanneer de ouder hertrouwd is, de nieuwe partner van de ouder ook erfgenaam wordt.
De meeste stellen zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Dat betekent dat bij de scheiding alle goederen en bezittingen gelijk moeten worden verdeeld. Als één van de partners tijdens het huwelijk een erfenis of schenking heeft ontvangen, valt dit in beginsel binnen de gemeenschap van goederen.
De andere helft van je vermogen, mag je verdelen zoals je wilt. Wensen over je uitvaart zet je beter niet in je testament. Meestal wordt je testament namelijk pas na de begrafenis of crematie gelezen. Wensen over je begrafenis of behandelingen, zet je best in je wilsbeschikking.
Vóór 1 januari 2003 was het voor gehuwden eigenlijk bijna altijd nodig om een testament te maken, tenminste, als je alles goed wilde regelen voor de langstlevende. Nu geldt het nieuwe erfrecht en is het niet altijd nodig om nog iets voor de partner te regelen.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Als je gescheiden bent en je ex-partner overlijdt, heb je nog steeds recht op (een deel van) zijn of haar nabestaandenpensioen. Na een scheiding wordt dit pensioen een bijzonder nabestaandenpensioen genoemd. Dit pensioen bestaat uit het bedrag dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk.
Testament nietig verklaren
Tot 2019 was het antwoord dan altijd: nee dat kan niet. Zolang iemand nog leeft, is het niet mogelijk om een testament nietig te verklaren. De nalatenschap valt immers pas open na overlijden van de erflater, pas daarna is er sprake van een rechtsverhouding.
Bij de wettelijke verdeling in het erfrecht krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner de erfenis. De wettelijke verdeling geldt als er geen testament is gemaakt. Sinds 2018 gelden er nieuwe regels die bepalen dat erfenissen en schenkingen niet meer automatisch in de gemeenschap van goederen vallen.
Een tweetrapsmaking of een tweetrapstestament is kort gezegd een bepaling in het testament waarin staat dat enkel de partner tot erfgenaam wordt benoemd en de kinderen pas erven van hun eerst overleden ouder op het moment dat beide ouders zijn overleden.
De kosten voor een testament beginnen gemiddeld rond de 500 euro inclusief btw. De uiteindelijke kosten zijn ook afhankelijk van uw wensen en situatie. Ieder notariskantoor heeft zijn eigen prijs en service.
U en uw ex-partner hebben tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap samen pensioen opgebouwd. U heeft allebei recht op de helft van dat pensioen, maar kunt het ook anders verdelen. Geef uw scheiding op tijd door aan uw pensioenuitvoerder (pensioenfonds of verzekeraar).
Als u gescheiden bent kan uw ex-partner toch nog van u erven. U kunt daar iets aan doen door een goed testament op te laten stellen. Bij een scheiding moet veel worden geregeld. Meestal denkt u dan niet aan het wijzigen van uw testament.
Antwoord van de notaris:
Op grond van de wet zijn de eigen kinderen erfgenamen en dus niet de 'schoonkinderen'. De schoonkinderen erven niet direct van u. Een echtscheiding kan echter tot gevolg hebben dat uw schoonkind toch recht heeft op een gedeelte van uw erfenis.
De uitsluitingsclausule is een bepaling in een testament, waarmee u kunt regelen dat een erfenis niet valt in de huwelijksgemeenschap van uw kind. Bij een eventuele echtscheiding van uw kind, komt dat wat uw kind van u heeft geërfd, dan niet toe aan uw ex-schoonkind.
Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
Een notariskantoor kan zelfgeschreven testamenten bewaren en deze registreren in het CRT (het Centraal Register van Testamenten). De inhoud zelf van je testament blijft geheim, maar de notaris registreert de gegevens in een database. Enkel notariskantoren hebben toegang tot dit register.
In een testament wordt beschreven hoe en door wie je nalatenschap afgewikkeld moet worden. In dit document staat wie de executeur en de erfgenamen zijn en wie welke eigendommen erft. Ook kan een testament clausules bevatten over zaken als rampen, voogdij en bewind.