COPD (Chronical Obstructive Pulmonary Disease) is een chronische, progressieve longaandoening en helaas (nog) niet te genezen. Toch zijn er diverse behandelingen mogelijk die de ziekte beheersbaar houden en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.
Als je als patiënt je goed aan de beweeg- en leefregels houdt, kan COPD heel lang stabiel blijven. Belangrijk is het zoveel mogelijk voorkomen van eerder genoemde longaanvallen. Dat kan dus dankzij telemonitoring en daarbij hebben wij een longaanval-actieplan ontwikkeld.
Bij een longaanval worden COPD-klachten ineens erger. U merkt dat u veel meer last heeft van benauwdheid, hoesten of slijm. Het is belangrijk dat u een longaanval snel herkent en snel een behandeling krijgt. Een longaanval-actieplan kan u helpen om de klachten snel te herkennen.
Een gezonde manier van leven en de juiste behandeling kunnen invloed hebben op het verloop van de ziekte en hoe ernstig je klachten zijn. Hoe oud je kunt worden met COPD is daarom moeilijk te zeggen. COPD krijg je meestal na je veertigste jaar en vaak zelfs nog later.
Je kunt benauwd zijn bij inspanning bijvoorbeeld, of gewoon bij dagelijkse bezigheden. Soms kan dit zelfs zo erg zijn, dat je elke dag extra zuurstof nodig hebt. Er zijn ook mensen met ernstige COPD die zo benauwd en vermoeid zijn, dat zij een rolstoel of scootmobiel nodig hebben.
Dat ons longweefsel zich in de loop der jaren steeds minder goed herstelt, is op zich normaal. Met het ouder worden, neemt de longfunctie langzaam af. Daar merk je meestal weinig van. Reinoud Gosens: 'Maar bij mensen met COPD gaat dat proces wel twee of drie keer zo snel.
Medicijngebruik. Luchtwegverwijders en ontstekingsremmers zijn de belangrijkste medicijnen bij de behandeling van COPD. Luchtwegverwijders zorgen ervoor dat de spiertjes rondom de luchtwegen verslappen, waardoor de luchtwegen bijna direct verwijden en de kortademigheid vermindert.
De ernst van de ziekte wordt vaak uitgedrukt in zogeheten GOLD-criteria (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease). Volgens die criteria is palliatieve zorg aan de orde voor patiënten met ernstige tot zeer ernstige COPD. In GOLD-criteria betreft dit veelal patiënten in stadium 3 en 4.
Sommige mensen met COPD hebben extra last van warm weer, of van koud en vochtig weer. Koude en vochtige lucht kan de longen prikkelen. Je kunt je daar op kleden of, in overleg met je arts, je medicijnen meer of minder gebruiken. Lees de tips bij koud weer.
Deze tweedeling is echter vaak misleidend omdat er meestal sprake is van een mengvorm. COPD wordt ingedeeld in 4 fasen, de zogenaamde GOLD stadia. Hiermee kan uw arts bepalen in welke fase van COPD u zich bevindt.
Als je COPD hebt, heb je lichamelijke klachten. Maar je kunt ook andere klachten hebben, zoals: bang zijn om te stikken. Of heel erg somber zijn over jouw ziekte en nergens meer zin in hebben.
Voor mensen met COPD kan het BIPAP-apparaat letterlijk een verademing zijn. 'Waar de CPAP helpt met inademen, ondersteunt de BIPAP bij in- en uitademen. In ons ziekenhuis stellen we het in voor mensen met ernstig COPD om 's nachts thuis te gebruiken. Sommigen gebruiken het ook als ze tussen de middag rusten.
Een longfunctie-test is een onderzoek om te kijken of u COPD heeft. Op een longfoto is dit niet te zien. Bij dit onderzoek meet de praktijkondersteuner hoe goed uw longen werken (de longfunctie): hoeveel lucht u maximaal kunt uitademen na rustig diep inademen.
De arts bespreekt met je wat de gevolgen van COPD voor je kunnen zijn, zoals: Moeite met aankleden, traplopen of boodschappen doen. Klachten, zoals benauwdheid, hoesten, vermoeidheid en gebrek aan energie. In je manier van leven, zoals werk, gezonde voeding, voldoende beweging of stoppen met roken.
Risicogroepen: COPD komt vooral vóór boven de leeftijd van 45 jaar. Het komt vaker voor bij mensen met een lage opleiding dan bij mensen met een hoge opleiding. Dit komt grotendeels doordat lager opgeleiden meer roken dan hoger opgeleiden.
De klachten zijn niet altijd even erg: de meeste mensen hebben goede en slechte dagen. Daarnaast hebben veel mensen met COPD 's nachts en 's ochtends meer last dan de rest van de dag.
Voor mensen met COPD en astma biedt airconditioning niet per se verlichting, omdat die de lucht vaak te droog maakt. Droge lucht kan ook luchtwegirritatie veroorzaken, zegt Bresser. Wat altijd helpt: een ventilator. Die zorgt voor verkoeling en voor een ontspannen gevoel, waarmee klachten afnemen.
Chronische bronchitis duidt op een chronische ontsteking van de bronchiën (de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen). Daardoor wordt er meer slijm aangemaakt dat moet worden opgehoest. Naast deze ontsteking is er ook progressieve vernauwing van de kleinere luchtwegen zodat ademhalen moeilijker wordt.
Iemand kan jarenlang COPD hebben, zonder het te weten. De eerste klachten zijn meestal hoesten en kortademigheid. De kortademigheid neemt vaak geleidelijk toe, waardoor inspanning steeds moeilijker gaat. Bij COPD kunnen mist, temperatuurwisselingen en sterke geuren het hoesten en de kortademigheid opwekken.
Bij lage inspanning (rustig wandelen, alledaagse activiteiten m.u.v. huishouden) gebruikt een gezond mens veel minder dan 100% van zijn longcapaciteit. Pas bij fikse inspanning is de volle capaciteit nodig. Doe je weinig, dan is maar 20% (gokje, precieze getal kan anders zijn) van je totale capaciteit nodig.
Een longaanval betekent dat longklachten zoals hoesten en benauwdheid plotseling verergeren. Een arts noemt een longaanval ook wel een exacerbatie.
Salbutamol heft binnen 5 minuten de verkramping in de luchtwegen op, zodat u weer makkelijker kunt ademen. De werking houdt ongeveer 4 tot 6 uur aan. Dit middel neemt de gevoeligheid voor prikkels niet weg. Daar zijn andere medicijnen voor, die luchtwegbeschermers worden genoemd.
Je lichaam heeft zuurstof nodig om goed te kunnen werken. Als je COPD hebt, gaat er minder zuurstof via de longen naar je bloed. Daardoor word je benauwd en moe. Het tekort aan zuurstof kan ervoor zorgen dat de bloeddruk in je longen hoger wordt.
In het Groene Hart Ziekenhuis houdt een team van longartsen en verpleegkundig specialisten zich bezig met de zorg rondom COPD, zij kunnen u hier alles over vertellen.