Fijnstof is een vervuilende stof, CO2 is een klimaat-verstorende stof. De opwarming van de aarde is het gevolg van CO2, en dit is een serieuzer probleem.
De twee belangrijkste 'maten' voor fijnstof zijn PM10 (Particulate Matter, fijnstof dus, met een grootte tot 10 micrometer) en PM2,5 (fijnstof met een grootte tot maximaal 2,5 micrometer). PM2,5 is daarom een deel uit de fractie PM10. PM10 en PM2,5 bestaan uit een zogeheten primaire en een secundaire fractie.
Het verkeer (weg en water) is de grootste bron van fijnstof, vooral door het gebruik van diesel. Het verkeer stoot zo'n 40% van het fijnstof uit. Daarin wordt ze op de voet gevolgd door de industrie die ongeveer evenveel uitstoot. Daarna volgt de landbouw die zo'n 23% van het fijnstof uitstoot.
Het meeste fijnstof komt in de lucht door wat mensen doen. Fijnstof kan ontstaan uit bijvoorbeeld uitlaatgassen of ammoniak (secundair fijnstof). Natuurlijk fijnstof is bijvoorbeeld opwaaiend stof en zeezout. De luchtkwaliteit verbetert door de overstap naar elektrisch vervoer.
CO2 is een broeikasgas: koolstofdioxide. CO2-uitstoot is het vrijkomen van dit gas in de atmosfeer. Onze atmosfeer bevat van nature al CO2, wat ervoor zorgt dat warmte wordt geabsorbeerd. Je kunt het zo zien: CO2 is een soort isolatieplaat om de atmosfeer heen die de warmte binnenhoudt, net als isolatieplaten in huis.
De verbranding van olie en aardgas stoot het meeste CO2 uit, terwijl planten en oceanen de balans enigszins herstellen door kooldioxide op te nemen. De verbranding van olie en aardgas stoot het meeste CO2 uit, terwijl planten en oceanen de balans enigszins herstellen door kooldioxide op te nemen.
1. Tata Steel. Staalbedrijf Tata Steel in IJmuiden heeft de twijfelachtige eer om Neerlands grootste vervuiler te zijn, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Emissieautoriteit. Vorig jaar stootte het bedrijf ruim 5,7 miljoen ton CO2 uit.
Fijnstof kun je meten in huis met een fijnstofmeter. Met een fijnstofmeter tel je snel en nauwkeurig het aantal fijnstofdeeltjes in je binnenlucht.
Bronnen van fijnstof in huis
Fijnstof zit bijvoorbeeld in tabaksrook. Dit is in huizen waar gerookt wordt de belangrijkste bron van fijnstof. Daarnaast komt het vrij tijdens het stoken van de open haard, koken, stofzuigen en bij het branden van kaarsen of wierook.
Een goede luchtreiniger fijnstof helpt goed bij het schoonmaken van lucht die verontreinigd is met fijnstof. Uiteraard kan dat alleen binnenshuis. Een luchtreiniger met HEPA filter (dat de kleinste stof deeltjes uit de lucht haalt) in combinatie met een ionisator zijn het meest effectief.
Wist u dat? Nee, en natuurlijk niet waar. Het is duidelijk dat CO2 ontstaat door uitlaatgassen, verwarmingsbronnen en verbranding van grondstoffen en ontbossing. Desondanks is CO2 in de ogen van de wet geen vervuilende stof.
Fijnstof vergroot het risico op longontsteking, longkanker, ernstige longziekten, hersenbloedingen en hart- en vaatziekten.
Vervelend, onaangenaam en ongezond – iedereen in huis heeft te maken met huisstof. Veel mensen beseffen niet dat stofdeeltjes bestaan uit miljarden deeltjes en voor het merendeel uit fijnstof. Deze minuscule fijnstofdeeltjes zijn allesbehalve onschadelijk voor de gezondheid.
Stikstof is van zichzelf niet schadelijk voor mens en milieu. Maar sommige chemische verbindingen van stikstof zijn dat wel. In de lucht zijn dat vooral stikstofoxiden (NO en NO2) en ammoniak (NH3). Als deze stoffen met elkaar reageren kan fijnstof ontstaan (secundair fijnstof).
Het oogt als de as van een sigaret. Qua volume is het vergelijkbaar met een vingerkootje van een niet al te fragiele volwassene. De donkerste, poepbruine borden en bekers zitten vol ingeademde fijnstof van een 85-jarige stedeling.
In uw huis komt zonder twijfel fijnstof voor. Een deel komt van buiten naar binnen, vooral veroorzaakt door uitlaatgassen en uitstoot van de industrie. Maar ook binnenshuis kan het ontstaan. Froukje van Dijken: 'Fijnstof in huis komt vooral vrij bij verbranding.
Zelf al deze stoffen gaan meten is niet mogelijk. Voor stikstofdioxide, ozon en een deel van het fijnstof zijn sensoren en betaalbare meetapparaten beschikbaar. Bij de fijnstof moet worden bedacht dat de kleinere deeltjes, met diameters onder 0.5 miljoenste meter (micrometer), niet worden geregistreerd.
De Kaiterra Laser Egg TVOC komt uit onze test naar voren als de beste luchtkwaliteitsmeter op netstroom. Daarnaast werkt hij ook op batterij, wat hem makkelijk verplaatsbaar maakt. Deze luchtkwaliteitsmeter meet erg veel parameters, waaronder luchtvochtigheid, fijnstof en TVOC, maar jammer genoeg is CO2 daar niet bij.
In Nijmegen en Amsterdam is de luchtkwaliteit het slechtste. Ook Europees gezien scoort Groningen goed, maar de schoonste lucht wordt ingeademd door de inwoners van het Zweedse Umeå. In de Poolse stad Nowy Sacz is de slechtste luchtkwaliteit van Europa gemeten.
Verkeer, industrie, landbouw en huishoudens (o.a. houtstook) zijn belangrijke bronnen van fijnstof. Een slechte luchtkwaliteit (dus veel verontreinigende stoffen in de lucht) heeft effect op de gezondheid. Zie verder paragraaf gezondheidseffecten.
Door een nieuwe rekenmethode van het RIVM blijkt dat houtstook de oorzaak is van 23 procent van de uitstoot van fijnstof in Nederland. Eerder werd van 10 procent uitgegaan. Voorheen werd fijnstof dat vlak buiten een schoorsteen condenseert niet meegerekend.
Elke sigaret die er wordt gerookt is verantwoordelijk voor 3.7 L water, 14 g CO2 uitstoot en het verbruik van 3,5 gram olie aan fossiele brandstoffen.
De belangrijkste CO-bronnen in een woning zijn die waar een brandstof op basis van koolstof (hout, kolen, olie, gas, petroleum...) gebruikt wordt voor verwarmingsapparaten, warmwatertoestellen, oven of fornuis.
Nederland behoort tot de 10 landen met de laagste CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking, zo blijkt uit data van het internationale energie-agentschap (IEA). De onbetwiste nummer 1 is Denemarken met een uitstoot van 0,06 ton per capita, gevolgd door Finland en Nigeria.