Elke organisatie met 50 of meer werknemers is wettelijk verplicht om een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) op te richten.
Indien er geen comité verkozen is, neemt de vakbondsafvaardiging in het bedrijf de rol van het comité over en indien er ook geen vakbondsafvaardiging is, moet de werkgever zijn werknemers rechtstreeks raadplegen over de aangelegenheden die hun welzijn op het werk aanbelangen.
Heel vaak krijgen wij de vraag of een preventieadviseur verplicht is voor ieder bedrijf. Het antwoord daarop is vrij eenvoudig: ja, van zodra je één of meerdere werknemers in dienst hebt.
Zoals reeds aangehaald moet een CPBW opgericht worden in ondernemingen die gemiddeld 50 werknemers of meer tewerkstellen.
Je bent verplicht om een vakbondsafvaardiging of syndicale delegatie op te richten.
Ondernemingen met 35 werknemers (waarvan minstens 30 arbeiders) en zonder Comité voor preventie en bescherming op het werk: Minstens 50% van de arbeiders moet de oprichting van een vakbondsafvaardiging vragen aan de voorzitter van het paritair subcomité.
De syndicale afvaardiging is bevoegd: voor de arbeidsverhoudingen in het algemeen: lonen, arbeidsduur, premies, arbeidsomstandigheden, om te onderhandelen met het oog op het afsluiten van collectieve overeenkomsten of akkoorden.
Het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) is een overlegorgaan. Het houdt zich bezig met de veiligheid en gezondheid van werknemers en ziet toe op het welzijnsbeleid in het bedrijf.
Hoeveel vergaderingen cpbw per jaar? Het CPBW moet minstens één keer per maand vergaderen. Op jaarbasis zijn er bijgevolg minimaal 12 vergaderingen. Wanneer een derde van de vertegenwoordigers van de werknemers in het CPBW voor een vergadering vraagt bij de werkgever, moet die verplicht plaatsvinden.
Het comité is samengesteld uit 2 partijen. Enerzijds het ondernemingshoofd en de vertegenwoordigers die door de werkgever onder het leidinggevend personeel aangeduid werden; anderzijds de vertegenwoordigers die door de werknemers van de onderneming zijn verkozen.
Elke werkgever is verplicht een interne dienst voor preventie en bescherming op het werk op te richten. Er is dus een kernactiviteit die steeds binnen de onderneming moet worden verricht en waarvoor er een persoon aanwezig moet zijn in de onderneming.
Elk bedrijf is verplicht ten minste één (1) werknemer aan te wijzen als preventiemedewerker. Dit mag niet iemand zijn van buiten het bedrijf.
Voor zijn opdrachten als preventieadviseur behoort hij niet tot de hiërarchische lijn, voor zijn opdrachten als HR-manager wel. Een leidinggevende kan GEEN preventieadviseur psychosociale zijn, maar kan wel bijvoorbeeld preventieadviseur arbeidsveiligheid of arbeidsgeneeskunde zijn.
Aan het ontslaan of (tijdelijk) vervangen van een preventieadviseur zijn dus strenge maatregelen gekoppeld. Het is daarom noodzakelijk om het voorafgaand akkoord te hebben van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) of een vervangende instantie.
Elke onderneming of instelling moet een eigen interne dienst voor preventie en bescherming op het werk oprichten.
Het CPBW wordt opgericht ingevolge de procedure van de sociale verkiezingen waarbij de personeelsvertegenwoordigers aangeduid worden. Deze verkiezingen worden in principe om de 4 jaar gehouden. De laatste sociale verkiezingen hebben plaatsgevonden in november 2020.
Ten minste één keer per maand moet het CPBW vergaderen in het hoofdkantoor van de onderneming. Elke 4 jaar zijn er verkiezingen in het bedrijf (sociale verkiezingen) en kan de samenstelling van het CPBW wijzigen.
Aanstelling van de preventieadviseur
De preventieadviseur wordt benoemd door de werkgever en in overleg met het Comité PBW of bij ontstentenis van het comité, de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, de werknemers zelf.
Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW)
Als preventieadviseur breng je dus feilloos potentiële gevaren en risico's in kaart, implementeer je preventieve maatregelen en adviseer je werkgevers en werknemers over veiligheidskwesties. Preventieadviseurs spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van ongevallen, letsels en gezondheidsproblemen op de werkvloer.
Een intern preventieadviseur (IPA) adviseert over het welzijnsbeleid en helpt werkgevers, leidinggevenden en medewerkers bij het toepassen van de welzijnswet.
De wet bepaalt dat de werknemersvertegenwoordigers en de kandidaat-werknemersvertegenwoordigers enkel kunnen worden ontslagen om dringende reden vooraf aangenomen door het arbeidsgerecht, of om economische of technische redenen vooraf erkend door het bevoegd paritair orgaan.
Syndicaal verlof kan enkel als je een mandaat hebt (effectief of plaatsvervangend). Onder dit stelsel betaalt de werkgever het loon door. In elke sector gelden andere afspraken over het opnemen van syndicaal verlof. De vakbondsverantwoor- delijke van jouw centrale volgt dit op.
Vakbondsafgevaardigden mogen niet voordeliger of nadeliger behandeld worden. Ze zijn beschermd tegen ontslag. Het mandaat van vakbondsafgevaardigde mag geen aanleiding geven tot enig nadeel of speciale voordelen voor diegene die het uitoefent.