Is een samenlevingsovereenkomst verplicht? Nee, je bent wettelijk niet verplicht om een samenlevingsovereenkomst op te stellen. Maar eigenlijk heeft iedereen wel gewoon een samenlevingscontract nodig, zeker als jullie samen een huis kopen.
Twee mensen die – al dan niet wettelijk – samenwonen, kunnen specifieke voorwaarden van het samenwonen regelen in een samenlevingscontract. Dat is echter niet verplicht. U moet een samenlevingscontract laten bekrachtigen door een notaris. Daarna kunt u het laten inschrijven in het bevolkingsregister.
Als jij en jouw (ex-)partner geen samenlevingscontract hebben, dan is er in principe geen sprake van gezamenlijk vermogen of schulden. Als je uit elkaar gaat hoef je alleen afspraken te maken over de spullen die jullie samen hebben gekocht of schulden die jullie samen zijn aangegaan.
Als u nog geen kinderen heeft en samen een huis koopt, dan kunt u prima kiezen voor een samenlevingscontract. Dit contract stelt u op bij de notaris en geeft minder rechten en plichten dan een geregistreerd partnerschap. Ideaal dus als u nog niet toe bent aan een huwelijk.
Er is wettelijke niets vastgelegd voor samenwoners. Het schriftelijk vastleggen van afspraken zorgt voor duidelijkheid en voorkomt latere discussies. In een samenlevingscontract legt je vast welke spullen gemeenschappelijk zijn er welke niet, je regelt een verblijvingsbeding en de verdeling van het pensioen.
De ex-partner die in de echtelijke woning woont kan op grond van art. 3:178 lid 1 BW de rechter verzoeken de woning voor maximaal drie jaar onverdeeld te laten.
Fiscaal partner of niet? Je bent fiscaal partner als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, zelfs als je niet samenwoont. Maar ook als je ongetrouwd samenwoont, ben je elkaars fiscaal partner als je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Bijvoorbeeld als je samen een kind hebt.
In een samenlevingscontract (ofwel samenlevingsovereenkomst) kunt u allerlei afspraken vastleggen. Zo kunt u aangeven welke spullen van u persoonlijk zijn en wat gezamenlijk is. Dit geldt ook voor de schulden. U kunt ook afspraken maken over de financiën.
U mag een samenlevingscontract samen, op uw eigen manier opstellen. Of u laat dit door een notaris doen. Meestal stelt u een samenlevingscontract op voordat u gaat samenwonen. Maar dit mag ook later, als u al bij elkaar woont.
Wettelijke samenwoners moeten bijdragen in de kosten en de lasten van de samenwoning, elk in verhouding tot hun inkomsten. Bovendien kunnen ze ook beiden aangesproken worden voor de schulden die één van hen beiden is aangegaan voor hun samenleving en de kinderen.
Uw pensioenbedrag wijzigt niet als u samenwoont. Twee gepensioneerden die samenwonen ontvangen beiden een pensioen op basis van het bedrag als alleenstaande.
In een samenlevingscontract wordt vaak de clausule opgenomen dat bij overlijden, de andere partner eigenaar wordt van de gemeenschappelijke bezittingen, zoals bijvoorbeeld de woning en inboedel. Zo'n clausule wordt een 'verblijvingsbeding' genoemd.
Wie samenwoont zonder samenlevingscontract krijgt van het Burgerlijk Wetboek nauwelijks rechten. U bent niet automatisch elkaars erfgenaam en krijgt geen automatisch recht op vruchtgebruik. Als er geen kinderen zijn, gaat de erfenis wettelijk gezien naar de ouders, broers en zussen van de overledene.
U kunt een 'bestuurlijke boete' krijgen als u bewust of onbewust bijdraagt aan onjuiste informatie in de Basisregistratie Personen (BRP). Bijvoorbeeld als u uw verhuizing niet doorgeeft. Of als u iemand toestemming geeft om zich in te schrijven op uw adres, terwijl die persoon er niet woont.
Door de toepassing van de vermindering van de bedrijfsvoorheffing voor de partner met laag beroepsinkomen, houdt de gehuwde of wettelijk samenwonende voornaamste kostwinner een hoger nettoloon over.
Wie de woning verlaat om zelf ergens anders te gaan wonen, verliest het woonrecht, ook al ben je nog (mede-)eigenaar. Vergelijk het maar met de positie van een verhuurder: die mag ook niet zomaar zonder afspraak of zonder aan te bellen gebruik maken van zijn huissleutel en de verhuurde woning binnengaan!
Je mag niet zomaar je partner uit de woning zetten als de woning van jullie beiden is. Bij een echtscheiding moeten er afspraken gemaakt worden over de verdeling van de woning. Dit kan betekenen dat één van jullie beiden de woning overneemt of dat de woning verkocht wordt.
Zelf verkopen
U kunt via de rechter vragen om een zogenaamde 'machtiging tegeldemaking' ex artikel 3:174 BW. Met deze machtiging kunt u zonder de medewerking van de ander, zelf de woning verkopen. Meestal wordt deze machtiging via een kort geding gevorderd, zodat u snel verder kunt.
Een samenlevingscontract eindigt door een huwelijk of een geregistreerd partnerschap. Omdat de wet haar eigen regels kent voor een huwelijk en geregistreerd partnerschap vervallen de regels uit het samenlevingscontract.
Als jullie een samenlevingscontract hebben, erven jullie niet van elkaar. Jullie eigen familie zijn jullie erfgenamen. Als jullie elkaar tot erfgenaam willen benoemen, dan moeten jullie een testament laten maken.
Wat is een verschil tussen een samenlevingscontract en testament? Een samenlevingscontract is een contract dat geldt tussen jullie beiden. Een testament is een rechtshandeling die jij zelf aangaat. Je hebt dus ieder je eigen testament.